door J.A. Stolk, huisarts
Yesterday once more
Het verlangen naar de dingen, die in het
verleden zijn gebeurd en in onze herinne
ringen zijn gebleven is een gedachten-
goed van de romanticus. Een gevaarlijk
gedachtengoed.
Romantici vormen in wezen een bedrei
ging voor de toekomst en door voor die
toekomst een gevaar te vormen, zijn zij
(dus) evenzo een bedreigende factor
voor de jongeren, voor de jeugd zo men
wil. Een toekomst zoals romantici die
zien, wordt door de realiteit in die toe
komst te allen tijde achterhaald. Politieke,
godsdienstige, vernieuwende, idealisti
sche ideeën voor een andere en betere
wereld, zoals romantici die graag zouden
uitdragen, zijn altijd kapot gebeukt door
de realiteit van wat er op de dag van van
daag gebeurd is. Zulks is een verdrietige
en teleurstellende conclusie, maar wel
een waarheid zo hard als graniet. Elke
keer weer toren je er weer tegenop, wan
neer je tracht de realiteit te ontlopen door
te leven met de idee en de wens dat je
gisteren opnieuw zou willen beleven.
Toen was het goed, maar het kon anders
en beter en daarom moet het herhaald
worden. Een illusie van formaat en niet te
verwezenlijken. Gisteren is voorbij en kan
hoe dan ook en op welke manier dan ook
nooit herhaald worden.
Al die prachtige en blinkend nieuwe
gedachtenspinsels zijn helemaal niet zo
stralend nieuw. Meestal is het 'oud spul'
in een nieuw jasje.
Degenen, die anders denken, een ande
re mening hebben dan die romantici,
noemen zich realisten, maar die bestaan
gewoonweg niet. Zij etiketteren zich als
mensen, die nog niet of niet meer in
sprookjes geloven. Maar sprookjes zijn
verzonnen vertellingen. Wanneer de ver
zinsels van de romanticus weer eens blij
ken niet gerealiseerd te kunnen worden
dan zijn het die zogenaamde realisten,
die zullen zeggen: Ik had het wel
gedacht, ik heb het je toen toch gezegd.
De groep van realisten zijn de groep van
'I told you so' mensen. Niet meer dan dat
en aan die groep heeft niemand wat.
Romantici zijn denkers, zij produceren,
zetten iets in beweging en wie kan het
hen kwalijk nemen dat de realiteit van
vandaag altijd een andere blijkt te zijn
dan het romantisch gedachtengoed.
Hoewel dit soort miskleunen heel gevaar
lijk kunnen zijn, zal diezelfde realiteit de
wal zijn, die het schip keert.
De toekomst maken wij samen en de
realiteit van die toekomst beleven en
delen wij gezamenlijk en tezamen zullen
wij blijven proberen die realiteit door ver
andering te verbeteren. Dus blijft de
beweging, alles stroomt. 'Panta rei' zei
den onze verre voorvaderen reeds. Ik
kan het ook anders zeggen: Dogma's
deugen niet. Star, onbuigzaam en rots
vast blijven dogma's in de tijd stilstaan.
Zij zullen niet snel kapot zijn te krijgen,
maar doordat zij niet meebuigen met de
stroom zullen zij tenslotte slijten en ver
dwijnen.
Ik heb mij wel eens afgevraagd, zou de
homeopathische geneeskunde een
romantisch gedachtengoed zijn? Alle
andere vormen, van wat genoemd wordt
de alternatieve geneeskunde, is dat wel.
De homeopathie heeft zich niet of nau
welijks wetenschappelijk kunnen bewij
zen en is dus daarom niet erkend. Is dus
daarom miskend?
Wat zeker geen romantische ideeën zijn,
dat is de phytotherapie. De therapie
waarbij enkel gebruik wordt gemaakt van
kruiden en gewassen. De therapie kan
worden aangetoond en is bewijsbaar
maar kent vele beperkingen. Een acute
blindedarm-ontsteking trachten te gene
zen met pappen en nat houden is een
enkele reis naar het hiernamaals.
Het digitalis extract van het vingerhoeds
kruid is een voortreffelijk hartspier stimu
lans. De farmaceutische industrie heeft
dit natuurprodukt 'nagemaakt' en het is
onder de naam digoxine of lanoxine bij
de apotheek verkrijgbaar.
Het curare is een gif, een extract
gemaakt uit de wortelbast van verschil
lende giftige plantensoorten. De Indianen
van Zuid-Amerika doopten hun pijlpunten
in dit gif - en wellicht doen zij dat nog
steeds - voor de jacht.
Het curare verlamt de zenuwen, die de
zogenaamde dwarsgestreepte spieren
innerveren. Dit gif werkt alléén en wan
neer het direct in de bloedbaan wordt
gebracht. Slik je het curare in, dan
gebeurt er niets. Het zogenaamde gladde
spierweefsel van maag en darmen is er
niet gevoelig voor. Het dier dat door zo'n
giftige pijl wordt getroffen, sterft omdat de
ademhalingsspieren worden verlamd.
Ook het curare is 'verfijnd' en 'verbeterd'
in de farmacologie. Ik ken het onder de
naam Pavulon maar er zullen intussen
wel andere en betere middelen verkrijg
baar zijn. Om een totale spierverslapping
te krijgen zoals dat bij grote operaties wel
eens nodig is, worden deze curare-achti-
ge stoffen gebruikt. De patiënt moet dan
wel beademd worden. Dit gedeelte van
het werk in de operatiekamer behoort tot
het terrein van de anaesthesist. Ergo:
Niets van een romantisch gedachten
goed hier. Er is exact, bijna mathema
tisch te voorspellen wat er na toedienen
van deze 'geneesmiddelen' in het
lichaam gaat gebeuren.
Schrijvers van misdaadromans hebben
grote voorkeur voor dit soort 'geneesmid
delen', ook het insuline hoort daarbij. Het
slachtoffer - de suikerzieke, de hartpa
tiënt - wordt door de 'boef van een teveel
of een te weinig van het geneesmiddel
voorzien en het is gedaan met hem of
haar. Maar zulke verzinsels behoren wel
tot de romantische onzin: Dom en te
allen tijde achterhaalbaar, bij de obductie
bijvoorbeeld. De homeopathie heb ik niet
direct een romantisch gedachtengoed
genoemd. Niet bewijsbaar en daarom
miskend.
In een eerder artikel heb ik verteld van
overtuigde aanhangers van de homeopa
thie, die de stelregel hanteerden: Het
homeopathische geneesmiddel werkt niet
maar helpt wel. Met andere woorden, in
een proefopstelling in het laboratorium is
de werkzaamheid van het homeopathi
sche geneesmiddel niet aantoonbaar,
maar de zieke mens heeft er wel baat bij.
De homeopathische enthousiastelingen
voegden er nog aan toe: Het reguliere
geneesmiddel werkt wel, maar helpt niet.
Goed! Ik kan dat géén bewijs vinden,
zelfs geen steekhoudend argument,
maar net zo min kan ik zeggen dat het
denken en handelen van de homeo-
pathen een onzinnige is. Hoewel? Wat
nu is homeopathie?
Wellicht heeft u reeds vele malen gele
zen - in ons aller Moesson bijvoorbeeld
of elders - en gehoord, dat homeopathie
zoveel wil zeggen als 'het gelijkende door
het gelijkende genezen'. Simila similibus
curare en dan moet daaraan meteen
worden toegevoegd, terwijl de dosering
gebeurt in zeer kleine giften. Ik heb eens
een keer een aantal nijdige reacties
gekregen toen ik beweerde dat je 'dus'
iemand met een fikse verkoudheid en
een dreigende longontsteking in de tocht
moet laten zitten ter 'curare'. Waarmee ik
35
