O
Alles is veel voor wie niet veel verwacht
Het leven houdt zijn wonderen verbor
gen.
wil zeggen dat je hem of haar op die
wijze wilt genezen. Ik heb er toen niet bij
verteld waarom ik tot zo'n opmerking ben
gekomen en daardoor wat licht geraakte
collega's - beoefenaars van de homeopa
thie - en gebruikers van homeopathische
geneesmiddelen flink op de tenen heb
getrapt. Niets denigrerends heb ik ermee
bedoeld, maar het was gevolg van een
'ervaring' van mij met deze vorm van the
rapie.
Het is alweer bijna drie decennia gele
den, dat in de 'vrouwenzaal', die ik onder
mijn hoede had, 40 bedden stonden er in
zo'n zaal, meiden oud en jong en dik en
dun en ziek of bijna ziek en allen redelijk
luidruchtig kwekkend - een vrouw werd
opgenomen van ongeveer midden veer
tig jaar. Zij was voor haar ziekte en de
behandeling daarvoor uit Zuid-Spanje
naar Holland gekomen.
Bij het opnemen van haar ziektegeschie
denis vertelde zij mij dat zij reeds 20 jaar,
met haar man, die pottenbakker was en
schilder, in Spanje woonde in een rustig
vissersdorp zo'n 30 kilometer van
Malaga. Ongeveer twee maanden gele
den werd zij ziek. Zij had hevige keelpijn
en hoge koorts. Allerlei goed gemeende
adviezen en zelf gebrouwen medicijn van
buren en vrienden brachten haar geen
soelaas. Zij werd alsmaar zieker. Haar
man had haar toen naar een ziekenhuis
gebracht in Malaga. De dokter daar con
stateerde een forse ontsteking van de
tonsillen en die moesten er onmiddellijk
uit. In die tijd misschien een goede
beslissing, omdat de penicilline toen nog
een schaars artikel was - zeker in Zuid-
Spanje - en uitermate kostbaar. In het
algemeen kon ook gezegd worden dat
men met de penicilline toen nog niet
zoveel ervaring had. In onze tijd zou zo'n
beslissing de dokter voor de tuchtraad
brengen.
Je moet je voorstellen dat je het mes zet
in een ontstoken gebied, waar het omlig
gend weefsel door infiltraat oedamateus
en week is terwijl ook nog het gebied van
de infectie zeer bloedrijk is geworden.
Een redelijk groot aantal patiënten is als
gevolg van zo'n behandeling dood
gebloed.
Enfin, mijn patiënte heeft het in elk geval
overleefd. De Spaanse dokter had, voor
verdere behandeling van mijn patiënte
nog een, in mijn opinie, bizar voorstel. Hij
wilde de verwijderde tonsillen vermalen
en deze per infuus haar toedienen.
Patiënte stemde daarin toe en aldus
gebeurde.
Eenmaal weer thuis in haar vissersdorp,
voelde zij zich na een week steeds 'ver
velender'. Echt ziek was zij niet, maar zij
maakte zich grote zorgen. Zij was heel
snel moe, het ontbrak haar aan eetlust
en zij kreeg oedeem in het gelaat en aan
handen en voeten. Haar hele lichaam
leek haar soms rood en gezwollen. De
echtgenoot heeft haar toen op het vlieg
tuig naar Holland gezet, naar familie en
deze had ervoor gezorgd dat zij in het
ziekenhuis werd opgenomen.
Ik wist niet goed raad met deze patiënte.
Zij leek mij redelijk gezond en de uitsla
gen van het bloedonderzoek lieten ook
niets zien van een eventuele nier- of
leverbeschadiging, waar je aan moet
denken bij oedeemvorming. In het zie
kenhuis vertoonde patiënte geen spoor
van oedeem.
Onderzoek van hart en longen leverde
ook geen bijzonderheden op en dus ver
trok patiënte, na een week in het zieken
huis weer naar het zonnige Zuiden.
Voor zij vertrok heb ik vele malen van
mijn chef, de internist van de afdeling, te
horen gekregen: Dat nu collega Stolk is
dom, onnodig en gevaarlijk, met andere
woorden dat! is homeopathie. Wist ik
toen veel wat homeopathie was en ik
weet het eigenlijk nog steeds niet. Het is
daarom dat ik niet kan of wil spreken
over de collega's van de homeopathie als
romantische denkers. De mevrouw uit
Spanje werd enige malen 'gedemon
streerd' op doctoraal colleges en op
responsie colleges, dit zijn een soort
vraag en antwoord colleges, voor de co-
assistenten.
Zij vond het enig.
Ik vond het een ramp.
Om niet helemaal onnozel te lijken, de
inleiding van de colleges was mijn taak,
heb ik wat gelezen over de homeopathie
en mij laten souffleren door oudere colle
ga's, die wel zo het e.e.a. wisten over dit
onderwerp.
Welnu dan de homeopathie - en weer zal
ik moeten spieken - is door ene meneer
Hahneman bedacht. Beter is wellicht te
spreken over: Heeft deze vorm van the
rapie ingevoerd. Dit gebeurde zo rond
het einde van de 18e eeuw. De homeo
pathie is zeker geen 'nieuwigheidje'.
Toen en nu zijn er successen geboekt
met deze behandeling, dat valt niet te
ontkennen. Intussen kent de homeopathi
sche dokter zeer goed zijn grenzen en er
is nu een goede samenwerking ontstaan
tussen deze vorm van geneeskunde en
de reguliere.
Een aantal 'zijsporen' van de homeopa
thie zoals de allopathie, de isopathie, de
potentiëring, daar ligt toch wel wat
romantisch denken aan ten grondslag,
althans dat is mijn opvatting.
De allopathie wil zoveel zeggen als de
ziekte bestrijden met een andere stof dan
die welke overeenkomende verschijnse
len veroorzaakt in tegenstelling tot de
homeopathie dus.
De reguliere geneeskunde zou je een
allopathische manier van genezen kun
nen noemen. Ook de phytotherapie, de
kruidengeneeskunde, zou een allopathi
sche vorm genoemd kunnen worden,
maar dat is slechts ten dele waar.
De allopathie is een wijze van denken,
handelen en benaderen van de patiënt,
die zeker een andere is dan die van mij
en ik mag ook aannemen een andere
dan die van de kruidendokter.
De isopathie behandelt de zieke volgens
de grondstelling 'Aequalia aequalibus'
d.w.z. behandelen met het produkt van
de ziekte, zoals zweet, pus, speeksel.
De vrouw uit Spanje heeft een isopathi-
sche behandeling gehad, zou je kunnen
zeggen.
De potentiëring behoort typisch bij het
denken van de homeopathen. Zij stellen
dat de kracht van een geneesmiddel zal
toenemen met de graad van de verdun
ning. Is dit een romantisch idee? In elk
geval is het dus wel zo dat het genees
middel in zeer kleine hoeveelheden wordt
toegediend, zoals eerder is opgemerkt.
Zo kennen wij ook nog de nosode, dit is
een ziekteprodukt dat als geneesmiddel
wordt gebruikt voor een bepaalde andere
ziekte.
Enfin!, een ieder zijn mening en wie weet
zal over een aantal jaren geheel anders
tegen deze vormen van therapie worden
aangekeken.
Overigens zijn er een aantal variaties op
bovengenoemde geneeswijze, die in de
reguliere geneeskunde worden gebruikt.
Zo wordt bij voorbeeld slangengif in het
paard gespoten, dit is daar redelijk onge
voelig voor. Uit het bloed van dat paard
waarin zich tegengif heeft ontwikkeld,
wordt een serum gemaakt, waarmee
mensen, die door een gifslang gebeten
zijn, behandeld kunnen worden. Wij spre
ken dan van een serum, maar je zou net
zo goed van een nosode kunnen spre
ken.
Zo zie je maar weer: Wat geeft een naam
aan en waar begint of eindigt iemands
gelijk of ongelijk.
Alles kan en niets hoeft, heeft mijn leer
meester professor Boerema mij geleerd.
De dichter Bloem verwoordde het anders
en ik zou het hem graag willen nazeg
gen:
36
