Confucius
Waar verhaal,
heus!
De schilder
Jan Daniël Beynon (1830-1877) (zie het schilderij hiernaast)
door Oed
Huishoudhulp bewondert portret
van de moeder van Indische
mevrouw.
Hulp; 'Wat had ze prachtig haar,
zo dik en zwart.'
Mevrouw (trots); 'Ja, en ze had
ver in de zestig nog helemaal een
gaaf gebit, 'wit en gelijk.'
Hulp; 'Dat kwam zeker van het
kokosnoten eten.'
Greet Gaudreau
GROETEN UIT BUKlTTINGGI
prijs 15,-.
Dit prachtige 19e eeuw se schilderij van een Indisch meisje
(olieverf op doek 45 x 33 cm) is gemaakt door Jan Daniël
Beynon. Hij heeft zowel in Indië als in Europa geleefd en
gewerkt, maar over zijn leven en werk is nog nauwelijks iets
geschreven.
Aaahdoe goet seh dese, mijn eerste pen-
nevrucht opgenomen in Moesson; laat ik
dan maar vlug aan mijn tweede doerèn
beginnen. Aan de overkant van ons huis
lag ook een rij winkels. Op de hoek aan
de zijde van Gunung Sahari was aller
eerst een grote Chinese winkel Toko Loa
Hok Sing. Hier kon je van alles kopen. Ik
kocht er wel eens gedroogde en gezou
ten Chinese vruchten die in een doosje
zaten. Ze kosten één cent en er zaten
twee vruchtjes in een doosje. Hij verkocht
ook ketjap van mijn vader, die het weer
vanuit Sidoardjo via een groothandel
insloeg. Behalve ketjap ook petis, kroe
poek, oedang enz. De ketjap werd door
ons, kinderen, in flessen gegoten, voor
zien van een kurk, lak en etiket, tjap
Bintang Tiga en dan maar verkopen jon
gens! Voor 15 cent per fles had je dan
heerlijke ketjap kentel aangelengd met
water. Het verkocht nog goed ook.
Naast Loa Hok Sing had je een armoedig
winkeltje van Pèh. Waroeng Pèh in de
volksmond. Deze zag met lede ogende
de klandizie van Loa steeds groter wor
den, totdat Confucius ingreep en de
waroeng van Pèh op een goede ochtend
(voor Loa op een kwade) in lichterlaaie
stond. Alras werd er van het verzeke
ringsgeld een nieuwe winkel gebouwd,
die de concurrentie met Loa Hok Sing
aankon. De verkoop van ketjap Bintang
Tiga, daar is Pèh nooit aan begonnen.
Naast waroeng Pèh had je nog een paar
kleine winkeltjes met o.a. een kleermaker
en een bakkerij Sindanglaja, die heerlijk
brood verkocht, maar hierover volhende
keer meer. Wort vervolleg.
Onlangs is verschenen de bundel
Groeten uit Bukittinggi door Riny
Boeijen: een reeks korte verhalen over
zijn eerste indrukwekkende reis naar
Indonesië. De subtitel een voorproefje
voor Indonesië-reizigers is goed geko
zen; ook dit jaar zullen velen
Indonesië voor het eerst bezoeken.
Hoe het een Hollandse jongen, die
niet op zoek is naar een verloren iden
titeit of zijn 'roots' vergaat, die niet een
levensgeschiedenis probeert te her
ontdekken, maar totaal onbevangen
en met een scherpe observatie
Indonesië ondergaat, kunt u lezen in
dit zeer onderhoudende, zeer goed
geschreven, eerste boekje van Riny
Boeijen, wiens schrijverstalent in
Moesson mocht groeien.
Eigen beheer,
35 pag. (paperback)
Te bestellen bij alle boekhandels in de
IJmond en Boekhandel van Stockum
te Den Haag,
Beynon werd geboren in Batavia in 1830, als zoon van Jacob
Willem Beynon en Johanna Petronella Hoogveld. In 1848 ver
trok hij naar Nederland voor een schildersopleiding aan de
Koninklijke Academie in Amsterdam onder Cornelis Kruseman
en Nicolaas Pieneman. Beynon keerde in 1855 terug naar Indië,
vestigde zich in Batavia en opende op Molenvliet een atelier.
Hoewel hij met de kwaliteit van zijn werk niet onderdoet voor
zijn tijdgenoot Raden Saleh (1814-1880) heeft hij altijd in zijn
schaduw gestaan. Raden Saleh kreeg meer opdrachten dan
Beynon en is ook veel bekender geworden. Naast figuren schil
derde Beynon ook portretten, landschappen en stillevens.
Het meisje op het schilderij is Margaretha Martherus, zij werd
geboren in Semarang op 22 juni 1848 en overleed in Bogor op
18 maart 1923. Ze trouwde op 3 mei 1879 met Johan Carel
Reinhardt, Freiherr von Bannisekt. Voor de liefhebbers: de
geschatte waarde van dit doek ligt tussen de 20.000 en 30.000
gulden.
Voor informatie over de kunstveiling bij Glerum in Den Haag: zie
de evenmentenagenda of de advertentie op pagina 30. (ML)
22
