v o gh <21 q
Zendings-Ziekenhuis Soekoen
(zie foto Moesson 15 oktober 1995, pagina 38)
door H.E. Wolff
Het ziekenhuis Soekoen (ook genoemd
Roemah Sakit Kristen Soekoen) was één
van de drie grote ziekenhuizen in Malang
en werd pas na 1930 gebouwd. Gelegen
in het zuidwesten van de stad, die toen al
plusminus 100.000 inwoners telde; met
naar verhouding veel Europeanen. Zij lie
ten zich echter niet zo vaak opnemen:
een hospitaal meer voor Chinezen en
inheemsen. Die werden er vaak koste
loos geholpen. Ook minder vermogende
Europeanen konden er soms gratis
geopereerd en verpleegd worden. Mijn
vader heeft er enige malen gelegen. Mijn
moeder werd er met zware malaria opge
nomen en genezen. En tenslotte was ik
er als kleine jongen twee maal patiënt.
Er fungeerden bekwame artsen, chirur
gen en specialisten zoals dokter Van der
Geugten, Bar, Wempe et cetera.
Eigenaardig genoeg heb ik de naam van
prof. dr. Leber nooit in verband met
Soekoen horen noemen. Hij was in
Malang wel heel bekend.
De hoofdverpleegkundigen waren natuur
lijk Nederlandse dames, maar er waren
ook Javaanse manfri-verplegers, dus
mannen. Ze werkten keurig en efficiënt
en hadden echt verstand van hun werk.
De dagelijkse verpleegsters waren voor
het overgrote deel Javaans en veelal van
christelijke huize. Het ziekenhuis was
immers van de zending. De behandeling,
verpleging, verzorging, de hele 'service',
ook in de grote polikliniek, alles was
prima. En dan te bedenken dat het voor
een groot deel liefdewerk was. Maar
zestig jaar geleden was men meer van de
geest van Albert Schweitzer doordrongen
dan thans...
Om van de ene afdeling naar de andere
te komen moesten personeel en bezoek
vaak hele enden afleggen door open
overdekte galerijen. Bedenk dat in de
tropen toen zeker nergens ziekenhuizen
bestonden met zes verdiepingen of zo.
Het geheel had meer van een sanatorium
dan van een stadsziekenhuis.
Toen ik er als achtjarige lag was er nog
geen speciale kinderafdeling. Twee jaar
later wel. Ik was er het enige blanda-kind.
De andere patiëntjes waren Javaans,
Madoerees en Chinees... Van mijn eerste
opname herinner ik me een erg 'strenge'
maar wel plichtsgetrouwe hoofdzuster. Zij
is mogelijk degene die links (op de foto
rechts) van dokter Leber zit. In mijn herin
nering is zij, evenals op de kiek, de cen
trale figuur... Van de andere vrouwelijke
personen op de foto kan ik me echter
niets herinneren.
Een kerstmenu bedenken is zo persoon
lijk, dat ik dit dus maarniet zal doen. In
plaats daarvan heb ik een suggestie voor
een gerecht met kip of eend. Het recept
dat ik u ga geven heet Betutu bebek en
komt uit Bali. Ik heb het uitgeprobeerd en
het is heerlijk! Wie niet van eend houdt
kan deze eventueel vervangen door kip.
Maar ik denk dat dan de smaak heel
anders zal zijn.
U heeft ervoor nodig: één eend (bestellen
bij de poelier, een tamme eend is wat vet
ter dan een wilde eend), bananenblade
ren.
Bumbu:
drie plakjes ketumbar,
halve theelepel jintan,
klein stukje venkel (de rest kunt u gebrui
ken als u bouillon gaat maken als smaak
maker),
wat vers gemalen zwarte peper,
paar stukje foeli,
drie kardamomzaadjes,
paar plakjes laos,
paar plakjes kunir,
paar teentjes knoflook,
paar sjalotjes,
een lombok,
een rawit (of meer als het pedis moet
zijn),
acht kemirinootjes,
blokje trassi
en wat zout.
Al deze bumbu moet u fijn uleken of in de
keuken machine heel fijn maken. Uleken
is lekkerder, want dan komen alle aro
ma's vrij. Dit alles even fruiten in wat olie
en dan de eend er van binnen en van bui
ten mee bestrijken. Ik doe nog een spriet
sereh in de buik. Pak de eend in de ont
dooide bananenbladeren die u eerst met
wat olie heeft ingesmeerd, hier en daar
vaststeken met een tandestoker en de
eend dan in een vuurvaste schaal in een
voorverwarmde oven (175 graden of gas-
stand 4/5) leggen. Het duurt zeker ander
half uur voor de eend gaar is. Liever een
kwartiertje langer in de oven laten. In zijn
geheel opdienen op een schaal die op
een rechaud kan. Want de eend moet
warm blijven. Eén eend is voldoende voor
zes personen.
Meestal eet men geen toetje na een rijst
tafel. Maar een tante van mij zegt altijd
dat je moet 'cuci mulut' met iets zoets.
Misschien met het volgende?
U heeft ervoor nodig:
één pak roomijs,
eventueel geklopte slagroom,
jeruk nipis of citroen
en verder alle soorten Indisch fruit dat u
lekker vindt, nog extra lekker gemaakt
met rambutan of zo uit blik.
Bereiding: snijd alle vruchten klein, ver
meng dit alles met jeruk nipis, strooi er
wat suiker over en zet de schaal in de
koelkast tot u gaat eten. De rest kent u
natuurlijk. IJs op een schaaltje, wat
vruchten erbij, slagroom voor de liefheb
bers en klaar is kees. U kunt een schaal
tje met waaierwafels op tafel zetten.
Mijn recept voor Betutu bebek is een
variatie op het recept van meneer Hilbers
in Indisch kook- en leesboek. Dit recept
heb ik met toestemming van de uitgever
Ad Donker overgenomen. Hartelijk
dank hiervoor! Q
Inge Dümpel
27
