rELEFO' jr.KANTnOR ffl
P ST TEUTCRAAf
Postkantoor Solo
geringe voorraad ellendige, tweedehand
se, vliegers die vaak nog gescheurd,
klein en onaanzienlijk waren. Na repara
tie van alle scheurtjes zag mijn verzame
ling er nog steeds niet al fraai uit.
Het vliegertouw vormde echter een groter
probleem. Hoe moest ik aan een klos
eerste klas garen komen, liefst van het
merk Tjap Kambing, 'made in
Manchester Great Britain', en met een
lengte van 300 yards? Moeders naai
machinekastje had ik natuurlijk allang
aan een inspectie onderworpen. Helaas
was de oogst niet groot. Afgezien van
een aangebroken klos, van een onbe
kend merk kon ik meestal niets anders
vinden dan wat gekleurd borduurgaren.
Die waren te dun en zeker niet geschikt
om vliegers op te laten, laat staan dat je
ze kon gebruiken voor een gevecht. Het
resultaat van al die strooptochten was
dat ik mij de trotse bezitter mocht noe
men van een paar yards vliegergaren
van verschillende samenstelling dat van
wege de lengte, ontelbare keren aan
elkaar was geknoopt.
Maar nu kwam de allergrootste moeilijk
heid. Hoe het vliegertouw door middel
van lijm en glas zodanig te verstevigen
zodat je een echte tali gelassan kreeg
om een gevecht met een tegenstander
aan te kunnen?
Vliegeren is niet alleen in Solo een ernsti
ge aangelegenheid, maar in heel het
land. Grote mensen zijn niet tevreden
met alleen het oplaten. Men zou zich na
een kwartier al gaan vervelen. Vechten
met een ander zorgt voor opwinding.
Daarvoor is het nodig dat het touw wordt
voorzien van een schurend laagje zodat
je de draad van de tegenstander door
kunt snijden. Is een vlieger eenmaal bui
ten gevecht gesteld dan heeft de eige
naar geen rechten meer op zijn versla
gen eigendom. Degene die het naar
beneden dwarrelend tuig weet te vangen
mag de lajangan de zijne noemen. De
gewezen eigenaar heeft alleen maar het
nakijken.
Het vangen van verslagen vliegers is ook
een manier om een verzameling aan te
leggen. Bij het ontdekken van het naar
beneden fladderend voorwerp stijgt er
een enorm gejoel op. Met een kreet van
'O, o, o, oe, o', stormen tientallen jonge
tjes achter de vlieger aan. En dan het
opgewonden lachen van de gelukkige
vanger! Voor de rest van de troep was
het vloeken en tieren! Het waren natuur
lijk altijd de langsten, de brutaalsten en
de sterksten onder ons die ongeschon
den met de vlieger uit de krioelende
massa wisten weg te komen. Het geluk
moest mij letterlijk in de schoot geworpen
worden, wilde ik zo'n buit in handen krij
gen, bijvoorbeeld als er toevallig niemand
in de buurt was om zo'n vlieger op te
merken. Dit geluk kon ik ook wel eens
een handje helpen door een vlieger die
boven onze achtertuin in de lucht hing te
kapen. Achter de hoge muur die onze
tuin van de kampong scheidde liet men
vaak vliegers op. Bij een bepaalde wind
richting en bij niet te sterke windkracht
kon het eens voorkomen dat de touwen
laag boven de muur hingen. Dat was het
moment om te handelen.
Ik bond dan een touw om een steen en
slingerende die met kracht over het laag
hangende garen om het geheel binnen
de veilige beslotenheid van het eigen ter
rein, door niemand gehinderd, de vlieger
naar me toe te trekken. De oorspronkelij
ke eigenaar had immers het luchtruim
boven de tuin geschonden en werd hier
met in beslagneming van zijn eigendom
bestraft, zo luidde de ongeschreven wet.
Natuurlijk merkte het slachtoffer dat er
een kaper aan het werk was geweest.
Niet zelden deed hij moeite om achter de
identiteit van de dader te komen en de
zaak door een vechtpartij te beslechten.
Echter de verleiding van een gemakkelij
ke roof was groter dan de vrees voor ont
dekking en afstraffing door een handge
meen.
Wordt vervolgd
woordenlijst
H.A.S - Hollandsch Arabische School
serrem - griezelig
Ksatria - edelman
kampong Kidoel - zuidelijke woonwijk in
Solo
Hamid Silit - Hamid met de kont
lonté's - hoeren
orang rojal - vrouwenjager en verkwister
blangkoedeng - Javaanse hoofdtooi
prijaji - hier wordt bedoeld: waardigheids
bekleder
krossi gojang - schommelstoel
krètèkmenjan - wierookstrootje
lajangans - vliegers
djadjanan - snoep
tali gelassan - glastouw O
29
