LAM
AHOY ROTTERDAM
Horen, zien en schrijven
Madame Butterfly
O
6,7, EN 8 APRIL 1996
vol cultuur, kunstnijverheid en folldore o.cr.
door Lilian Ducelle
Voor het huwelijk van een nichtje logeerden mijn moeder en ik
voor een weekje in Soerabaja. Ik was 13 jaar. Het was de eer
ste keer dat ik Soerabaja zag en kennismaakte met een grotere
stad dan Malang. Misschien vindt u het gek, maar deze confron
tatie is voor mij overweldigender geweest dan die met New
York, San Francisco, Parijs, Mexico City, Singapore, steden die
ik op veel latere leeftijd leerde kennen. Het was natuurlijk het
volkomen nieuwe, het contrast met het rustige, kleine Malang
en het drukke, bedrijvige leven in de havenstad. Wat een win
kels, gebouwen, pasars. Een week was niet genoeg om goed
kennis te maken met Pasar Toendjoenga, Aurora, Whiteway,
Stadstuin, Dierentuin, Oedjoeng, ik werd er helemaal 'sinting'
van.
Ik zei tegen mijn moeder: 'Hier wil ik later werken', dat stond bij
mij vast. En mijn moeder, goed bekend met mijn twijfelachtige
toekomstaspiraties, vroeg bezorgd: 'Als wat?' We liepen toen
door de dierentuin, logisch dat Ma mijn opmerking associeerde
met een baan als hokken-schoonmaakster. Ik bedoelde echter
alleen Soerabaja.
De dag voor ons vertrek wilde mijn moeder naar de bioscoop.
Madame Butterfly draaide in Krangan theater. Ma was dol op
opera en ze zong zelf met haar mooie sopraan vele aria's. Puc
cini's Butterfly was een van haar favourites. Ja, ik mocht mee,
maar 18 jaar en ouder, zei de censuur (wat een zegen dat die
nog bestond). Ma vond echter dat Madame Butterfly niets
onzedelijks had en bovendien kende ik het verhaal. Maar... hoe
kon ik voor 18 jaar doorgaan en de controle passeren? Nu was
ik voor een Indisch meisje vrij groot (en vooral dik), kleding en
een japonnetje en schoenen van mijn nicht maakten mij op slag
een jonge dame. Nu nog die verduivelde vlechten. Ma rolde ze
kunstig tot een koptelefoon en zette ze met haarspelden vast. Ik
vond het een beetje lossig zitten. 'Niet alsmaar met je hoofd
schudden!' zei Ma.
Ik probeerde heel onverschillig te kijken toen de kaartjescon
troleur me recht in de ogen keek. Ik voelde me op dat ogenblik
zenuwachtiger dan een drugsdealer nu die met tien kilo cocaïne
de Nederlandse grenscontrole passeert.
Madame Butterfly was niet de opera die Ma verwacht had te ho
ren, het was een film waar geen noot Puccini in werd gezongen.
Dat zou onmogelijk zijn geweest voor de piepjonge Sylvia
Sidney en Cary Grant, aan miniplaybacken deden ze toen (in
1932) niet. Maar de filmversie van het dramatische verhaal vond
ik prachtig. De Amerikaanse zee-officier die verliefd werd op
een Japanse geisha, Madame Butterfly. Ze had het op haar
klompjes kunnen aanvoelen wat er zou gaan gebeuren. De zee
officier (Pinkerton heette hij, geloof ik) voer terug naar zijn land
en kwam getrouwd terug met een landgenote. Butterfly's hartje
brak, ze kon niet langer leven met dit verdriet en de vernede
ring. Ze knielde neer voor een altaar, bad, nam de dolk die voor
haar lag in beide handen, bad nog eens en stak toen de dolk in
haar buik. Harakiri. Madame Butterfly kukelde voorover, dood.
The End.
'Adoeh, kasian!' hoorde ik in de rij achter mij zeggen.
De lichten gingen aan, het publiek schuifelde naar buiten. Ik
merkte op dat alle dames vochtige, rode ogen hadden, hier en
daar veegde een zakdoek de sporen van medeleven weg. Dat
kon toen makkelijk, in oorlog met Japan waren we nog niet en
van Ereschulden was ook nog geen sprake. Ik keek naar mijn
moeder, haar mond had die verbeten trek die ik zo goed van
haar kende als iets haar niet zinde. Ik kon het wel raden: ze had
bij de sterfscène van Butterfly de prachtige aria van Puccini
gemist. Ik had maar één big worry: mijn koptelefoon. De haar
spelden hadden het niet gehouden en mijn vlechten hingen half
ontrold in mijn hals. Ik was dolblij toen we in een taxi stapten en
ik de haarspelden uit mijn haar kon rukken. En weer gewoon 13
jaar kon zijn.
Dat sjoemelen met mijn leeftijd heb ik nog vele malen in mijn
leven met plezier en succes gedaan. Maakte een jongen waar ik
niets voor voelde avances dan vertelde ik dat ik acht jaar ouder
was dan hij. Ik zag hem wit wegtrekken en kort daarna vertrek
ken. Wanneer voor het vervullen van een bepaalde job de leef
tijd niet per se zwart op wit vermeld moest worden, gaf ik me
altijd vijfjaar ouder uit dan ik was, voor de ervaring! Dat gebeur
de zo vaak dat ik op het laatst zelf aan mijn juiste leeftijd twijfel
de. Vrouwen geven zich meestal jonger op dan ze zijn. Dom,
maak jezelf tien jaar ouder. Beter dat men zegt: 'Wat ziet die er
jong uit voor haar leeftijd!' dan 'Ik had haar ouder geschat!'.
Een ding staat bij me vast, na mijn 99ste word ik 101, zo'n
schetterende drumband voor je huis vanwege de 100ste
verjaardag, ik moet er niet aan denken!
Balinese dansen, Boenga Melati en
Indonesische klederdrachtshow
Pentjak demonstratie, moderne en teyens
Batik modeshows
culinaire specialiteiten uit Sumatra (Padang)
Java, Celebes en optreden van Wieteke van
Dort, Hedy, Michael, Anneke Grönloh,
Timeless, Hawaïen Treasure en anderen,
krontjong en Ankloeng orkest, ook
optredens Oriëntal-Four en nog veel meer!
veel exotische authentieke proaukten uit
Azië, houtsnijwerk, rotan meubelen,
kinderattracties en "Dukun" enz. aanwezig!
Openingstijden: zaterdag
zondag
ida
13.00-23.00 uur
12.00-23.00 uur
12.00-22.00 uur
maandag
Entreeprijzen: Volwassenen ƒ9,-, Senioren ƒ6.- en kinderen van 5-12 jaar ƒ4.-
Gyttxcdend. all round (Land *7&e £nte>itai*ie>i6
8
