BRIEVEN TT
OVER...
ORIENT TRAVEL BV
I
Orient
Travel 7j
SCHENKHUIZEN Advocaten
De tokek van Rendra
Warm verwelkomd
f/dr/'/UAO/i fWees
onze nakomer
N. Rockhampton, Qld., Australië
19 december 1995
Reinier en Conella
I Veldhuijzen-Slater
Jaron, Elishaen Benjamin
Laan van Meerdervoort 291
Tel. 070 - 361 50 78
DEN HAAG
4
Indische advocatenpraktijk zoekt voor
onmiddellijke indiensttreding een flexibel
inzetbare
parttime oproepkracht
voor het secretariaat
(circa 20-30 uur per week)
Vereisten:
- aantoonbare affiniteit met Indische
Nederlanders
- stressbestendig
- goede contactuele eigenschappen
- ervaring met WP 5.1
Sollicitaties met CV gaarne binnen 14
dagen na verschijning van dit blad rich
ten aan:
Schenkhuizen Advocaten
t.a.v. Mr. E.R. Schenkhuizen
Laan Copes van Cattenburg 137
2585 GA Den Haag
De inhoud van ingezonden brieven
valt buiten de verantwoordelijkheid
van de redactie.
Het heeft me deugd gedaan dat in het
februarinummer Inge Dümpel aandacht
heeft besteed aan het optreden van de
Indonesische dichters in de Koninklijke
Schouwburg van Den Haag tijdens de
door Poetry International georganiseerde
avond in het kader van het festival
Indië/lndonesië, december 1995.
Het fragment van Rendra's gedicht
Tokek dan adipati Rangkas Bitung' zal
bij hen die aanwezig waren de herinne
ring hebben opgeroepen aan de onver
getelijke voordracht van deze unieke
dichter. Zijn gedicht zou kunnen lijken op
een vermakelijk, onschuldig klankspel,
maar het is èn een hulde aan Multatuli
èn een steun in de rug voor alle kritisch
ingestelde schrijvers.
Door zó komisch in de huid van de
regent te kruipen en de klanken zó hun
werk te laten doen toont Rendra hoe
engagement ook zonder opgeheven vin
ger, op poëtische wijze, met een lach,
kan worden geuit. Grandioos.
Inge Dümpel had in de Nederlandse ver
taling liever tokek gehoord dan gekko.
Gelijk heeft ze. De tokek heet tokek
omdat hij 'tokek' zegt en niets anders.
Wie heeft niet ooit geluisterd naar dat
geluid waarin heel het Indische leven lijkt
te liggen besloten? Gezegend zij die in
alle gemoedsrust hebben zitten tellen tot
de geluksbrengende zevende keer en
geen vrees hoefden te hebben voor de
welgebekte tokek aan de overkant van
de alun-alun in Rangkas Bitung.
Dr. Aart van Zoest, Alkmaar
Slamet dateng
Graag wil ik even reageren op het essay
van de heer R. Zuidema in het februari
nummer. De taal die volgens de heer
Zuidema werd gesproken voor de
Tweede Wereldoorlog wordt in feite nu
nog gesproken. Deze werd aanvankelijk
door het 'gewone' volk gesproken, maar
naarmate de jaren verstreken, begon het
mode te worden om zo Jakartaans te
spreken. Ik denk niet dat men het een
dialect kan noemen; want dit taaltje
wordt beschouwd als rasecht Jakartaans
ofwel bahasa Jakarté (Jakarta-slang,
zeggen Engels sprekenden). Nog steeds
spreek ik de taal met vrienden, kennis
sen of familieleden in brieven of in tele
foongesprekken. Ik was verbaasd te
lezen dat dit taaltje al vóór de oorlog
werd gesproken (ik ben zelf in 1945
geboren) en had altijd gedacht dat het
pas bij onze generatie was begonnen.
Zo ziet u maar, nu heb ik al weer wat
geleerd!
Vermoedelijk begon men zo te spreken
om de kloof tussen arm en rijk, tussen
heer en bediende een beetje te over
bruggen. Het klinkt zo kameraadschap
pelijk en gemoedelijk, bijna informeel als
u begrijpt wat ik bedoel. De taal
weerspiegelt vriendschappelijkheid, wel
gezindheid en soortgelijke gevoelens,
want heel vaak heb ik de heer of vrouw
des huizes op die manier tegen hun
bedienden horen spreken. Alsof ze hen
willen laten weten dat ze heus wel men
selijk zijn en bereid om te luisteren naar
al hun probleempjes of wat ze ook op
hun hart hebben. Iets dat volkomen
taboe was in de jaren dertig en daarna,
toen men zo streng over het huishouden
regeerde, dat een bediende zelfs zijn
ogen niet op durfde te slaan, laat staan
dat hij met zijn privé-aangelegenheden
op de proppen kwam. Het is maar een
vermoeden, ik kan er ook helemaal naast
zitten.
In ieder geval meneer Zuidema, ik heb
genoten van uw stukje (ik ben weer zo'n
beetje thuis geweest, weet u wel), maar
nog meer zelfs van de Hollandse verta
ling. De vertaling is zo precies, zo 'spot-
on', zoals we hier in Australië zeggen
wanneer iets raak is of geweldig goed
klinkt. Ongelooflijk hoe de sfeer bij de
vertaling past! Ik zou willen dat ik half zo
goed kan vertalen. Ik heb enkele malen
getracht om er iemand mee te helpen,
maar wanneer ik mijn eigen vertaling
overlees klinkt het helemaal niet zoals ik
het wil voorstellen, omdat ik de juiste
woorden niet kan vinden.
Voor degenen die een goede cursus
RETOUR BANGKOK v.a880,-
RETOUR JAKARTA v.a1430,-
RETOUR BALI (direkte vlucht) v.a1750,-
RETOUR DELHI v.a880,-
Singel 486 - 1017 AW AMSTERDAM
Tel. 020 - 623 74 84
ANVR
