te missen. Nog nooit had ik zo naar
iemand uitgekeken als naar Abdulkadir
Alhawah. Ik hoopte maar dat Amir mee
zou komen.
Heel laat pas kwam Kadir Radio zonder
zijn zoon. Hij verontschuldigde zich voor
het late uur. De demonstraties bij de
andere klanten waren enigszins uit de
hand gelopen. Hij had het over uitzendin
gen die laat in de avond, zelfs tot diep in
de nacht plaatsvonden. Het had iets met
het tijdsverschil te maken tussen Europa
en Java. Ook waren de verre zenders
's nachts veel beter te beluisteren. Vader
verplaatste de radio van het buffet in de
tussenkamer naar een klein tafeltje op de
voorgalerij, waar Kadir twee koperen dra
den in de achterkant van het toestel plug
de. Eén voor de antenne- en een andere
voor de aardeverbinding. Vader legde uit
dat hij voortaan hier in de open voorgale
rij naar de radio wilde luisteren. Niet
alleen om de benauwde, omsloten ruimte
tussen de tussenkamer te vermijden (hij
vertelde mij in vertrouwen, dat hij eigen
lijk moeite had met de klonjogeur van de
gast), maar ook om ons kinderen niet te
hinderen bij het slapen, mocht het appa
raat in de nachtelijke uren lawaai maken.
Eindelijk werd de radio aangezet. Het
venster werd direct verlicht door een
ling groen op. Toen een zender werd
gevonden, gamelanmuziek, werd het licht
intenser.
'Mata koetjing', zei Kadir Radio. 'Het is
een kathodelamp. Hoe meer die lamp
oplicht hoe juister de afstemming op het
station. Dat is een controle voor jezelf.'
Direct daarna werden de tonen weer
weggedraaid. Het oog werd donker, tot
dat een andere zender werd gevonden
en leek zich inderdaad als een echte kat
te gedragen.
Af en toe kwamen er afgrijselijke gelui
den uit alsof je op de staart van een kat
trapte. 'Andjing meksiko', volgens Kadir
Radio. Zouden de honden in Mexico op
zo'n manier blaffen, vroeg ik me af?
Minutenlang ging de wijzer met veel
gekraak en gekrijs heen en weer. Hij
vond nergens rust. Muziek werd afgewis
seld met spraak. Ondertussen gaf Kadir
Radio vader aanwijzingen van het hoe en
waarom van de ontvanger. De middelste
knop diende om van band te wisselen,
van korte- naar lange- of middengolf.
Iedere zender had zijn eigen plaats in de
ether, vertelde hij.
Het was voor het eerst dat ik de naam
ether hoorde, net als de kathodebuis. Ik
heb morgen op school heel wat te vertel
len, dacht ik bij mij zelf. Want die namen
gelig schijnsel. Een enorm gekraak kwam
uit het kastje alsof een berg kiezels werd
vermalen. Kadir draaide aan de linker-
knop om het geluid af te zwakken en met
een van de knoppen aan de rechterkant
verplaatste hij de wijzer. Het gekraak ver
anderde in een hoesten. Een klein, rond
venstertje naast de wijzerplaat, dat ik nog
niet eerder had opgemerkt, lichtte plotse-
waren door de jongens niet ter sprake
gebracht.
Door de warmte die het apparaat afgaf,
begon ik de geur van politoer en bakeliet
sterker te ruiken.
De middelste knop werd met het begelei
dend gekraak gedraaid naar de band
voor de korte golven.
'Hier zitten de zenders uit Europa en
Masr (Egypte). Je kunt aan het geluid
horen dat ze van heel ver komen. Een
geluid dat aanzwelt en weer wegebt tot
dat ze zowat onhoorbaar worden om
daarna weer terug te komen. Erg verve
lend, maar er is niets aan te doen. Ze
noemen dat in het Engels 'fading'. Dat
heb je met die korte gelombangs.' Er
werd een Arabische zender hoorbaar.
Vaders gezicht klaarde op. Hij keek mij
trots en verheugd aan en hief zijn hand
op alsof hij wilde zeggen: 'Stop. Niet weg
draaien.' 'Al Kahirah (Cairo)' zei Kadir.
Vader knikte zonder antwoord te geven,
aandachtig luisterend naar wat werd
gezegd. Af en toe leek het net alsof
iemand anders tegelijkertijd in een ande
re taal probeerde te praten. Met een lich
te aanraking van de knop werd hij van
die zender weggedraaid. Het leek mij een
urenlange toespraak die ik niet kon vol
gen, maar die de beide mannen belang
rijk scheen. Ze gingen direct na de uit
zending over politiek praten, iets wat mij
verveelde.
Ik werd naar bed gestuurd met de mede
deling dat het lang en laat genoeg was
geworden. Vanuit mijn bed kon ik door de
geopende vensters van onze slaapkamer
alles volgen. Het was juist alsof de gelui
den van ver kwamen. Ik kan niet zeggen
hoe lang het bezoek van die avond is
gebleven. Het leek alsof ik de hele nacht
de radio, het gedempte gesprek samen
met het getjirp van de krekels en het
gehuil van de uilen in mijn slaap had ge
hoord.
De volgende ochtend bij het naar school
gaan zag ik de radio weer op het buffet
staan, doods en koud. Zelfs het katten-
oog bleef blind. Ook de stoelen in de
voorgalerij stonden als onaangeroerd
weer in de rij alsof de gebeurtenis van
gisteravond niet had plaats gevonden.
Op school sprak ik over het kattenoog,
fading en ether. Sommige jongens zei
den, dat het kattenoog in een radio niet
kon bestaan, dat het belachelijk was en
dat ik enkel stond op te scheppen.
Gelukkig waren er echter weer anderen
die mij bijvielen. Zo'n ding hadden zij ook
in hun apparaat. Trouwens Amir kon de
ongelovigen helemaal overtuigen.
'Goed, Neas kan gelijk hebben, maar
onze radio heeft toch een mooiere vorm.
Rechtopstaand, met een vloeiende, half
ronde boog d'r bovenop, en niet zo maar
een ordinair rechthoekig kistje.'
Daar kon ik helaas niets tegen inbren
gen. Eigenlijk was ik ook een beetje
teleurgesteld over hoe onze radio er uit
zag. Hij leek niet op de radio in de adver
tenties.
Ik troostte mij maar met de bewering van
Amir dat de moderne wereldontvangers
er tegenwoordig allemaal zo uitzagen.
Sinds de eerste demonstratie kwam
Kadir Radio gedurende een week elke
Aloon aloon te Solo
Foto: Reggie Moltzer
36
