Meditations
from
Florida
W V
Het vlieg en de paard
Mijn vader had altijd veel belangstelling
voor mijn schoolprestaties en er ging
geen schooldag voorbij of ik moest ver
slag uitbrengen.
Ik vertelde hem dan wat ik hem vertellen
wou en hij op zijn beurt toetste mijn pas
opgedane kennis. Zo kwamen we aan het
gebruik van de lidwoorden, speciaal de
woorden 'de' en 'het'. Je kan nagaan dat
dat de grootste verwarring schiep. 'Het
hond' was dood, zo kon je het echt niet
zeggen, 'de hond' kwam tot leven. Knap
werden we. Tot Pa op een dag zei: 'Wat
zeg je, de vlieg en het paard of zeg je het
vlieg en de paard?' Natuurlijk wist ik hem
trots te vertellen dat het de vlieg en het
paard was, waarop hij zijn hoofd meewa
rig schudde en heel serieus beweerde
dat dat niet zo was. Het was het vlieg en
de paard. Hij bracht me bijna tot tranen,
want na drie keer het zinnetje herhaald te
hebben, eerst met het gebruik van de en
dan met het, was ik totaal de kluts kwijt.
Op dat punt gearriveerd begon hij te
lachen, en zei: 'Ja toch, het is toch zeker
'het vliegende paard'!' Het duurde nog
een volle twee minuten waarbij mijn her
sens krrretek, krrretek gingen, voor ik de
mop door had. Hij vertelde me dat er wer
kelijk zoiets bestond als een vliegend
paard en als bewijs liet hij mij een plaatje
zien van een paard met vleugels dat de
naam Pegasus droeg. Toen moest ik het
wel geloven. Een paard dat vloog! Later
leerde ik ook het verhaal van Icarus die
met zijn wassen vleugels zo dicht bij de
zon vloog dat zijn vleugels smolten en hij
op de aarde te pletter viel.
Vliegen, dat is iets waarmee de mensheid
zich altijd heeft bezig gehouden. Alles
wat de lucht in kan - en in de lucht blijft -
heeft onze belangstelling. Als kind speel
den we met papieren vliegtuigjes die we
de lucht ingooiden en nakeken als ze
sierlijk zweefden of met een plof neer
kwamen. Ik kan me een Nieuwjaarsavond
herinneren die wat beloofde te worden,
want er zou een ballon de lucht ingaan
om twaalf uur. Ik speelde met andere
ukkepukken en vertelde wat er zou gaan
gebeuren. Ze wilden die ballon zien en ik
bracht ze, tegen streng verbod in, naar
de plaats waar het vuurwerk en zo werd
bewaard en zag veel kleurig papier dat ik
begon te scheuren om bij de ballon te
komen. In mijn kinderbrein was er alleen
één soort ballon, die van rubber die je
kon opblazen, iets dat we graag deden
als kind, en daar zocht ik naar. Je kunt je
voorstellen wat een drama dat werd om
twaalf uur toen de luchtballon van papier
zou worden opgelaten en mijn vader tot
de ontdekking kwam dat er grote scheu
ren zaten in al de ballonnen die hij
gekocht had! Het daaropvolgende jaar
zag ik zo'n papieren ballon de lucht
ingaan, en al gauw kon je nog alleen
maar het spiritus vlammetje zien flikkeren
in de nacht. Net als een echte luchtballon
maar veel kleiner zweefde het ding weg
hoog over de bomen en daken.
Waarheen? Naar de hemel, werd me ver
teld.
Vliegen, hoe zou dat zijn, hoe zou je je
voelen los van de aarde hoog in de lucht?
Voor mij was de eerste keer los van de
aarde hoog in de lucht de korte vlucht
van Djokja naar Semarang in een
Dakota. Het maakte me doodziek en vlie
gen was niks voor mij daarna.
De ruimtevaart bracht de maan, de enige
satelliet die de aarde rijk is, heel dichtbij.
'Vlieg naar de maan' is niet meer zo maar
een uitdrukking, het is werkelijkheid
geworden. We bezoeken planeten met
ruimtevaartuigen die we beladen met
instrumenten omdat we zelf nog niet kun
nen gaan. En zo werd 'Magellan' naar de
planeet Venus gezonden voor onderzoe
kingen, de 'Voyager' naar de planeet
Neptunus, en de 'Galileo' op weg naar
Jupiter zond zelfs een ruimtesonde naar
die planeet. En alle data wordt naar de
aarde gestuurd om daar bestudeerd te
worden door geleerden en ingenieurs met
grote computers. We willen zoveel weten
en we weten nooit genoeg.
Een neef van me werkte tot voor kort
voor het Jet Propulsion Laboratory
(NASA) in Pasadena, Ca. Hij leidde ons
rond de werkplaatsen waar ze druk bezig
waren met twee projecten 'De Mars Path
finder' die in november of december 1996
gelanceerd wordt en waarvan wordt ver
wacht dat die in juli 1997 op Mars zal arri
veren. Eenmaal op Mars zal de
Pathfinder zich dan als een bloem ope
nen en een soort karretje met instrumen
ten zal naar buiten komen rijden om
bodemonderzoekingen te doen op de
Rode Planeet. Ook panoramafoto's van
het Mars-landschap zullen er worden
gemaakt.
Het tweede project in de maak is de
'Cassini Mission' naar de planeet
Saturnus - met zijn ringen misschien wel
de meest interessante planeet in ons
zonnestelsel - en één van z'n satellieten,
de maan Titan. Het Cassini-project wordt
ondernomen door de European Space
Agency, de Italian Space Agency en voor
de United States is het de Jet Propulsion
Laboratory die het beheert voor NASA.
In oktober 1997 wordt de Cassini gelan
ceerd op weg naar Saturnus waar men
verwacht dat die in juni 2004 zal aanko
men. Het ruimtevaartuig kan niet landen
omdat Saturnus één van de vier planeten
is die geheel uit gassen bestaat.
Maar wel zal het een ruimtesonde afzen
den naar z'n maan, Titan, die het eerst
werd ontdekt door niemand minder dan
Christiaan Huygens omstreeks 1660 toen
die ook de ringen ontdekte. Het wordt de
'Huygens probe' genoemd om onze
landsman te eren.
Een paar jaar later ontdekte een astro
noom van Frans-Italiaanse afkomst de
vier andere voornaamste manen van
Saturnus (lapetus, Rhea, Tethys, Dione)
en dus is het project genoemd naar hem,
Cassini.
Op de bijgaande foto is het ruimtevaar
tuig te zien bedekt met een soort metaal
dat op goud lijkt. Het is niet te geloven
dat een samenraapsel van allerlei stukjes
metaal, want daar lijkt het op, met uit
steeksels als stokken en allerlei andere
rare spullen, binnenkort op weg zal zijn
om jaren later op z'n plaats van bestem
ming aan te komen om dan de mensheid
te voorzien van allerlei wetenschappelijke
informatie over de planeten. Nu we hier
wonen kunnen we vanuit onze achtertuin
heel in de verte de raketten die
Pathfinder en Cassini op weg zullen hel
pen naar verre planeten de lucht in zien
gaan.
Oh, nog wat. Veel en veel later las ik wat
er gebeurde met de ruiter van Pegasus.
Hoe hij trots en overmoedig probeerde
zijn wonderpaard de hemel in te rijden
waar de goden vertoefden. Zeus ontstak
in woede hierdoor en maakte dat het
paard gestoken werd door een horzel en
zijn ruiter afwierp die door de val blind en
verlamd werd en een miserabele dood
stierf. Je vraagt je af of hier een lesje te
leren valt? We hopen maar dat we altijd
stevig in het zadel zullen blijven zitten
van het vliegende paard van Pa!
Juul Lentze
9
