'-Dat m a@hmens i/an ons.
Ze was van 1911 en zou op 31 maart dit
jaar 85 geworden zijn. Dat heeft ze niet
gehaald. Uitgerekend in haar favoriete
seizoen, wanneer ze eindeloos in de tuin
kon wroeten, vertrok ze stiekem nadat ze
drie maanden tevoren een lichte beroerte
had. Niet eerlijk, want ze liet twee
ontwrichte wezen achter die geen idee
hadden hoe ze zonder haar verder moes
ten.
Ze was er altijd en kwam ook altijd, waar
ter wereld wij ook woonden.
De koffer, pietje-precies ingepakt en
haar, in de hele familie welbekende groe
ne handbagage tas, stond eigenlijk per
manent klaar om zo te kunnen vertrek
ken.
Dat laatste werd altijd gevuld met de lek
kerste dingen voor haar kinderen en
kleinkinderen.
Soms zeulde ze wel tien kilo in haar groe-
ne-groene, omdat ze aan haar limiet van
twintig toegestane kilo's zat.
Reizen naar de kinderen was haar lust en
leven. Via Alaska over de Pool naar
Korea, het maakte haar niets uit. Altijd fris
en vrolijk bij aankomst, dit vaak tot grote
jalouzie van mij over zoveel energie.
Met dat zelfde gemak werd een paar
weken later de koffer weer gepakt en
vloog ze eventjes over de Pacific naar
Californië, om na een tijdje weer terug te
komen in Korea.
Het stelde allemaal niets voor, een fluitje
van een cent.
Door al dat gereis, heeft ze ontzettend
veel gezien van de wereld. Buiten Europa
is ze in Noord- en Zuid-Amerika, het
Midden- en het Verre-Oosten geweest.
Jammer dat ze Afrika niet heeft kunnen
meepakken. Dat had ze ook geweldig
gevonden.
Op al haar reizen heeft ze veel vrienden
en kennissen gemaakt. Om daar een
bewijs van te geven is haar tachtigste
verjaardag een mooi voorbeeld.
Ze wilde in Nederland absoluut geen fes
tiviteiten om die verjaardag en bedacht
toen, dat ze dat lekker rustig wilde vieren
bij haar dochter Joyce in Californië.
Zoiets respecteer je, maar... wij hadden
daar toch ook onze eigen ideeën over
want tachtig word je maar één maal.
Na onderling overleg hebben we al haar
familie, vrienden en kennissen over de
hele wereld geschreven om melding te
maken van de aanstaande verjaardag en
waar ze het ging vieren. De reactie was
overweldigend!
Een totaal van 125 verjaarskaarten van
over de hele wereld werd haar deel.
Met het meeste gemak maakte ze ook
vrienden en onderhield de contacten.
Een gek voorbeeld is misschien de keer
dat ze op het vliegveld van Alaska stond
en een leuke kaart van een grote, witte
ijsbeer zag, die ze graag aan haar klein
kinderen wilde sturen.
Jammer genoeg, had ze niet voldoende
dollar centjes voor de porto.
Ze is toen gaan praten met de mevrouw
van het postkantoortje ter plaatse en
heeft een postzegel losgepeuterd.
De mevrouw in kwestie was namelijk ook
een filateliste, net als zij en een overeen
komst was snel gesloten.
Ze hield er een postzegel- en een corres
pondentievriendin aan over, met wie ze
postzegels, brieven en kadootjes uitwis
selde.
Ze had flair, ik denk dat dat het juiste
woord daarvoor is.
De naïeve charme waarop ze een beroep
op iemand kon doen, maakte de andere
partij een weigering praktisch onmogelijk.
Zelf kon ze alles missen voor een ander.
Vlak na de oorlog in 1947 hebben wij
meegemaakt dat, toen er zoveel berooide
mensen uit Indië aankwamen in
Nederland en wij zelf helemaal niet wel
gesteld waren, zij er een punt van maakte
haar minderbedeelde vrienden te voor
zien van het noodzakelijke. En zelfs meer
dan dat.
Niet op basis van een keertje, maar net
zo lang totdat ze zichzelf konden bedrui
pen. Het heeft al haar financiële reserves
gekost.
Over zulke dingen heeft ze altijd gewei
gerd te praten. Het moest toen gebeuren
en ze heeft 't gedaan.
Wij, misschien wat materialistischer inge
steld, hebben ons wel eens afgevraagd,
waar zijn al die mensen gebleven, die na
de begin vijftiger jaren, zich nooit meer
hebben laten zien of iets van zich hebben
laten horen.
Volgens de Chinese Horoscoop was zij
een varken en die zijn niet alleen lekker,
maar hebben ook hele goede eigen
schappen. Mensen die de Chinese
Horoscoop kennen weten ongetwijfeld
wat een sympathiek beest het varken is,
met eigenlijk maar één negatief trekje en
dat is koppigheid. Vertaal je die koppig
heid tot eigenwijsheid, het niet laten aan
tasten van haar eigen mening terecht of
onterecht, dan geeft dat precies het beeld
van haar.
Haar motto 'ik doe wat ik wil', heeft ze tot
het bittere eind volgehouden.
De meest on-conventionele dingen deed
ze en hoewel we er soms moeite mee
hadden, waren we achteraf bekeken er
toch best trots op zo'n gekke moeder te
hebben.
Ik geloof dat ze al in de zeventig was,
toen ik tijdens de vakantie in Nederland
gebeld werd door haar buurvrouw, dat die
malle moeder van ons in de boom zat
met een grote zaag. Ze was druk bezig
overtollige takken af te zagen.
Ik wist bij voorbaat, dat het geen enkele
zin had om haar de boom uit te praten.
'Ik doe wat ik wil', zou ze zeggen.
Al vanaf dat we klein waren, had ze een
bijnaam gekregen van ons. Ze had name
lijk een prominente, grote, vlezige neus
(een erfenis van haar Duitse grootvader)
en daarom noemden we haar 'neusie'.
Wij hebben haar zelfs een keer op
Schiphol laten omroepen als mevrouw
Neusie en natuurlijk meldde ze zich bij de
balie, want dat was zij.
Buiten reizen en alle andere hobby's, had
ze een passie voor muziek. Met name
popmuziek. Alle hits hield ze bij. Dat werd
voor ons getaped en opgestuurd.
Wij moesten ook een beetje bij blijven,
vond ze.
Indische muziek was, gek genoeg, niet
haar favoriete genre. Misschien leverde
het luisteren ernaar teveel mooie herinne
ringen op die voor haar afgesloten waren.
In 1992 vond ik op de Javaanse zondag
pasar in Paramaribo een tape met heerlij
ke Indische muziek. Ineens was daar ook
belangstelling van haar en waarom weet
ik nog steeds niet.
In het ziekenhuis in 1993 zat in de walk
man die ze van Joyce had gekregen, heel
vaak deze tape en scheen ze er intens
van te genieten.
De keus van muziek bij de crematie was
dan ook niet moeilijk voor ons.
Geen Bach of Vivaldi, maarTerang Bulan
(waar anders begin je mee), Surabaya
(daar is ze geboren), Begawan Solo
(haar lievelingslied) en Nina Bobo als
afsluiting.
Ze heeft geleefd en alles wat ze aan
'bagage' had er in gestopt voor ons,
waarbij we helemaal zelfstandig onze
eigen keus konden bepalen wat we er
mee wilden doen. Dit conform haar eigen
levensstijl.
Daarom zal 'Tempo Doeloe' voor de
meeste mensen misschien iets anders
betekenen dan voor ons.
Voor ons betekent het Neusie, 'dat malle
mens van ons', van ons allereerste begin
tot aan HAAR eind.
Ellen de Witte-Hendriks
15
