tÖt*.OEL T£/?0^
v pOt
De vierde klas van de Lagere School van de Zusters
uit de Kampementstraat in Yogya, gefotografeerd
thuis bij juffrouw Verwoord in 1931
GIRO 6685
BIJ DE VOORPLAAT
Ingezonden door Els Sumandar (Elsje
Tan, op de eerste rij tweede van links),
p/a Cipinang Jaya Blok T 78,
Jakarta 13410.
In een oude stad op Java staat een groot,
vrijstaand huis. Het is een oud huis,
gebouwd aan het begin van de eeuw
door een architect met veel gevoel voor
details en verhoudingen, een gevoel in
ieder geval dat in veel Nederlandse ste
den soms ver te zoeken is, maar ook in
Indonesië zeldzaam is geworden.
Het huis verkeert in uitstekende staat en
heeft zijn authentieke stijl behouden. Een
grote tuin met veel gras en hier en daar
een verzorgd struikje benadrukken de
oud-koloniale sfeer. Een oude boom in
de voortuin houdt het huis gezelschap.
Die ouderwetse sfeer wordt nog versterkt
door de afwezigheid van lelijke hoge
hekken, waarmee Indonesiërs doorgaans
hun huizen omringen. Een flinke stap
over de slokan en je staat bij wijze van
spreken al in de tuin, want zelfs een geü
niformeerde waker is nergens te beken
nen. De conclusie kan alleen maar zijn:
hier woont een heel belangrijk iemand èn
iedereen weet het. En inderdaad, navraag
leert dat het huis wordt bewoond door
'een hoge militair' en die heeft blijkbaar
geen hek nodig. Het is veelzeggend over
de positie van de militairen in het land.
Meer dan 100.000 Nederlanders reizen
per jaar door de Indonesische archipel,
maar helaas hebben veel mensen weinig
oog voor de minder aangename kanten
van het leven daar. Wie bijvoorbeeld de
politieke ontwikkelingen in het land wil
volgen en daarvoor de Indonesische pers
als bron gebruikt, ontkomt er niet aan
zich de kunst van het 'tussen de regels
door lezen' eigen maken. Censuur en
zelfcensuur zijn voor Indonesische jour
nalisten immers even vertrouwd als pen
en papier. Maar ook over zaken als
onrecht, uitzichtloze armoede naast enor
me rijkdom, corruptie en de angst voor
de toekomst hoor je nauwelijks iets.
Veel bezoekers aan Indonesië lijken daar
eenvoudigweg geen interesse voor te
hebben, ze stappen uit het vliegtuig,
bekijken de plantentuin, de kraton en de
Borobudur, horen een gamelan en zien
een waringin en zijn meteen verkocht; je
kunt ze daarna van alles wijs maken.
Geen wonder dat ze thuis komen met
steevast dezelfde verhalen over arme,
maar gelukkige mensen, mooie stranden,
prachtige palmen en wijdse panorama's.
Ja, zegt u dat zijn allemaal Hollanders
die in hun eeuwige verlangen de spruit
jes te willen ontvluchten nu eenmaal
graag verre paradijzen opzoeken. Dat is
waar, maar ik heb het idee dat ook veel
jonge Indo's zich daaraan bezondigen.
Ook bij sommige van hen leeft een, naar
mijn idee, veel te optimistisch beeld van
het huidige Indonesië. Tenminste als je
afgaat op alle mooie verhalen die je
hoort als ze terugkomen van een bezoek
aan het land van herkomst van hun
ouders en grootouders.
En alleen maar mooie verhalen over
Indonesië, dat zint me niet. Wat me tel
kens opvalt in Indonesië is dat de
Indische wereld waarin zij leefden zo
grondig is verdwenen. Het bijzondere
van die wereld was nu juist dat die niet
Nederlands, maar ook niet Indonesisch
was. Soms heb ik het idee dat dit wel
eens wordt vergeten. Het is begrijpelijk
dat in het koude Holland de inheemse
wortels van de Indische cultuur worden
benadrukt, maar je kan ook overdrijven.
Er zijn er die tijdens hun reis vrolijk op
zoek gaan naar 'de Javaanse ziel' en zich
in traditioneel Javaanse kleding laten
fotograferen als verre nazaten van Raden
Adhipatti Karta Natta Nagara.
Als ik in Indonesië ben blijft die ene
vraag maar door mijn hoofd spoken: hoe
zou het met mijn familie zijn afgelopen
als ze in 1950 niet naar Nederland waren
gegaan?
Mark Loderichs
- tel./fax 073 -532 15 60
Lid S.G.R.
Molenberg 11, 5386 DA Geffen
Ons reservefonds voor moeilijke
dagen! Moesson wil geen subsidie.
Het wil voortbestaan alleen
als u dat wilt.
Met uw steun poekelen wij teroes!
Hieronder laten wij onder hartelijke
dankzegging aan alle schenkers, de
verantwoording volgen van de giften
die zijn binnengekomen voor het
reservefonds voor Moesson over
juli en augustus 1996
W. Boverhof 50,-; Elaine Dekens
167,22; J.H.P. v. Diggelen 50,-;
B.K. Jacobs 100,-; Dhr. Kranenburg
59,25; vd Meer Mohr-Sieverts 15,-;
NN 100,-; Mej. A.H. Overdijkink 50,-;
U.R.W. Rothe 50,-; J. Schade-
Westendorp 100,-; C.H.E. Visscher
50,-; E. Werlemann 40,-.
Totaal in juli 1996/831,47
Mw E. Beets-Arnold 100,-; W.
Boverhof 50,-; Mw B.E. de Bruyn-
Plugge 25,-; vd Meer Mohr-Sieverts
15,-; M.G. 10,-; Gouden Bruidspaar
R. Janny 25,-; Fam. Janny 25,-;
L.W. Koekebakker-Heyting 50,-;
Mr F. du Marchie Sarvaas 50,-;
Mw J.H. Overlack-v. Druten 100,-;
Mw W.L. Schoenmaker 10,-;
B.L. Wiggers 25,-
Totaal in augustus 1996 485,-.
Wilma de Bruin 10,-; Eveline Grasveld
10,-; Julie T. Lentze/april 20,-;
Julie T. Lentze aug. 20,-.
Totaal in augustus 1996 60,-.
CR
Organiseert in overleg met U op maat gesneden reizen naar Indonesië.
Minibusvervoer over Sumatra en Java; Hotels naar keuze.
Vliegreis o.a. met Singapore Airlines met diverse directe verbindingen.
Te Singapore voordelige chalets aan de kust.
Prijsidee: 19-daagse najaarsreis over Java voor 4 pers. v.a. 3150,- p.p.
In Bandung woningen te huur diverse grootte v.a. 1650,- per maand.
2
