Dierenfabels
Afscheid, vervreemding en
verdriet
Pasar Malam Rotterdam,
Weenahal, 5/6 oktober '96
Pasar Senang Utrecht,
Veemarkthal, 16/17 november '96.
Opbrengst voor goede doelen in Indonesië
Te koop gevraagd
Tel. 0182-393 492
vriend David is hij naar Indonesië gereisd
om in Bukittinggi waar hij vier jaar tevoren
ook al was, zijn veertigste verjaardag te
vieren. Evenals in het vroegere werk van
Brand speelt de homoseksualiteit een
belangrijke rol in de vertelling. Tijdens
hun verblijf in de tropen worden Erik en
David vaak benaderd door Indonesische
gevoelsgenoten die worstelen met hun
geaardheid. Zo maken zij kennis met de
avances makende Ahmed Hakim, en
beleven ze kortstondige avontuurtjes met
exotische jongens.
Zonder de knellende banden uit zijn eigen
omgeving kan Erik in het verre, warme
Indonesië met volle teugen genieten van
het leven en de herenliefde. In zijn ogen
is de archipel een paradijs van zon, zee
en door welgevormde bruine jongeman
nen bevolkte witte stranden: 'een lieflijk
plaatje met veel groen van sawa's op de
achtergrond en een dak van palmblade
ren onder een strakblauwe hemel
Net als zoveel andere toeristen vergaapt
Erik zich aan 'het oogverblindende land
schap met zijn bergen en kokospalmen,
die fantastische oude waringin, de eilan
den in de verte, de bontgekleurde zeilen
van de vissersboten op zee en de kleine
desa onder de brandende zon'. Helaas
heeft Anton Brand niet veel beters te bie
den dan een dergelijke opsomming van
gemeenplaatsen, die de oplettende lezer
bijvoorbeeld ook in reisgidsen kan vinden.
Behalve landschapschilderingen bevat
Bukittinggi tal van korte gesprekken van
de hoofdpersonages met de gastvrije
bewoners van het land. Als in de derde
wereld rondtrekkende rijke westerlingen
valt het hen onder andere op hoe arm de
mensen wel niet zijn. Dit wisten we al.
ledereen die ooit in de gordel van sma
ragd is geweest of behoorlijke reislitera
tuur heeft gelezen, weet dat maar een
klein deel van de bevolking in weelde
leeft.
Op het eerste gezicht lijkt Brands reisver
haal iets te beloven. De pretentieuze flap
tekst van het boek wekt hoge verwachtin
gen. Na lezing van de achterflap zou het
literair geïnteresseerde lezerspubliek een
vertelling met een mysterieuze intrige
kunnen verwachten. Een verrassende,
met veel gevoel voor sfeer en subtiele
observaties beschreven ontknoping is
echter ver te zoeken. Geen moment is
het verhaal wérkelijk raadselachtig of
spannend. De vertelling bevat alleen een
erotische spanningslaag. De ik-figuur Erik
weet zich als geen ander te verlustigen
aan de onweerstaanbare charmes van
ondeugende, in de kali spartelende jon
getjes.
De bedoeling van Anton Brand is duide
lijk. Hij wil niets anders dan vertellen hoe
geweldig de reis van zijn hoofdper
sonages verliep. De auteur beschrijft hun
belevenissen, ervaringen en indrukken,
maar slaagt er niet in ze algemene gel
digheid mee te geven, waardoor ze wor
den uitgetild boven het niveau van de
gebeurtenissen op zich. In Bukittinggi
draait alles slechts om de gedachteflitsen
van een gebronsde toerist, én niet te ver
geten, de magnetische aantrekkings
kracht van oosterse mannen tegen de
achtergrond van een eeuwig Eldorado.
Esther Manuel
Bukittinggi
Een vertelling
door Anton Brand
Passage: 169 pag. (paperback)
prijs 27,50
- het is stil geworden
hari begitu sunyi, tetap
- ik hoor het leven
ku dengar suara kehidupan
Geen terugkeer zonder afscheid, geen
afscheid zonder terugkeer. Komen en
gaan. Gaan en komen. En gaan.
Paula heeft altijd dat melancholische,
wegzwevende gehad in haar boeken.
Een klein mensje schreef een klein boek
je voor een groot bereik.
Fijntjes geïllustreerd door Hanneke
Foppes.
Lilian Ducelle
Ik kom en ga
Aku datang dan pergi
Van Stockum: 42 pag. (paperback)
Prijs 16,00
Daar zijn de klassieke Indonesische die
ren- en andere fabels, prachtig van sym
boliek en historische diepgang en er zijn
ook luchtige fabeltjes modern bijge
schaafd. Kortom, fabels, legenden, sagen
zijn erg in de laatste tijd. Misschien ont
staan uit de behoefte de onzalige werke
lijkheid van deze tijd te ontvluchten. Wat
Neijndorff met zijn dierenfabels beoogd
heeft? I don't know. Het lijken meer op
lesjes biologie voor Europese kinderen,
hier en daar versierd met een verhaaltje
om de eigenschappen van het dier te
laten uitkomen.
Geen vlees en geen vis, en beslist geen
La Fontaine, als voorlees-verhaaltjes
(met eigen uitleg en toevoegingen) gezel
lige lectuur. Simpele illustraties. Eigenlijk
is het hele boekje iets te simpel, de dub
bele regelafstand maakt het lezen wel
makkelijk.
Lilian Ducelle
Indonesische dierenfabels
door Frank Neijndorff
Eigen beheer: 170 pag. (paperback)
In twintig bladzijden en dan nog maar zes
regels per pagina (drie in 't Nederlands,
drie in 't Indonesisch) vat Paula Gomes
haar afscheid, vervreemding van en ver
driet over haar verloren geboorteland.
Geluiden, geuren, tedere herinneringen
aan plekjes, bomen, bloemen.
- schemering - luister
hari senja - dengar
Pasar Malam Veenendaal,
VSW Hal, 13/14 december '96
Openingstijden: 11.00-23.00 uur
Entree 6.-, kinderen en 65+ halfgeld
Met o.a.: Dorien Loen+Friends+Peter de Fretes;
Hawaii Musicus Wayland Kraft v. Ermel; popzan
ger Marcus Thielens, Indonesisch Pelita Gospel
Choir; Indonesia Gikin vocal group+ensemble;
Moluks Ebenhaezer koor; klassiek gitarist Barend
Salomonson. Indonesia dansgroep 'Tiga
Serangkai'; India danseres Rjna Roepan; Xenia
Merkelbach show+Herman Kollmann, danser.
Phefferkom Pencak Silat; Modeshows Ieneke
Koenecke; Indonesische kookdemonstraties door
kookexpert Ron Schroder; Harry v. Kleef
portret/sneltekenaar. Paula Gomes, Pans
Schomper, Dane Beerling.
Lezingen auteurs en dichters o.a. Rob
Nieuwenhuys, Poldi Saueressig, Roy Piette,
Emmy Verhoeff, Madeleine Gabeler.
Ned. Filmarchief met historische filmbeelden van
Ned.-Indië. Vele stands: boeken, muziek, vruch
ten, groente, kleding, kunst, mineralen, o.a.
Menado rijsttafel, Indische Instituten.
Presentatie Xenia Merkelbach
Inl. organisator Arthur C.M. Nentmers,
tel. 070 - 399 18 12.
door verzamelaar schilderijen uit
Ned.-Indië van o.a.
G.P. Adolfs, Frits Ohl,
P.A.J. Moojen, W. v.d. Does,
Jan Frank, H. van Velthuysen,
A. Breetvelt en anderen.
44
