moessQn
Hé, dat is gek. Nu ik erover zit te praten,
realiseer ik me dat de twee serieuze
vriendjes die ik tot dusver heb gehad
allebei Indisch waren. Dat is verrassend.
(Haar ogen glanzen.) Of het toeval is,
weet ik niet. Ik hou van donker. Het
klikte alleen niet tussen mij en mijn
toenmalige Indische schoonmoeders. Er
leek een soort rivaliteit te zijn. Met mijn
(Indische) schoonvaders daarentegen kon
ik goed overweg.
Aan die vriendjes kon je wel merken dat
ze een Indische opvoeding hebben gehad.
Al die typische kenmerken van de oudere
Indische generatie zag ik bij hun terug. Ik
voelde me daarom ook direct op mijn
gemak. Het is de herkenbaarheid die me
dat vertrouwde en veilige gevoel gaf.
Het begint me trouwens op te vallen dat
ik toch veel meer op zoek ben geweest
naar die herkenbaarheid, die vertrouwd
heid, dan ik dacht; vroeger bij mijn
Indische familie, bij de vriendjes die ik
heb gehad en in Indonesië.
Misschien ben ik wel Indischer dan ik
denk dat ik ben...
Waar ik me wel al van bewust was, is het
feit dat wij als Indische mensen vervagen.
Het lijkt een uitstervend ras. Ik zou
daarom ooit mijn eigen kinderen toch
wat van de Indische cultuur willen
meegeven. Minstens zoveel als ik in mijn
eigen opvoeding van mijn vader heb
meegekregen. Ik zou ze ook mee willen
nemen naar Indonesië. Het land waar
hun opa vandaan komt en ik ook een
beetje. Het land waar ik, als ik diep in
mijn hart kijk, ook geboren zou willen
zijn. Dat zou een extra dimensie aan het
geheel hebben gegeven. Dan had ik die
herkenbaarheid in me gehad en zou ik er
niet - bewust of onbewust - naar op zoek
hoeven.
Ik zou ze ook meenemen naar de Pasar
Malam Besar. Die geuren, die sfeer, die
geven me hetzelfde gevoel als in een
Indische familie. Een thuisgevoel.
Misschien hebben Hollandse mensen dat
ook wel, maar dan in voor hun bekende
geuren en sferen. Dat vraag ik me ook wel
eens hardop af: 'Is het wel dat Indische,
of refereert het alleen maar aan thuis
waar ik me lekker voelde?' Daar ben ik
nog niet uit.
Misschien was ook mijn opvoeding wel
Indischer dan ik denk. Al was het alleen
maar door de wijze van omgaan met mijn
ouders. Ik sprak mijn ouders met 'u' aan.
Mijn Hollandse vriendinnen zeiden
gewoon 'je' tegen hun vader of moeder.
Vaak heb ik ze een grote mond horen
opzetten. Dat gebeurde bij mij thuis niet.
Mijn vader heeft me geleerd respect te
hebben.
Het zou best interessant zijn om al die
aspecten eens met Indische leeftijdsgeno
ten te bespreken. Het lijkt me dat er
overeenkomsten moeten zijn tussen mijn
beleving en die van anderen. Zouden
kinderen van een Hollandse vader en een
Indische moeder een andere opvoeding
hebben gehad?
Ie leest er ook zo weinig over. Mijn vader
leest Moesson en andere bladen waarin
Indië en Indonesië aan bod komen. Zelf
blader ik wel eens door die tijdschriften,
maar ik mis daarin verhalen over het
heden. Daarom vind ik dit initiatief juist
zo leuk. En dat niet alleen. Het is ook
nodig, want er zijn weinig jongeren die
iets van de Indische cultuur en van de
geschiedenis weten.
Simpele dingen als het verschil tussen een
Indo en een Indonesiër. Het verschil
tussen een gastarbeider en een repatriant.
Aan die onwetendheid kan ik me soms
groen en geel ergeren. Ik probeer dan wel
uit te leggen hoe de vork in de steel zit. Ik
heb wel eens iemand over een 'Indonees'
horen spreken, terwijl hij - naar achteraf
bleek - een Indo bedoelde. Nog erger was
de opmerking die een Hollandse leeftijds
genoot over mijn vader maakte. Die
jongen was voor het eerst bij mij thuis en
had kennisgemaakt met mijn vader. Hij
had met open mond zitten kijken. Toen
mijn vader weer weg was, zei hij me vol
bewondering: 'Toch goed van je vader dat
hij uit het oerwoud is gekomen en nu in
zo'n huis woont'. Daar heb ik ontzettend
om moeten lachen. Aan de andere kant is
het natuurlijk diep triest dat iemand zo
weinig van een volk weet dat ook
Nederlands is. En hij is echt niet de enige.
Ik heb me ook eens door iemand laten
vertellen dat de Indo's in 1850 naar
Nederland zijn gekomen. Om de
Batavieren af te lossen zeker.
Het is ongelooflijk hoe weinig de jonge
ren over dat stuk geschiedenis weten. Ik
heb mijn kennis over de geschiedenis van
mijn vader meegekregen. Niet altijd
rooskleurige verhalen. Behalve over de
paradijselijke sfeer heeft hij ook verteld
over de Jappenkampen, de bersiaptijd.
Die ervaringen hebben diepe wonden
geslagen. Niet alleen bij hem maar ook
bij veel van zijn generatiegenoten. De
wijze waarop sommige Hollandse
mensen reageren, is dan ook vaak een
bron van ergernis voor de generatie van
mijn vader. Het verschil is dat het bij
mijn generatie een gebrek aan kennis is
en bij de generatie van mijn vader een
gebrek aan erkenning. Een wezenlijk
verschil, dat verwerking van de pijn
daarom moeilijk zo niet onmogelijk
maakt. Gelukkig kan mijn vader zijn
gevoelens kwijt in het boek waar hij mee
bezig is. Bovendien kan hij met mij over
deze dingen praten. (Esther is weer even
stil.)
Door mijn studie heb ik beter geleerd te
observeren. Daarom valt het me op dat je
bij veel Indische generatiegenoten van
mijn vader verbittering ziet. Die mensen
dragen 'verborgen verhalen' met zich
mee. Dat verklaart ook stukjes niet-
alledaags gedrag. Ik heb daar ook wel
eens met mijn generatiegenoten over
gesproken. En het is herkenbaar.
Het grappige is dat ik door Indische
mensen lang niet altijd wordt herkend als
'one of them'. Daar heb ik geen moeite
mee. Met mijn uiterlijk ben ik in dat
opzicht ook tevreden. Het is niet zo dat
ik er anders - Indischer - uit zou willen
zien. Dat vleugje mysterie dat voor de
meeste Hollandse mensen rondom mijn
persoon hangt, vind ik genoeg. Het is wel
geinig als men probeert achter mijn
culturele herkomst te komen. Meestal
denken ze die te vinden rondom de
Middellandse Zee. Ik ervaar dat niet als
een teleurstelling.
Voor het overige heb ik geen behoefte om
meer met mijn Indische achtergrond te
doen. Ik heb geen zin om naar Indische
verenigingen te gaan of zo. De Pasar
Malam Besar vind ik in dat opzicht een
FAR HOLIDAYS INTERNATIONAL TOUR OPERATOR
Van Cralingenlaan 16, 2241 SC Wassenaar, Tel. 070 - 511 60 92 Fax 070 - 514 07 96
Lid Stichting Garantiefonds Reisgelden no. 2056
LANG VERBLIJF OP PENANG, BALI EN JAVA.
14
voor: Privé - groepen en individuele reizen op maat, bedrijfsreizen en tickets naar
Verre Oosten en naar het Westen.
Eerlijk in prijs, inhoudelijk goed en persoonlijk advies.
15 D Penang Eiland, first class hotel, aan het strand en incl. ontbijt en tickets
in Business Class 3.965,- p.p., in Economy Class 2.565,- p.p. Geldig tot
30 november. Uw kans om in een Business Class te reizen. Vol=vol, dus haast u.
15 D Bali, dlx hotel, aan het strand, incl. ontbijt en tickets in Business Class 4.185,-
p.p. en in Economy Class 2.885,- p.p.
Reizen-op-maat naar het Verre Oosten, Australië en het Westen.
Far Holidays International als kwaliteit voor u belangrijk is. S G R
