I
1
1
111
moessQn
liet kantoor van
Aneta aan de
Postweg-Noord in
Batavia.
Uit: R.P.G.A. Voskuil
Batavia - Beeld van
een stad
(Asia Maior 1993)
3\
>-
y -
m
werelddelen wist Berretty menige sensatio
nele primeur te boeken. Zo bereikte het
nieuws van de wapenstilstand, Troelstra's
'greep naar de macht', Simon de Graaff's
benoeming als minister van Koloniën en
schommelingen op de beurs het publiek
soms zo'n vijf dagen voordat officieel
zulks geschiedde. Officiële regeringstele
grammen hadden een looptijd van vijf tot
zes dagen terwijl Aneta's 'cablegrams'
binnen vierentwintig uur in Indië arriveer
den. Vooral Aneta's koersdiensten aan
bankiers, makelaars, suiker en tabak
speculanten vormden een ruime bron van
inkomsten.
Nieuwe inkomsten
In de malaisetijd aan het begin van de
jaren twintig begaf Berretty zich, op zoek
naar nieuwe bronnen van inkomsten, in
de advertentie- en reclamewereld. Er werd
een NV Reclamebedrijf Aneta opgericht en
vanaf januari 1922 verscheen het adver
tentieweekblad De Zweep. Op 24 maart
1924 verkreeg Aneta van de regering een
concessie voor het opvangen van persbe
richten van buitenlandse zenders. Naast
deze ontvangst van buitenlandse berich
ten sloot Aneta kort daarop met de
Telegraafdienst een overeenkomst over de
radiografische uitzending van Aneta's
telegrammen naar de bladen. Met de
Indische bladen, die gebrekkige en kost
bare nieuwsdiensten hadden onderhou
den, sloot hij contracten waarbij Aneta het
alleenrecht verkreeg op het leveren van
nieuwsberichten. Ook sloot hij contracten
met de grote buitenlandse persbureau's
zoals Wolff, later Transocean in Berlijn,
I lavas in Parijs, Stefani in Rome en Domei
in Tokyo. Deze aanpak, waarbij Aneta
dagelijks radioberichten uitzond naar alle
uithoeken van de Indische archipel en
Singapore, Hongkong en Manilla, is maar
zelden overtroffen in Azië. In april 1924
werden de werkzaamheden van persbu
reau en reclamebedrijf gesplitst in twee
aparte vennootschappen, elk onder een
eigen directeur. Berretty zelf bleef direc
teur van het persbureau, het reclamebe
drijf kwam onder de directie van H.M. van
Beem. Begin 1931 werd van het Haagse
Aneta-kantoor een afzonderlijke NV Aneta
Holland gemaakt met H. Salomonson als
directeur en Berretty als gedelegeerd com
missaris voor Indië.
Deze successen vormden de hoeksteen
van Aneta's positie en waren voornamelijk
te wijten aan Berretty's fenomenale analy
tische vermogen: hij zag eerder dan ande
ren zakelijke kansen en wist moeilijk
heden te omzeilen voordat anderen zich
daar rekenschap van hadden kunnen
geven. Ook had hij een groot organisatie
talent en een vlotte wijze van onderhan
delen met oog voor details. Berretty
onderhield daarbij nauwe relaties met
overheden in binnen- en buitenland en
met grote handelslichamen en banken.
Dat zijn tomeloze energie werd gewaar
deerd door de Nederlandse en andere
regeringen bleek wel door de vele onder
scheidingen die hij kreeg. Hij was onder
meer Ridder in Orde van Oranje Nassau,
Officier van het Legioen van Eer, Ridder in
de Orde van de Witte Olifant van Siam,
Officier van de Duitse Rode Kruis Orde en
drager van de Wasa Orde van Zweden.
Reputatie onder vuur
Maar ook in intriges en in zijn eerzuchtige
drang om voor Aneta een monopolieposi
tie te verwerven en te verdedigen, waarbij
hij het dikwijls niet al te nauw nam met
gangbare omgangsvormen, werd hij
zelden geëvenaard. Deze kant van zijn
persoonlijkheid kwam tot uiting in
De Zweep dat van een satirisch periodiek
met een oplage van tienduizenden gaande
weg het aanzien begon te krijgen van een
schandaalblaadje met door De Karwats -
vermoedelijk Berretty's eigen nome de
FAR HOLIDAYS INTERNATIONAL TOUR OPERATOR
Van Cralingcnlaan 16, 2241 SC Wassenaar, Tel. 070 - 511 60 92 Fax 070 - 514 07 96
Lid Stichting Garantiefonds Reisgelden no. 2056
voor: Reizen op maat voor groepen, individuelen en bedrijven incl. tickets
naar Verre Bestemmingen.
Biak, Wamena en Yayapura reizen. Speciale reizen voor diegenen die al
met 'repat' zijn.
Van Sabang tot Merauke op maat.
Thailand, Maleisië en Australië zoals u het wenst.
Far Holidays International als kwaliteit voor u belangrijk is. 25 Ci R
36
t
~<=7f -
11 t
I 1 3
E 1 1
RKO RADIO FILMS NV.
i
