Elisabeth Maria
Francisca
Smits-Beerman
aanspraken met 'baas'. Waarschijnlijk ge
bruikten zij gewoon de rang: dus sersan
en letnan. Misschien noemden zij de lui
tenant wel Tuan. Ik heb nog nooit een
Indonesiër een Europeaan 'baas' horen
noemen. Indië is Zuid-Afrika niet.
Ik heb het boek niet gelezen. Om de film
voor een Oscar te nomineren gaat mij te
ver. Het imperialisme en kolonialisme
droop er vanaf; daar waagt geen enkele
jury zich aan.
A. Kessel, Veldhoven
In naam der koningin (4)
Naar aanleiding van het naschrift van de
redactie betreffende de televisieserie
'In naam der koningin' deel ik u mede dat
wij al tijdens de eerste aflevering de tv op
een ander station hebben gezet en de
vervolgafleveringen niet bekeken hebben.
Het onderwerp en het spel kon ons niet
boeien.
A. van de Flier-Frerichs, Soest
In naam der koningin (5)
Omdat mijn overgrootvader ook in Atjeh
geweest is heb ik met grote verwachtingen
bovengenoemde film op video gezet. Ben
het met de redactie eens; zo'n dodelijk
saaie regie met zoveel oubollige dialogen,
dat zie je maar zelden. Jammer.
H. Koch, hermkoch@worldacces.nl
In naam der koningin (6)
De film is naar een roman gemaakt. Een
roman is per definitie een fictief verhaal,
waarin de auteur zijn eigen fantasie de
vrije loop mag laten. Hoe onwaarschijn
lijk het verhaal ook moge zijn, als het ge
loofwaardig op de lezer overkomt, heeft
het zijn doel bereikt.
Als een filmscript zich op een pseudo-his-
torische roman baseert - in dit geval een
fictieve gebeurtenis uit de Atjehoorlog -
komt er wel meer bij kijken. Om het
zichtbare beeld geloofwaardig op de kijker
over te laten komen, moeten alle details
rondom de gebeurtenissen (zoveel moge
lijk) verantwoord zijn. Zowel geografische,
etnografische als historische elementen
spelen daarbij een rol. Daar ontbreekt het
in deze film nog weieens aan. Afgezien
van het afwijkende Filippijnse landschap
lijken ook de Filippino's als inheemse
figuranten fysiek in geen enkel opzicht op
Atjehers. Met het historisch besef is werke
lijk heel lichtzinnig omgesprongen. Het
lijkt erop of de filmmakers niet de minste
moeite hebben genomen om zich te ver
diepen in land en volk van Atjeh rond de
eeuwwisseling. Dit heeft de geloofwaardig
heid van de film ernstig geschaad.
Typerend hiervoor is het volgende citaat
uit het artikel van Tineke Zwijgers over
deze film in Indonesia Magazine no. 161/
162, november 1996: 'Acteur André van
den Heuvel ziet 'In naam der Koningin'
vooral een romantisch verhaal over mense
lijke conflicten in een nostalgische omge
ving'. Hij had het niet beter kunnen ver
woorden. In dat geval had het verhaal
zich immers overal kunnen afspelen. Maar
Atjeh klinkt veel sensationeler.
De film begint met een vergeeld, groezelig
portret van de jonge Koningin Wilhelmina.
Zij was net koningin geworden, dus de op
dat moment overal verspreide foto's van
haar beeltenis zullen er toch zeker gloed
nieuw hebben uitgezien, ook in Atjeh.
Dan volgt een situatiekaart van Lengkoe-
djoe in Atjeh, bedoeld als plaatsbepalende
introductie van het gehucht dat in de film
centraal staat. Met de beste wil van de
wereld kon je daar geen wijs uit worden.
De lange tocht in ossenkarren van Fort de
Koek in Midden-Sumatra naar Lengkoe-
djoe in het binnenland van Atjeh is al even
onwaarschijnlijk. Op zijn minst moest
Ramona van Dalsem
Ramona van Dalsem overleed op 7 ja
nuari 1997, een week nadat ik over
haar had geschreven. Heel veel mensen
op de crematie maar geen toespraken,
op haar verzoek.
In plaats daarvan zong ze ons toe met
een van haar mooiste liedjes die op
cassette zijn verschenen. Ontroerend
maar toch met een zekere blijheid.
LD
Correctie: De esperanto-collega die in
mijn artikeltje werd genoemd was lane
Carli, niet Jan Carli.
men toentertijd eerst per boot van Padang
naar Kota Radja en van daar het binnen
land in. Ook de nederzetting Lengkoedjoe
doet gekunsteld aan. Echt een filmdecor.
Is het een benteng, tangsi of kampong?
Noch de uiterlijke weergave, noch de
samenlevingsvorm binnen de omheining
overtuigen. Wat te denken van de stereo
tiepe djongos achter de bar van de 'soos',
die telkens als een duveltje uit een doosje
van achter de toog opspringt, de bestelling
uitvoert en weer even snel verdwijnt.
Zo'n stereotiepe anekdote past meer bij de
grote plantersfeesten in hotel De Boer in
Medan.
41ste jaargang nummer 8 februari 1997
5
Bedroefd, maar blij dat zij nu haar
rust heeft gevonden geven wij u kennis
van het overlijden
van mijn stief-
moeder, zuster, tante en oud-tante
weduwe van Henri Cornelis Antonius
Smits (Peep)
Bukittinggi
Heemstede
14 januari 1905
tl januari 1997
Australië:
Nederland:
J.G. Smits
C.H. Beerman
M. Smits-Dorenbos
T.P.N. Keilman
en kinderen
A.C. Keilman-
Douwens
en kinderen
Corr.-adres:
J.G. Smits
19 Earlston way
Booragoon - Perth
WA.6154 Australia
De crematieplechtigheid heeft plaats ge
had op dinsdag 7 januari 1997 in het cre
matorium Velsen te Driehuis-Westerveld.
