Kameraadschap
te verdrijven. Dan die witte ridders, of
weet ik wat voor kleur ridders, die dag en
nacht in maliënkolder of harnas door
moerasgebieden reden om daar de hek
sen, trollen en ander wild de stuipen op
het lijf te jagen. Er was geen mogelijkheid
om je eens lekker te wassen onderweg.
Vergeet dat maar, want was je aangekomen
op de plaats van bestemming en had je de
locale kasteelheer in een duel verslagen,
dan bleef je daar als de nieuwe heer-en-
meester. Sterke jongens moeten in die tijd
een beste tijd hebben gehad.
Zou de dichter nu zijn madrigalen hebben
geschreven voor die sterke, zij het wat
onwelriekende ridders en de 'schone'
jonkvrouwen? De inspiratie moet toch
zijn verdwenen op het moment dat de
dichter binnen reukafstand van het ro
mantische paar kwam.
Voor mij zal het een onbegrijpelijke zaak
blijven dat in de loop der eeuwen over
deze 'romantiek' zoveel is geromantiseerd.
Het moet in die tijd een niet al te reine
bevolking zijn geweest op dit Westeurope-
se continent. Zouden zij er als schoonge
wassen heden bij hebben gelopen, dan
zou die Westeuropese bevolking nu niet
meer bestaan. Want de dikke laag viezig
heid op de lichamen van Koning Arthur
en zijn ridders van de Ronde Tafel en al
het drinken van sloot- en rivierwater kan
gezien worden als een vorm van bescher
ming en een vaccinatie tegen allerlei
ziekten. Geleidelijk aan bouwt het
lichaam zo immers voldoende anti-stoffen
op omdat het voortdurend met allerlei
ongerechtigheden in aanraking is geweest.
De sterksten overleefden. Viezigheid op
het lichaam beschermt tegen muggen- en
vlooienbeten, die vaak de veroorzaker zijn
van ernstige infectieziekten, doordat zo'n
beet bacteriën in de bloedbaan brengt.
Dat was ook zo bij de de evacué's uit
Indië na de oorlog, die voldoende anti
stoffen bleken te hebben tegen tuberculo
se en kinderverlamming. Ook bleken de
mensen beter bestand tegen allerlei
'kleine' wondinfecties en infecties van de
buikorganen. Het gevaarlijke Oosten met
zijn viezigheid bleek ook 'goede' eigen
schappen te hebben, het is maar hoe je
het bekijkt.
In elk geval is er sinds Koning Arthur
meer aan lichaamshygiëne gedaan, maar
toen kwam de tijd van de Zwarte dood, de
builenpest, die een derde van de Europese
bevolking de dood indreef. De weggepoet
ste laag vuil op het lichaam gaf geen be
scherming meer en de vlooien, de over
brengers van de ziektes, hadden vrij spel.
De mensen wasten zich wel beter, maar
namen niet de moeite zich regelmatig te
verschonen en trokken na het bad rustig
weer hetzelfde luizenkleed aan.
De Gouden Eeuw heeft de schilderkunst,
de dichtkunst en nog vele andere vormen
van kunst aan de bewoners van de 'zeven
verenigde provinciën' gebracht.
Ook hadden de Nederlanders toen een
potig stel zeeschuimers, waarvan Piet Hein
de beste was. Prachtige architectuur werd
er in die tijd geleverd. Al deze zaken had
den de belangstelling van de bevolking.
Maar er was geen sikkepit aandacht voor
medische kwesties. Wel een schilderij, dat
'de anatomische les' heette, maar dat
schilderij was eerst en vooral geschilderd
om status te geven aan de geleerde hoof
den met een professorenhoed.
Met Boerhave in de 18de eeuw kwam daar
verandering in. Er kwam geneeskunst en
die werd ten slotte geneeskunde, op zeer
hoog niveau. Sinds de tweede helft van de
20ste eeuw staat de geneeskunde hier op
een zeer hoog internationaal niveau. Er is
een lange weg afgelegd door de dokters.
Alles van waarde is weerloos, schreef
Lucebert. Maar over het wat, hoe, wanneer
en waarom: ik zou het niet weten, ik kan
het niet weten. Ik denk aan ernstig zieke
mensen.
Een juweel, een ring van diamanten en
robijnen of een horloge van Cartier?
Schilderijen van Rembrandt of die van de
Haagse School of van de Franse Meesters
uit de 18de eeuw?
De kathedralen uit de middeleeuwen of
de moderne constructies van staal en glas?
Uiteindelijk hebben al die dingen te ma
ken met ons leven en wat kan er kwets
baarder en wat kan er waardevoller zijn
dan dat leven van ons.
Zo weerloos als het madrigaal uit Ierland
in mijn vertaling ervan:
Bemin mij niet om mijn gratie
noch voor mijn mooie ogen of gelaat
niet om het zichtbaar uiterlijk
ook niet voor dit trouwe hart
Deze hunnen falen
een ziekte krijgen
jij en ik zullen dan scheiden
Zie mij zoals de ware vrouw dat doet
heb mij altijd lief
weet niet waarom
Dezelfde reden heb je dan
om mij immer te beminnen
Waarom is er zo weinig kameraad
schap?
Men moet toch kameraadschap kwe
ken? Welnu, dat kan niet. Eenvoudig
omdat kameraadschap toch niet
kunstmatig kan worden gevormd.
Zij moet uit zichzelf ontstaan en
groeien uit lotsverbondenheid, bijvoor
beeld in min of meer gesloten beroeps
kringen, met een zogenaamde korps
geest, in het echtelijk leven en ook in
het gezinsleven.
Zij is dus altijd spontaan, maar wordt
bevorderd door een volledig besef van
lotsverbondenheid. In deze voorbeel
den is sprake van vrijwillige lotsver
bondenheid.
Onze gemeenschap heeft een onvrijwil
lige lotsverbondenheid en wanneer hier
onvoldoende kameraadschap bestaat,
kan ten hoogste een poging worden
aangewend om het bestaan van méér
kameraadschap te bevorderen.
Wij kunnen alleen erop wijzen, dat in
deze onvrijwillige lotsverbondenheid
een zo groot mogelijke kameraadschap
een gebiedende eis is voor een dragelij
ke kameraadschap.
Onze gemeenschap kan niet buiten
kameraadschap, omdat niemand zijn
medemens kan missen.
Wie de eis van kudde-saamhorigheid
niet verstaat wordt öf misdadig jegens
de gemeenschap öf een eenling
(solitair).
Dit is een voorbeeld uit de jacht, die
ongetwijfeld door vele Indo's wordt
verstaan. Want zij weten, dat een
solitair een dier is, dat door de kudde
werd afgestoten.
Uitgestoten worden uit de gemeen
schap kan wel eens gebeuren.
Want uitstoting uit de gemeenschap is
- hoe hard ook - als enig alternatief, dat
gesteld moet worden aan hen, die zich
niet willen onderwerpen aan 'meer ge
meenschap'.
Dus méér kameraadschap en minder
'zonderlingen'.
L. Jacobs
Zilveren Medaille Den Haag 1885
Luik 1902
Gouden Medaille Den Haag 1913
Lid der Jury, Brussel 1910
41ste jaargang nummer 9 maart 1997
41
NECTAR
GEDEPONEERD
Pharm. fabriek PHYTOL"
Bracht 4, B 4790 Burg-
Reuland, België,
tel. 00 3280420082
Vraag gratis receptenboekje
bij uw Toko en drogist