Hari Raja aan het hof van Asahan
Op een postkantoor in de buitengewesten
moessQn
Hari Raja aan het hof van de sultan van
Asahan in vroeger tijden, zoals mijn moe
der het mij heeft verteld. Alle familieleden
kwamen dan in Tanjoengbalai bijeen om
daar Hari Raja samen te vieren. Om vier
uur 's morgens werd het paleis gewekt
door mannen, die uit de Koran reciteer
den en daarbij op de poesaka-trommen
sloegen. Deze muzikanten hadden het
beheer over de heilige trommen en flui
ten, die in de Nobat werden bewaard en
die door niemand anders mochten wor
den bespeeld.
Nog in hun nachtkleding begroetten zij
allen eerst de sultan en vroegen hem om
vergiffenis: minta maaf, minta izin.
Vandaag zegt men: maaf zahir batin.
Geheel hiërarchisch werd er onderling
gegroet van laag naar hoog, van jong naar
oud door middel van een tjium tangan,
een soort handkus, waarbij je de rechter
hand die je wordt toegestoken via je neus
naar je voorhoofd brengt. Na het man-
dieën gingen alle Tengkoe's naar de mos
kee. Oude familiewapens, zoals krissen,
speren en zwaarden, die als poesaka
werden beschouwd en oude adatkostuums
van de familie werden in een processie
meegenomen naar de moskee.
De hofkleding van Asahan was zwarte
zijde of satijn met goud of zilverbrokaat.
Ook donkerpaars of donkerblauw werden
gedragen, maar niet op dergelijke dagen.
Mijn moeder vond het een prachtig ge
zicht, ondanks de sombere kleur, maar het
brokaat maakte het een rijk geheel, met al
de sieraden en juwelen die de vrouwen
droegen.
Daarna was het de beurt van het volk dat
zich al had verzameld op de aloen-aloen
voor het paleis. Een kleurig geheel van
alle soorten felle kleuren van hun bajoe
Melajoe (bajoe koeroeng) en de kabaja's
van de vrouwen. In vrolijke stemming,
maar toch eerbiedig en vooral beschaafd
stond men te wachten om hun sultan om
vergiffenis te vragen en om hem te felici
teren. Een voor een, treedt men voor de
sultan, voor wie dat een hele zware zit is.
Met name de oudere Maleiers kwamen
schuifelend naar voren, waarbij ze om de
paar schuiven een sembah maakten om na
de begroeting weer op die wijze achteruit
te schuiven. Toeankoe Saiboen zat echt
niet gerieflijk op de pelaminan soort
troon van kussens en kain betaboer/song-
ket). De kussens waren voorzien van pla
ten zilver in de vorm van bloemen, heel
kunstig gemaakt, maar hard en ongemak
kelijk voor de sultan. Het moet een mooi
gezicht zijn geweest. Geweest, want na de
sociale revolutie in 1946 is de Hari Raja
verdwenen en ik heb het zelf nooit zo
mogen meemaken.
M.A. Mansoer
Wederom laten we een foto zien, waar we nauwelijks iets van weten. De tekst op de achterzijde vermeldt slechts 'het personeel van de
staf op een postkantoor in de buitengewesten'. Daar moeten we het mee doen, maar het is wel een fraai plaatje.
22
