moessOn
PRIVATE TOURS
De inhoud van ingezonden
brieven valt buiten de
verantwoordelijkheid van de redactie
Moesson in Suriname
Sinds kort is hier in Suriname een nieuwe
ambassade van Nederland geopend en er
is ook een bibliotheek met kranten en
tijdschriften als VN, Elsevier en ook
Moesson. In had van Moesson nog nooit
gehoord, maar ik heb gefascineerd de
jaargangen 1995 en 1996 doorgelezen.
Werkelijk een zeer goed blad, interessant,
goed verzorgd en mooie foto's. Goed
geschreven door verschillende contribuan
ten. De schoolfoto's vind ik ook erg leuk,
maar ik zit altijd alle namen na te kijken
en zie nou nooit eens een bekende. Ik ben
nu zestig jaar en heb op school en in de
buurt (in en om Den Haag) na de oorlog
heel wat Indische mensen gekend en ook
in de familie gekregen. Daarom dacht ik
dat ik wel eens een bepaalde naam zou
tegenkomen, maar dat valt tegen.
Om mezelf voor te stellen: ik heet Ernst
van Oei en vertrok in 1962 uit Nederland,
eerst naar Engeland, daarna naar diverse
landen in West-Afrika en sinds 1970
Suriname, waar ik werkzaam was/ben in
de landbouw en bijna voortdurend in
(avaanse gemeenschappen woon. Daar
door herken in heel wat zaken in het blad.
Alleen ik vind het vreemd dat er nooit
eens iets over Suriname in uw blad staat.
Tenslotte hebben we hier een Javaanse
gemeenschap van zo'n 80.000 zielen. Ook
zijn hier aardig wat Nederlanders, Indo's
en lavanen die oorspronkelijk uit Indië
komen. Het eigenaardige is dat de lava
nen, die hier erg op zichzelf wonen, toch
erg vernederlandsen, want hier wordt op
de scholen alleen in het Nederlands les
gegeven. Als je hier een groepje Javaanse
jongeren tegen elkaar hoort praten dan
hoor je een mengelmoes van Javaans,
Nederlands, Neger-Engels en Engels.
Ze gebruiken juist de woorden die ze het
beste kennen ongeacht de taal. Maar
Nederlands begint te winnen omdat nu
veel ouders met hun (kleine) kinderen
Nederlands spreken om zodoende geen
achterstand op school te hebben. Een
andere reden is natuurlijk dat er ook veel
Javanen in de laatste twintig jaar naar
Nederland zijn vertrokken en er veel fami
liebezoek is over en weer.
E. van Oei, Tamanredjo, Suriname
Wie wil er pelok
Mag ik alsjeblieft mangga blijven zeggen?
Netty Selders biologische en andere bij
zonderheden met belangstelling gelezen.
Ik wil er graag nog wat bij Indische
mensen bekende zaken aan toevoegen.
Bij mijn oma groeide een manggaboom
die, als hij bloeide een gigantische witte
fontein leek. Zoveel vruchten kwamen er
aan dat de soort 'Mangga Sewoe' (sewoe
duizend) werd genoemd. Ook bekend als
'Mangga Lagi' (of laki). Een kleine donker
groene vrucht, lichtgeel vruchtvlees dat
niet zoet en niet zuur smaakte. Hard, dus
geschikt voor roedjak.
Onrijpe mangga heet pentjit, gebruikt
voor de roedjak of voor het inmaken van
zuur. Halfrijp, dicht tegen rijpheid aan zijn
mangga's eigenlijk het lekkerst, 'mengkal'
heet dat.
De lekkerste, 'Mangga Golek', komt hele
maal niet uit Bali, maar heeft altijd
gegroeid in de streek tussen Pasoemoean -
Sitoebondo. De grootste en fijnste goleks,
ze werden wagonladingen 'geëxporteerd'
naar Malang, Soerabaja en andere steden.
Mangga wordt altijd in de lengte geschild,
nooit in de rondte zoals de gedongdong,
sawo, djeroek. Al schillend werden er
schijfjes afgesneden en gegeten. Gewoonte
was dat Pa en Ma als de mangga geheel
geschild en genuttigd was aan de kleinste
kinderen vroegen: 'Wie wil er pelok?'
Pelok was de grote pit waar altijd nog
(expres) wat vruchtvlees aan was blijven
zitten. Die af te kluiven was een zaligheid!
En een smeerboel dat het maakte! Dan
mochten mijn zusje en ik van tafel en bui
ten op de stoep, knietjes van elkaar de
pelok leeg kluiven. Het sap sijpelde langs
je polsen en langs je onderarmen.
De terpentijn-rijkste mangga was de
Mangga Kwennie, werkelijk bijna oneet
baar. Wat ze er mee deden weet ik niet.
Een prachtige boom, mooie grote vruchten.
De grootste mangga is de Mangga Ge-
dong, zo groot als een Blèwak (meloen),
niet zo fijn van smaak. De Madoe (bete
kent honig) en de Aroemanis zijn de
zoetste mangga's en de Mangga Kopior
moet Onze Lieve Heer gecreëerd hebben
in een balorige bui.
Het is nauwelijks een vrucht te noemen,
laat staan een mangga. Schillen kun je
hem niet want de taaie schil dient louter
als omhulsel van een warrige knot saprijke
vezels waar je niets mee aan kunt behalve
leegzuigen. Hoe doe je dat? Je kneed,
GEHEEL INDONESIË
INLICHTINGEN: 0172-436086
Tot ons groot verdriet is overleden,
mijn lieve echtgenote, onze moeder,
schoonmoeder, grootmoeder en
overgrootmoeder, zuster en tante,
Jenny Beyen-Boogaard
19 februari 1916 t 2 april 1997
Kediri (Indonesië) Rotterdam
Christiaan Beyen
Kinderen
Kleinkinderen
Achterkleinkind
en verdere familie
Leppedijk 102
3079 GN Rotterdam
De crematieplechtigheid heeft plaats
gevonden in het crematorium aan de
Maeterlinckweg te Rotterdam
Brieven
INDIVIDUEEL REIZEN PER
AIRCONDITIONED VERVOER
Sumatra, Java, Bali, Lombok,
Sulawesi eri de Molukken.
Sportieve mogelijkheden zoals
duiken, snorkelen en het
beklimmen van vulkanen.