Zo maar uit mijn Indische duim gezogen
moesson
Een foto van de Europeesche Lagere School van de Zusters Franciscanessen
aan de Kampementstraat in Djokjakarta
Omstreeks 1600 kwamen de eerste Neder
landers naar Indië. Op )ava bouwden ze
een fort en noemden het Fort Batavia.
Later werd dat Betawi en zelfs nu wordt
het woord Betawi nog veel gebruikt: Anak
Betawi, Krontjong Betawi en nog meer.
Hoe moet het communiceren tussen een
Javaan en een Hollander in z'n werk ge
gaan zijn? Met heel veel pijn en moeite en
dat zal altijd zo blijven, denk ik.
Toen een paar Hollandse matrozen, ergens
in West-Java, aan wal kwamen, moe, uitge
put, hongerig en ziekelijk, vroegen ze met
gebaren om eten. Niemand begreep wat
ze eigenlijk wilden, tot een Hollandse ma
troos een pisang plukte, begon te schillen
en een hap nam... Hij knielde neer en zei:
'God dank, God dank!' De Javanen keken
elkaar aan en zeiden: 'Oooh... zo'n vrucht
heet gedang
Na een poosje bouwden ze een heel klein
kamertje met een groot gat in de vloer.
De Javanen begrepen er niets van en vroe
gen wat het was. 'Een kakhuis' zei een van
de Belanda's. 'Ooh itoe namanja 'kakoes'
knikten ze tevreden.
Ook heel veel bergen en kraters werden
ontdekt door de Hollanders. De Goenoeng
Keloed in Malang bijvoorbeeld, was ont
dekt door de heer Kloot. Daar in de buurt
is een berg die altijd bromde, een echte
brommer. De mensen daar noemden hem
toen Bromo.
De Goenoeng Kawi komt uit het Italiaans,
Cavi, oftewel krater. De Goenoeng Boering
was ontdekt door meneer Boering.
Weet u dat er in Oost-Java, in de buurt
van Kalibaroe een dorpje is dat desa
Glenmore heet? Gewoon de naam van een
Engelse planter, mister Glenmore.
Een dokar is eigenlijk een kar, voortgetrok
ken door een dog. Waarom een dog Het is
toch een paard? Ja, maar de paarden in In
dië zijn bijna even klein als een grote hond.
Een trein noemen ze bijvoorbeeld sepor.
Dat komt van de sporen van de trein, ofte
wel de rails.
Laten wij het nu over eten hebben; lekker
rijst met sambal badjak en semor ajam,
kip laten smoren of gewoon warme rijst
met zoute vis en sajoer-menir (de sajoer
van meneer).
Ik vraag me af waar papaja van afstamt,
toch niet van het tegengestelde, van ma
ma-nee...? Nee, grapje hoor, dit klopt hele
maal niet... maar de rest van dit verhaal...
nou dat weet ik niet hoor! Tot een andere
keer maar ja...
Ed Brodie
Het is de derde klas in - dacht ik - 1934.
Uit de voorste rij herinner ik me: Kaatje Kwik,
Vicky Masius, Frieda Kwik en Roosje Robinson.
Op de tweede rij zitten onder andere: Jeanne
The Llong Oei, Wiesje Hesseling, Marie Masius,
de tweeling Jeane en Elsje Tangel en Lies
1 Iermans.
Op de derde rij: Ida Oei, Hetty The Bing Koen
(met bril), Jeanne The Bing Koen, Olga Kluin,
Jolanda Molet, Nancy Tjook (met bril) en
Magdalena Tan.
Op de vierde rij staan Rika Bruin, Dientje van
Geenen, Rudolfie Soema-Atmadja, Evy Coffa,
Juliana Postma, Dientje Schmidt, Serafien
Sujadi, Liesje The en Ina Visser.
Op de achterste rij: Ferry Brith, Wiesje Smidt,
Fientje Westerveld, Netty van der Valk, Fientje
lie, juffrouw Freusberg, Marie Wijers, Mathilde
Saffrie en luliana Barbier.
Reacties aan: I. Lanting, Boerhaavelaan 73, 9728 LH Groningen.
10
