Een Indische republiek
Geld lenen
moessQn
Swiucj, SeAAiati
want die zou de aardige, rijke oom im
mers betalen? Na maanden kwam er een
brief van een advocaat over deze kwestie,
maar ook die werd verscheurd. Weer
maanden later kwam er een aanmaning
via het Departement en de boven hem
staande hiërarchie van chefs. Toen ging
Frans zich een beetje zorgen maken. Vlak
daarop kreeg hij een oproep om zich voor
de dienstplicht in Fort de Koek te melden,
zonder dat de overheid zich enige zorgen
maakte over het gezin, het vervoer en de
huisvesting. Frans dacht, optimist als al
tijd, dat dat allemaal wel in orde zou ko
men. Maar de schulden stapelden zich op.
In Fort de Koek troffen zij een aantal jon
ge collega's in het hotel, waar zij onder
dak vonden. Frans vond de militaire
dienst prachtig en liet gauw bij de kleer
maker (op krediet) modeluniformen ma
ken, want de gewone uniformen vond hij
te min.
Op een avond zat het jonge stel collega's
in de lobby van het hotel, waarbij het ge
sprek kwam op de uitzendkosten die zij
van het gouvernement hadden gekregen.
Dat bedroeg duizend gulden voor een on
gehuwde en vijftienhonderd voor een echt
paar. Dat leek (in die tijd) erg veel geld,
maar in de praktijk viel dat nogal tegen.
')a', zei Frans, 'want toen ik alles had ge
kocht, wat ik moest hebben, was er niets
meer voor Tine over. Maar ik heb haar een
mooie Parker vulpen gegeven, deze.' En hij
tastte in zijn binnenzak en liet de pen
triomfantelijk zien. Het hele gezelschap
barstte in lachen uit en Frans toonde zich
hierover diep beledigd.
Het huwelijk heeft geen stand gehouden
en ook de twee volgende niet. Maar het uit
breken van de oorlog met Japan heeft een
oplossing gebracht voor al zijn schulden.
C. van Heekeren
voor een nieuwe auto?
(078) 618 08 66.
Setiakawan
De gedachte kwam op tijdens een fiets
tocht door Brabant en Limburg in de
zomer van 1948. Met reserveringen bij
jeugdherbergen voor een paar gulden per
nacht en voedselbonnen, gingen we op
stap. Soms sliepen we in boerderijen, om
dat we die dag niet bij de jeugdherberg
konden komen; wind, meer wind en altijd
tegen. Ook kreeg mijn vriend pech met
z'n zadel. Het brak; hij moest op een
stompje zitten met een handdoek erom
heen gewonden.
Eindelijk kwamen we in Limburg aan.
We hadden gefietst vanuit Haarlem naar
de bergen van Limburg, waar we het
hoogste punt van Nederland bereikten,
zo'n honderd meter of zo boven de zee
spiegel. We werden er duizelig van - in
Salatiga fietste ik zo'n heuvel op om naar
ons padvindershuis te gaan. Maar wat een
mooi uitzicht vanaf het Drielandenpunt!
fe kon België zien liggen, een ander land.
Als je in Indië op een goenoeng was, zag
je alleen maar meer van Indië, maar geen
ander land.
's Avonds hoorden we in onze jeugdher
berg, dat er een honderd meter brede
strook 'niemandsland' tussen Holland en
België lag. Deze strook moest smokkelaars
het moeilijk maken om zomaar één van
deze twee landen binnen te wandelen.
In niemandsland werd door Hollandse en
Belgische politie of militairen gepatrouil
leerd.
Die avond kwam bij ons het idee op, om
in niemandsland een republiek te stichten.
Er waren een paar andere Indische jon
gens en totoks in de jeugdherberg en na
dat 'lichten uit' was verkondigd (rond tien
uur of zo), staken we de hoofden bij el
kaar. Ja, we zouden de grens van Holland
oversteken en in het niemandsland onze
republiek uitroepen. We zouden contact
opnemen met dr. Van Mook om die repu
bliek te erkennen. In die dagen in 1948
dachten vele Indische mensen (totoks
ook) dat dr. Van Mook Indië had overge
dragen may he rest in peace because he
served his country well), want dat deed hij
wel heel vlug. We zouden een wit-blauwe
vlag nemen. Indonesië nam rood-wit.
Door alleen het blauwe weg te knippen,
hadden ze heel goedkope vlaggetjes.
I let wit-blauw zou ook ons goedkope
vlaggetjes opleveren. 'Wit' voor Nederlan
ders en 'blauw' voor de kleur die wij in
die winter hadden (en ook vaak in de zo
mer). Alle geëntigreerden van Indië zou
den in onze republiek kunnen wonen en
iedereen zou goed worden behandeld in
het land dat honderd meter breed was,
maar zich uitstrekte van Limburg tot Zee
land. We dachten dat dat wel genoeg zou
zijn. Het inkomen van de republiek zou
uit tolgelden bestaan: Belgen zouden
moeten betalen als ze naar Nederland wil
den en vice versa. Niemand zou hoeven te
werken, behalve een paar tolheffers.
De volgende dag gingen we vol goede
moed weer naar de heuvel. We zagen een
paar gewapende militairen staan en de
moed zonk ons in de schoenen.
Na een tijdje wandelden die gezaghebben
de heren een andere kant op. Daarop ren
den wij, vier knapen, de heuvel af het nie
mandsland in. Daar stonden we dan,
zonder een officiële vlag of enig stuk pa
pier van dr. Van Mook. We staken slechts
een stok met een zakdoek in de grond.
Dit is echt waar, hoor.
Net als in het liedje over de tjitjak op zoek
naar lekkere buit 'tokeh die viel de tjitjak
aan', kwamen de militairen de heuvel af
rennen, met geweer en al. Wij dachten dat
het met ons gedaan was.
Ze waren woedend en noemden ons 'rot
zakken' en riepen: 'als je niet gauw op
dondert, breken we jullie benen' en nog
meer van dat soort ondiplomatieke uit
drukkingen. We probeerden heel gecivili
seerd uit te leggen dat we een zeker recht
hadden om een republiek te stichten,
terwijl we als hazewindhonden de heuvel
oprenden. Die ondiplomatieke kerels
scholden ons uit voor alles wat mooi en
lelijk was en als ze ons nog één keer zou
den zien, zou het met ons afgelopen zijn.
'Wonder boven wonder zijn staartje brak
in tweeën en de tjitjak was weer vrij.'
Het einde van onze republiek! Daarom
leven al die gerepatrieerden in vijftig ver
schillende landen en niet in onze repu
bliek. Alleen maar door een paar ondiplo
matieke militairen die ons zomaar uit
niemandsland wegjoegen.
Mijn vriend en ik gingen met de trein te
rug naar Haarlem. Het weer was zo slecht
en mijn vriends zadelstompje kostte hem
teveel pijn. Het was 1948.
Sinjoh Pet ah
34
Dat doe je bij Setiakawan.
Betrouwbare mensen, die precies
weten hoe je verstandig geld kunt
lenen.
Bel tot 22.00 uur
Voor al uw parties en reünies
Sophisticated dansmuziek
en gitaarballads
UITGEBREID DANSREPERTOIRE
J.A.(Fons) Phefferkorn
Barnsteenhorst 51, 2592 EB Den Haag,
tel.: 070 - 347 39 35 of 070 - 354 99 05
