Benkoelen, 1937
Toegoe
Ruim een jaar voordat prinses Beatrix geboren zou worden, wordt op deze foto het huwelijk tussen prinses )uliana en prins Bernhard
gevierd, op 7 januari 1937. Vrijwel de hele Europese gemeenschap van Benkoelen was bij de receptie aanwezig. Herkent u iemand?
Op de grond - derde van rechts - zit ).J. Grandpré Molière, werkzaam bij de Gasmaatschappij. Zijn echtgenote staat ook op de foto;
zij is de modebewuste en schalks kijkende vrouw naast het statieportret. Haar meisjesnaam was E.C. Coorde, dochter van de bekende
juwelier aan de Bragaweg in Bandoeng.
Opvallend zijn de hoeden van de dames. Sommige komen uit Europa, maar de meeste zijn vrijwel hetzelfde; alleen de kleuren ver
schillen. De meeste hoeden zijn speciaal voor de gelegenheid gekocht bij de Japanse toko in Benkoelen (waarvan de eigenaar latei-
een spion bleek te zijn).
De inzendster van de foto is mevrouw F.W.J. Pereira-Lang, op de foto te zien in de mooie, witte japon, achter de heer Grandpré
Molière. Haar man,Pereira, was er ook, maar is op de foto niet te onderscheiden. Wie herkent zichzelf of anderen? Benkoelen, een
kleine Europese gemeenschap, iedereen kende iedereen...
E.O. Kollmann
In de jaren vijftig maakte ik op mijn mo
tor de straten van Djakarta onveilig samen
met mijn vriend loop P. Op een zondag
had Joop het plan opgevat om naar
Toegoe te gaan. Ik probeerde hem van het
idee af te brengen, want tenslotte is Toegoe
geen Tjilintjing of Klein Zandvoort.
Maar hij moest en zou er naartoe. Na enig
zoeken kwamen wij er via een stoffig
zandweggetje.
Toegoe is een plaatsje aan de kust ten
noorden van Djakarta, waar voornamelijk
landbouwers wonen. Omdat het zondag
was, zat iedereen in de kerk, een oud,
Portugees bouwwerk. In de verte ruiste de
zee. Een oud vrouwtje dat als enige werkte
in de ketellatuinen, vertelde in het Hol
lands, dat alle jongeren naar Nieuw-Guinea
vertrokken waren, omdat zij niets zagen in
het Republikeinse bewind.
Alleen de oudjes, zwakken en zieken waren
in het plaatsje achtergebleven. Er was een
verwaarloosd kerkhof waar ik op de stenen
namen heb gelezen die ook in Depok
voorkomen, zoals Laurens, Bacas, Quiko
en Samuels. Alles deed aan Depok denken.
Is er enig verband tussen deze twee plaat
sen? Ik heb begrepen dat hun voornaam
ste bron van inkomsten de landbouw was,
misschien wat visvangst. Er stonden onder
andere klapperbomen, ketella pohon en
djagoeng. Sawah's heb ik er niet gezien.
Toen Soekarno's confrontatiepolitiek tegen
Nieuw-Guinea in 1962 zijn climax bereik
te, woonde ik in Holland. In de kranten
werd ook melding gemaakt van de Toe-
goenezen die hun velden en tuinen had
den moeten achterlaten en berooid hier
aankwamen. Op de televisie werden dan
beelden getoond van jongeren met grote
cowboyhoeden op, die verdwaasd voet op
Nederlandse bodem zetten. Uiteindelijk
zijn velen van hen naar Brazilië en Surina
me geëmigreerd.
Zoals Depok wereldberoemd is om zijn
dodol, is Toegoe bekend om zijn kron-
tjongmuziek, getuige de in Moesson ge
adverteerde CD Keroncong Tugu. Wie weet
er meer over dit merkwaardige plaatsje?
A. Kessel
42ste jaargang nummer 7 januari 1998 35
