Mendoeng
Jazz Piano Lessen
moessQn
omdat je duidelijk niet gewenst
bent."'!7)
Indisch in Nederland
In een groeiend aantal schoolboeken
wordt aandacht besteed aan de Indi
sche integratie in de Nederlandse sa
menleving, vaak in vergelijking met
andere allochtone groepen. In een
vroeg voorbeeld uit 1986 worden onder
de titel 'Uitwijken naar Nederland'
Indische Nederlanders, Molukkers en
Surinamers met elkaar vergeleken van
uit de hoofdvraag: 'Wilde de groep haar
eigen cultuur vasthouden of loslaten?'
en de deelvragen: 'Wat waren hun ver
wachtingen: wilden ze voorgoed in
Nederland blijven of wilden ze nog ooit
terugkeren? Vormde iedere groep een
hechte eenheid of waren er verschillen
binnen de groep? Welke uitingen van
cultuur hielden ze vast of lieten ze los?
In hoeverre gingen ze na enige jaren
anders denken over hun eigen cul-
tuur?'!2)
Een antwoord op deze vragen vinden
we ook in een ander boek: 'Het duurde
lang voordat de Molukkers aanvaard
den dat hun toekomst in Nederland
lag. Tussen 1945 en 1961 arriveerden
in Nederland meer dan 200.000 Indi
sche Nederlanders. De meesten van
hen integreerden wel volledig in de
Nederlandse samenleving.
Deze (Surinaamse, Antilliaanse en
Arubaanse) immigratie, die samenviel
met de economische neergang, stuitte
op meer weerstand dan indertijd de re
patriëring van mensen uit voormalig
Nederlands-Indië.'l6)
Een ander boek bevat een vergelijking
wat betreft vormen van racisme en ras
sendiscriminatie, ofwel 'als mensen
vanwege hun etnische afkomst of her
komst slechter worden behandeld dan
anderen'!'!.
(Advertentie)
•tzrAniezican Songboek
Tel. 030 - 293 67 54 jl™
Bij enkele uitspraken bepalen leerlingen
of het een voorbeeld van racisme is,
bijvoorbeeld een fragment uit een inge
zonden brief in het Indische tijdschrift
Tong Tong in 1957: 'Er waren mensen
die lelijk over ons dachten en dit soms
hardop deden: "Kijk, die zwartjes zitten
nu overal. Wat een rommelige stad is
Den Haag geworden.'"!" Wat leren leer
lingen hiervan over de geschiedenis
van de Indische groep? Mogen ze con
cluderen dat racisme aan het adres van
Indische Nederlanders wel voorkwam?
Uit een vergelijking met ernstiger
voorbeelden van racisme kunnen ze
opmaken dat je diverse gradaties leunt
onderscheiden, waarbij ook gelet moet
worden op de subjectiviteit van de er
varing van slachtoffers. Aldus proberen
schoolboekauteurs leerlingen kennis
en inzicht bij te brengen die ze in hun
eigen leven kunnen toepassen. Mede
door de overheidsvoorschriften bevatten
moderne geschiedenisboeken steeds
meer van dergelijke 'bestaansverhelde-
rende' elementen, waardoor onderwijs
meer dan alleen 'weetjes' oplevert.
Mijn volgende en laatste artikel gaat
over de aandacht voor recente 'Indi
sche' ontwikkelingen
Geciteerde schoolboeken met pagina
vermelding
1 Sporen 2 (1991) 132, 133; handlei
ding 101; 3 (1992) 251.
2 Sprekend verleden 3 (1986) 188
(1991) 180; bovenbouw 2 (1994) 99.
3 Memo vwo (1995) 173.
4 Toen voor straks 3 (1993) 80.
5 Stappen in de tijd 3 (1995) 200.
6 Histona (1994) 244, 250.
7 Vragen aan de geschiedenis 2mhv
(1995) 193.
Tekst: Esther Manuel
Je vlucht
en je leeft
je bent jong
onder de tropenlucht
Je bent
oud
voorgoed
als je
je ogen
open doet
Je zit
bij de kachel
alleen
vervloekend
de muren
om je heen...
Oude Indo
zocht
de zon
achter
de ruiten
Maar het bleef
Mendoeng
buiten
16
Wilhelm Breuer 0
Johan Brouwerlaan 25
3526 XJ Utrecht JjU
