fende tijd. Dat kan alleen als je probeert
je in die tijd te verplaatsen, door zo
veel mogelijk over die tijd te lezen en
niet alleen één zaak eruit te lichten.
A.J.J. Mulder, Amsterdam
Sanering
In zijn dissertatie getiteld Den Haag-
Djakarta: De Nederland-Indonesische
betrekkingen 1950-1962 (Aula 1994),
heeft Hans Meijer over de sanering van
geld in Indië het volgende geschreven:
'Op 13 maart werd het nieuwe deviezen-
stelsel van kracht en een week later, op
19 maart, werd de geldzuivering door
gevoerd. Alle in omloop zijnde valuta's
werden vervangen door een Indonesi
sche munteenheid, de rupiah. De aan
elkaar gekoppelde Nederlandse gulden
en de Indonesische gulden gingen de
finitief uit elkaar. In plaats van a pari
gold nu een koers van één gulden op
drie rupiah. Het papiergeld boven 2,50
Indonesische gulden werd op slag de
helft minder waard, de bevolking werd
opgedragen de bankbiljetten doormid
den te knippen. De linkerhelft gold als
betaalmiddel tegen de helft van de oor
spronkelijke waarde, terwijl de andere
helft bij de banken kon worden ingele
verd in ruil voor een staatsobligatie,
eveneens voor de helft van de oorspron
kelijke waarde van het biljet. Het effect
van de maatregelen was dat de geldom-
loop met meer dan veertig procent werd
gereduceerd en de inflatie kon worden
beteugeld. Hoewel de geldontwaarding
werd afgeremd, kon niet ontkomen
worden aan een gelijktijdige drastische
stijging van de prijzen van veel eerste
levensbehoeften. Om de geldomloop te
beteugelen werden importbeperkingen
doorgevoerd waardoor vele produkten
schaars en dus duur werden.'
De beslissing het geld te saneren werd
genomen in maart 1950 door het
kabinet Hatta. Daaraan waren gesprek
ken vooraf gegaan tussen financiële
experts van het Hoge Commissariaat
in Jakarta (jhr. mr. E. van Lennep had
de leiding over de economische afdeling
van het HC, een soort veredelde Neder
landse ambassade) en Indonesische
topfunctionarissen
Hans Meijer: 'Opvallend was dat de be
sprekingen namens Indonesië werden
gevoerd door ambtenaren die gewerkt
hadden bij het Indische gouvernement.
Zo diende de oud-thesaurier-generaal
van Financiën, drs. A. Oudt, als de be
langrijkste adviseur van het Indonesi
sche ministerie van Financiën en
bekleedde het voormalig hoofd van het
Deviezenbureau, E.T. Kuiper, dezelfde
positie in Indonesische dienst. Zij bei
den hadden tezamen met Van Fennep
al in de zomer van 1949 aan de wieg
gestaan van de saneringsplannen.'
Het uitbroeden van de saneringsplan
nen vond dus plaats vóór de souverei-
niteitsoverdracht door Nederlandse
financiële experts en de beslissing deze
plannen uit te voeren werd door de
eerste Indonesische regering genomen,
daartoe geadviseerd door dezelfde Ne
derlandse financiële experts. Indonesië
was dan wel zelfstandig, maar Neder
land had op financieel-economisch ge
bied nog veel touwtjes in handen.
Jan Koevoet, Den Haag
Giftige vis
Op pagina 36 van het juninummer van
Moesson las ik het artikel 'De Barracu
da'. Ik hoop dat de lezers de testen die
daarin worden beschreven niet als fact
beschouwen. Indien een zilveren munt
in een vis wordt gestoken niet zwart
Bedroefd en ons ervan bewust wat zij
voor ieder van ons heeft betekend, maar
dankbaar dat verder lijden haar bespaard
is gebleven, geven wij u kennis van het
plotseling overlijden van onze lieve
moeder, schoonmoeder, grootmoeder en
overgrootmoeder
Olga Botgeboren Wesdijk
officieel dragende de naam
Kneefel
Pangkalan-Brandan, Sumatra
20 maart 1915
f 's-Gravenhage, 10 augustus 1998
sinds 3 oktober 1981 weduwe van
Mr. Alexander Willem Bor, oud-raadsheer
in het Hof van Justitie te Hollandia,
voormalig Nederlands Nieuw-Guinea,
laatstelijk advocaat en procureur te
's-Gravenhage
's-Gravenhage Sweet Pea en Rob
Lex en Indira
Strella en Chris
Beuningen Sandra en Henk
Kleinkinderen en
achterkleinkinderen
Correspondentie-adres:
A.O. Daniels-Bor
Badhuisweg 125E, 2597 JM 's-Gravenhage
Op verzoek van de overledene heeft de
crematieplechtigheid in besloten lering
plaatsgevonden.
wordt, heeft de vis een zwavelgebrek.
En een koperen munt in een vis steken
en dan wachten tot ie groen wordt,
kan weken duren. Wat ik wil zeggen:
beide methoden zijn geen bewijs of een
vis wel of niet giftig is.
J.N.A. van Balgooy, Upland,
Verenigde Staten
Rob Nieuwenhuys (1)
De heer Rob Nieuwenhuys is een be
grip in de wereld, vooral als het om het
vroegere Nederlands-Indië gaat.
Vandaar dat hij op 15 augustus 1998
gevraagd werd voor een televisie-inter
view door mevrouw Pia Dijkstra, waar
bij de onderwerpen de verre oorlog en
de Japanse internering de belangrijkste
waren.
Het trof mij, en naar ik heb vernomen
vele anderen, dat de heer Nieuwenhuys
zijn kampervaringen zodanig relati
veerde dat het op de buitenstaander
moest overkomen, dat alle voorgaande
berichtgeving overdreven was!
Hiermee wordt aan meer dan honderd
duizend anderen geen recht gedaan, die
én de oorlog in het verre oosten én de
Japanse bezetting- en/of internering
Voor ons toch nog onverwacht is
op 11 augustus 1998 overleden
onze lieve vader en grootvader
Johan Freddy
Rosenquist
geboren te Modjokerto op
19 maart 1910.
Uit aller naam:
Marlouke en Liesbeth
Correspondentie-adres:
L.F. Rosenquist
Prins Mauritslaan 12
2582 LR Den Haag
De crematie heeft plaatsgevonden
op maandag 17 augustus 1998.
43ste jaargang - nummer 3 - september I 998
5
