De kris
In een heel klein dorpje op
Midden-Java vlakbij Djokja
karta woonde Soeleiman.
Hij woonde daar niet alleen,
hij had een lieve vrouw en
twee kinderen. Een dochtertje
van acht en een zoontje van
tien. Karto hadden zij hem
genoemd. Soeleiman was niet
schat-en schatrijk, maar ook
niet onbemiddeld. Hij kon
zich zo af en toe iets permit
teren. Dan kocht hij voor zijn
vrouw of een van zijn kinde
ren iets moois.
Zo had hij zich in de loop van vele ja
ren een aantal hele mooie en kostbare
krissen kunnen aanschaffen. De inte
resse voor krissen had hij van zijn va
der geërfd. Hij wist dan ook van jongs
af bijna alles over krissen.
Van deze door de empoe gemaakte,
prachtige, religieuze wapens, waar men
eerbied voor had, waren er niet twee
hetzelfde. Maar Soeleiman had één
kris die de mooiste was. Eens had zijn
vader - dus de grootvader van Karto -
hem geschonken met de woorden: 'Dit
is een familiewapen, een echte poesaka,
hij beschikt over innerlijke kracht,
semangat. Bewaar hem goed, breng
iedere week een wierook-offer en doe
dat op donderdagavond, de avond voor
djoemahat.'
En zo gebeurde dat ook!
Karto, Soeleimans zoon, was als het
ware met deze ceremonie opgegroeid
en zag dat prachtige, mystieke wapen
vaak in zijn vaders handen. Wat zou
hij zelf graag zo'n kris willen bezitten.
Honderd maal had hij aan zijn vader
gevraagd: 'Wanneer krijg ik deze kris?'
Even zovele malen was het antwoord:
'Als je groot genoeg bent en je de ver
antwoordelijkheid aan lean, dan mag jij
hem hebben.'
Maar Karto bleef vragen en smeken.
Het leek of hij het van boven kreeg
opgelegd. Mocht Soeleiman dit kostbaar
en kwetsbaar bezit zo maar aan zijn
nog lang niet volwassen zoon overdra
gen? Zou hij de verantwoordelij kheid
wel aan kunnen? Maar Karto hield niet
op met vragen. Zijn ogen konden zijn
vader zo smekend aankijken.
Ten einde raad besloot Soeleiman de
doekoen te raadplegen. De doekoen
kende als geen ander de psyche van de
mens. Hoeveel mensen uit zijn eigen
desa, maar ook uit de wijde omgeving,
had hij met zijn wijsheid al niet kun
nen helpen?
De doekoen maakte met vader Soelei
man een duidelijke afspraak, nadat
hij de problemen in alle facetten had
aangehoord. 'Kom met Karto morgen
ochtend op het grasveld bij de bamboe
bosjes. Ik zal daar ook zijn.'
De volgende morgen liepen vader en
zoon, op de juiste tijd via de kortste weg
over de galangan naar het veldje dat bij
na geheel omringd was door bamboe
stoelen. De doekoen was reeds aanwe
zig en begroette vader en zoon met in
zijn ogen een blik van groot vertrouwen.
'Kijk', zei hij, terwijl hij zijn sarong wat
hoger opstroopte om te gaan djongkok.
'Kijk, Karto, daar boven dat donkere
gat, onder die hoge bamboestoel.'
'Ja, ik zie het, een grote dikke slang!'
Het dier hief zich nog verder omhoog
teneinde de omgeving beter te kunnen
overzien. Zijn gespleten tong bracht hij
regelmatig wat nerveus naar buiten.
'Luister Karto, jij gaat voor mij die
slang vangen. Grijp hem achter zijn
kop en breng hem hier. Ik geef je de
garantie dat hij jou niet zal bijten.'
Een korte blik naar zijn vader gaf Karto
voldoende zekerheid. Manmoedig
stapte hij op het donkere gat onder de
bamboe af waar de slang nog steeds in
opgeheven positie de omgeving af
speurde. Het hoge gras vertraagde
Karto's gang, maar hij liep desondanks
recht op zijn doel af. Nog maar een
paar meter van de zo lugubere plek af,
zag hij de slang wegduiken in het
donkere gat. Even een verbijstering.
Nu kon hij de opdracht niet uitvoeren!
Maar Karto had bewezen zijn verant
woordelij kheid te kennen. Zijn jeug
dige mannelijkheid en het begrip 'het
moet' waren voor vader Soeleiman en
de doekoen het stellige bewijs dat de
kris in goede handen zou zijn. Thuis
gekomen overhandigde Soeleiman de
poesalca-kris aan zijn zoon. Karto kon
geen woorden vinden om zijn vader te
bedanken, zijn zwijgen alléén was voor
vader Soeleiman al voldoende
(Advertentie)
"INGET MATI" "AD PATREST
Fa. Johs. Ouwejan Zn.
25
Tekst: G.M. Schouten
Illustratie: Jack Poirrié
Begrafenis-
en Crematie- Onderneming
Opgericht 1924
ROUWKAMERS
EN ONTVANGKAMERS
AIRCONDITIONED
Kantoren:
Frederik Hendriklaan 7 - Den Haag
Tel. 070 - 355 64 27 (drie lijnen)
43ste jaargang - nummer 7 - januari I 999
