Afscheid van Wil van Domburg
moessOn
Aan het strand van Albir verzamelt ze
kiezelstenen om die later te beschilde
ren. Al menig kunstwerk is met fami
lie, vrienden of kennissen mee naar
Nederland verhuisd.
Nederland
Etty Broekhuizen en Siegfried en Hed-
wig von Oerthel zijn recentelijk in hun
geboorteland Indonesië geweest.
Ze zouden graag weer eens terug wil-
Beste Wil,
Toen ik die stampvolle aula zag, de vele
bloemstukken, dacht ik: al die mensen
hebben Wil gekend als collega, mede
werker, maar vooral als vriend.
Want alleen dan kom je toch naar zo'n
laatste afscheid? Ik tenminste, en ik
moet je bekennen dat ik het er deze
keer moeilijk mee had.
Hoe lang hebben we elkaar nu gekend.
Vijftien, zestien jaar? Als je samen met
hart en ziel aan iets gewerkt hebt,
staat de tijd stil of duurt iets eeuwig.
Al heb ik daar met het millennium in
zicht, wel mijn twijfels over, jij?
De enige sprekers waren je kinderen.
Gevoelige, hartverwarmende toespraken
die vertelden wat een geweldige, lieve
vader en opa je was. Hoeveel ze van je
hebben geleerd, dat ze nooit meer zul
len en kunnen vergeten.
Maar waar bleven de sprekers om je te
bedanken voor wat je voor het Indisch
Wetenschappelijk Instituut (IWI) hebt
gedaan? En voor Moesson, IFA? Want
in die tijd waren we een driemanschap,
doorgeefluiken aan elkaar, ja toch?
Omstandigheden hebben het drieluik
gescheiden. Ik weet dat het jou aan je
hart is gegaan. Maar vergeten mag
niemand dat jij, Wil, de man bent
geweest die het IWI gemaakt hebt.
Die de stroom van boeken, foto's,
documenten en nog veel meer, die los
kwam na de bekendmaking van de op
richting, opving, sorteerde, registreerde.
Met jouw gevoel voor praktische orde
bedacht je een voorlopig systeem
waardoor het IWI meteen kon functio-
len, maar de huidige situatie weer
houdt hen. Nederland wordt enkel nog
voor familiebezoek aangedaan.
Dat geldt ook voor Maaike Hilverdinlc
en Juul van der Veen. Geen van allen
willen ze permanent terug naar Neder
land en ieder heeft daarvoor zijn eigen
redenen. Maaike voelt zich verwend
door het klimaat en het buitenleven.
Ze is bang dat ze niet meer zal wen
nen. Siegfried en Hedwig hebben niets
neren. Honderden bezoekers, studen
ten en stagiaires hebben aan de grote
tafel gezeten, informaties gekregen en
gestudeerd. Er werd gepraat, gediscus
sieerd en geleerd.
Het wetenschappelijk in de naam IWI
impliceerde dat er doctorandussen,
doctors, professoren en andere geleerde
personen borg zouden staan voor
betrouwbare wetenschappelijke infor
matie. De enige drs die zich met het
werk heeft bemoeid hebben we drie
maal gezien en daarna niet meer en
meer met Nederland. Siegfried: 'Het
spijt me, maar ik voel het zo.'
Juul heeft één zoon die in Amerika
woont. Ze heeft geen binding meer
met Nederland. En Etty erkent dat
haar kinderen in Nederland hun eigen
leven hebben. Daarom mag voor haar
het leven eindigen in Spanje, op de
flanken van de Sierra Helado
een professor helemaal nooit.
De enige man die het IWI deed reilen
en zeilen, was een man zonder titel,
die officieel niet in het bestuur zat, jij,
Wil van Domburg, een Indische jongen
die bij Rijkswaterstaat had gewerkt.
Voor hem was de enige belangrijke
wetenschap weten wat op de schappen
komt en waar het te vinden is. En je
wist meer dan iedereen. Je kreeg
enthousiaste vaste mede
werkers: Piggeaud, Van den
Broek, Bep Coldenhof,
Vogelsang. Vrijwilligers
met kennis van en liefde
voor Indië.
Moesson zat parterre, IWI
op de eerste etage. Als de
redactie iets wilde weten,
de trap op: 'Ilc zoek het wel
voor je op,' zei je dan. Als
je al naar huis was zo tegen
drieën, dan lag het gevraag
de - boeken of foto's - op de
tafel. Altijd met een briefje
erbij: S.v.p. niet zelf terug
doen! Logisch, verkeerde
plaats tussen die duizenden
boeken en foto's en de
ramp was enorm.
Tien jaar was het jouw
werk. Toen slopen lang
zaam de veranderingen bin
nen zoals in deze tijd alles
per se veranderen moet.
Ook al betekenen die vaak
de ondergang. Computers,
andere schema's, andere
indeling, de autoriteit van
de wetenschapperij drong zich op.
Je lichaam was ziek en je had sakit hati.
Nu ben je er niet meer. Ik heb je laat
ste briefje met 'niet zelf terugdoen'
nog. Je hebt gelijk, Wil, alles heeft een
plaats in deze wereld. Maar het moet
de juiste zijn. Jij wist die. Bedankt voor
alles, Wil
(Batavia 1931 - Zoetermeer 1999)
32
Tekst: Lilian Ducelle
