Ambon mams, Ambon menangis
Het liefelijke Ambon huilt...
moessOn
konden mensen in Nederland dat iets
beter begrijpen. Het was bekend dat
tussen beide groepen al langere tijd
wrijvingen bestonden.
Dat mensen van elders zich in de
Molukken vestigen, is geen nieuw
verschijnsel. Sommige migranten uit
Sulawesi wonen al generaties lang in
Ambon.
In tegenstelling tot wat veel mensen
denken, zijn de Molukken nooit een
exclusief christelijk gebied geweest.
Wel waren christenen van oudsher in
de meerderheid, terwijl ze in de
Nederlandse tijd ook de boventoon
voerden en als ambtenaar, onderwijzer,
dominee en soldaat over de hele archi
pel uitzwermden.
Transmigratie
De Molukse moslims begonnen na de
onafhankelijkheid van Indonesië aan
een inhaalslag, maar beide groepen
hielden elkaar lange tijd in evenwicht.
Gedurende de laatste dertig jaar heeft
'Ambon manis, mooi Ambon',
het zijn bekende woorden uit
een van die vele liedjes die
over Ambon gaan. Vaak zijn
het liederen waarin met
heimwee over Ambon wordt
gezongen en de schoonheid
van het eiland wordt bezon
gen. Ook onder de lezers van
Moesson zullen er de nodige
mensen zijn die Ambon uit
eigen ervaring kennen.
Veel van die Ambonse liedjes
zullen vertrouwd in de oren
klinken.
Moslims en christenen
Toen half januari de eerste berichten
over losbarstend geweld in Ambon in
Nederland aankwamen, werd in de
Molukse gemeenschap met verbijste
ring gereageerd. Vooral het bericht dat
het om geweld tussen moslims en
Gezongen wordt er ook op dit
moment op Ambon.
Alleen zijn het nu vooral
rouw- en klaagzangen die in kerken en
moskeeën te horen zijn. Ambon staat
sinds half januari in brand. Het geweld
dat toen losbarstte en nog steeds door
gaat, heeft op het moment dat dit
artikel geschreven wordt, minstens
tweehonderd doden geëist, terwijl
tienduizenden huis en haard verloren
hebben en Ambon ontvluchten.
De schade wordt op zo'n half miljard
rupiah - zo'n honderdtwintig miljoen
gulden - geschat. En dat in een land
dat nog steeds gebukt gaat onder een
economische crisis... Hoe kon het
zover komen? En wat kan er nu vanuit
Nederland worden gedaan?
christenen zou gaan, werd met onge
loof ontvangen. Ambon stond immers
bekend als een van de gebieden in
Indonesië waar moslims en christenen
juist in betrekkelijke harmonie met
elkaar leefden.
De bondgenootschappen tussen dorpen
- de pela - die ook tussen christelijke
en islamitische dorpen bestaan, waren
een symbool van die goede verstand
houding. Niet voor niets had president
Habibie Ambon in dat opzicht een
voorbeeld voor de rest van Indonesië
genoemd.
Toen bleek dat de gevechten in Ambon-
stad in het begin vooral gingen tussen
Molukse christenen en islamitische
migranten afkomstig uit Sulawesi,
de toevloed van migranten - deels in
het kader van de transmigratiepolitiek,
deels spontaan - de verhoudingen
tussen christenen en moslims echter
veranderd.
Christenen vormen tegenwoordig een
minderheid. De aanvallen op christelijke
kerken, zoals die in het afgelopen jaar
in verscheidene plaatsen op Java heb
ben plaatsgevonden, zorgden ook in
Ambon voor onrust. Het feit dat de
migranten een steeds belangrijker
plaats in de economie innamen, gaf
velen het gevoel een minderheid in
eigen land te zijn.
De economische en politieke crisis die
heel Indonesië in zijn greep houdt en
die leidde tot het aftreden van president
Tekst: Wim Manuhutu
Foto's: Satu Tagalaja
10
