25 jaar na 1974
Herinneringen aan Tjalie Robinson
moessOn
Boet ongeduldig. Als we willen voorko
men dat de wereld ten onder gaat aan
uitdroging, moeten we overgaan op het
eten van kippenvlees. Volgens hem
hoeven we geen vegetariër te worden
en is de consumptie van kip een goed
alternatief. Logisch, want wat een kip
in zijn relatief korte leven aan water
verbruikt, is een fractie van wat een koe
in zijn doorgaans veel langere leven
nodig heeft. Zelfs het houden van 100
duizend kippen heeft geen negatieve
invloed op de waterhuishouding.'
Sawah's
Boet zweeg even en ging toen verder:
'Zou me eigenlijk niets uitmaken als
ze alle koeien opruimen. Hebben we
geen gekke koeienziekte meer en zijn
we meteen af van het enorme mest
overschot, dat we op alle mogelijke
illegale en milieu-onvriendelijke
manieren proberen kwijt te raken.
Van kip ltun je trouwens een heleboel
lekkere dingen maken: saté ajam, ajam
panggang, ajam besengèk, ajam boem-
boe bali, ajam oppor, of gewoon ajam
smoor. Koeien mogen van mij dus weg.
Maar waar ik sakit hati van krijg, is
wat die Amerikaan over rijst te vertel
len heeft. Hij beweert dat rijst als lid
van de graneniamilie tot de grootste
waterverbruikers van de wereld behoort.
Als voorbeeld noemt hij de sawah's op
Java. Vin al het water dat daarop ligt,
verdampt er wel wat en komt er wat
als regen weer terug. Maar vanwege de
overbevolking hebben ze daar zóveel
sawah's nodig dat er veel te veel water
aan te pas komt om ze nat te houden.
Dat kan de natuur nooit bijsloffen, dus
zakt het grondwater. En omdat Java
een eiland is, krijg je onherroepelijk te
maken met een evenredig zakken van
het zeewaterpeil. Vanwege de wet op de
communicerende vaten, geloof ik.
Maar in ieder geval is dat catastrofaal
voor het vissenbestand. Die Amerikaan
vindt daarom dat rijst als hoofdvoedsel
moet worden afgezworen en hij wijst
op de noodzaak om over te gaan op het
eten van een veel minder water behoe
vend knolgewas als de aardappel.
Liefst met een gerecht van kuikenpo-
ten, want een slachtkuiken is niet zo'n
lang leven beschoren als een babon en
gebruikt dus veel minder water.'
Boet pauzeerde even en maakte toen
zijn betoog af: 'Gelukkig zegt die Ame
rikaan dat we dat dieet best mogen
afwisselen met een visje. Maar dan
gebakken, net als de aardappelen en
kuilcenpoten, want koken kost weer
extra water.'
Hadden we het nog niet eens over
groenten gehad. Om bingoeng van te
worden. Die kinderen in het park
waren nog steeds zorgeloos aan het
ravotten. Maar ze komen er nog wel
achter, als wij niet uitkijken
^INGET MATI" "AD PATRES"
Fa. Johs. Ouwejan Zn.
Volgende maand zal het 25 jaar geleden zijn dat Tjalie Robinson stierf.
22 April 1974 zal voor de medewerkers van Tong Tong (zo heette Moesson toen
nog) en duizenden lezers en vrienden een onvergetelijke datum blijven.
Intussen zijn tot ons verdriet ook vele van die trouwe medewerkers overleden.
De tijd gaat, de mens gaat als zijn tijd daar is, zo is het toch? Maar wat laat hij
achter behalve een dierbare herinnering?
Tjalie heeft meer dan alleen herinneringen achter gelaten. Het gezegde 'Wie
schrijft, die blijft' gaat voor hem zeker op. Niet alleen zijn boeken, maar ook wat
hij in zijn tijdschrift schreef. Beschouwingen, waarschuwingen, opwekkende
woorden, maar ook kritische opmerkingen. In de achttien jaargangen was hij
elke twee weken aanwezig. Wie zijn artikelen nu leest, valt het op hoe ver hij
vooruit zag, hoe 'modern' zijn gedachten altijd geweest zijn.
Het leek ons een goed idee al zijn gesprekken met u, lezers, 25 jaar na zijn dood,
in boekvorm uit te geven. Weinigen zullen veertig oude jaargangen van Tong
Tong nog bezitten. In het boek van Tjalie Robinson zult u kunnen vinden wat
hem bewoog, wat hij wilde, wat hij deed. Foto's, opmerkelijke gebeurtenissen,
brieven van lezers, we hopen in
Tjalie Robinson, journalist, schrijver... en al die dingen meer
een mooie samenvatting van zijn leven te maken.
Redactie Moesson
-ȣ
Inschrijving
U kunt nu reeds inschrijven op dit boek dat waarschijnlijk in juni/juli zal
verschijnen en circa 30/35 gulden zal kosten. Stuur uw inschrijving aan:
Moesson, Bergstraat 27, 3811 NE Amersfoort
Meer bijzonderheden in de volgende Moesson.
Ja, noteer mij alvast voor ex. Tjalie Robinson
Naam:
Straat:
Postcode: Plaats:
Datum:Handtekening:
14
(Advertentie)
Begrafenis-
en Crematie- Onderneming
Opgericht 1924
ROUWKAMERS
EN ONTVANGKAMERS
AIRCONDITIONED
Kantoren:
Frederik Hendriklaan 7 - Den Haag
Tel. 070 - 355 64 27 (drie lijnen)