cjCcicitste re S t versteend, L
De Europese begraafplaats Peneleh in Surabaya
mocssQn
f*ljMWfiff''*'VV'*''* ~:§"J' ^-^'»*-^- rsnt;,
'il'-h ^&ii2« Siwayafc.®,
feï&k?;' J^&'iès-vaft'.
begraafplaats. Want meer dan elders
bergt Peneleh een keur aan bestuur
ders, generaals, militairen, MWO-ers,
vrijmetselaars, ondernemers en zelfs
een gouverneur-generaal.
Huiveringwekkend
Nu ruim 150 jaar oud, is deze oude
Europese begraafplaats nog slechts een
schim van wat deze ooit geweest moet
Als ergens van vergane,
koloniale glorie sprake is,
dan is het wel op Peneleh.
Van velen in Nederland en elders,
wiens wortels zich in Indië bevin
den, moeten de voorouders nog
op Peneleh rusten, al zal men dat
vaak zelf niet meer'beseffen.
Voor wie gewend is dat in Neder
land tegenwoordig de meeste
sporen op begraafplaatsen al na
fif-tig jaar verdwenen zijn, is hét
verbijsterend om te wandelen
tussen de zerken uit het
midden van de vorige eeuw
en later. En dat, in een
streek waar de elemen
ten toch verwoesten
der kunnen zijn dan
hier, in een land
dat geen belang
heeft bij het in
stand houden
van een zo
bijzondere
koloniale -
zijn. Alleen al de aanblik bij het nade
ren van deze dodenakker, is tegelijk
fascinerend en huiveringwekkend.
Vanaf de Kali Mas met z'n drukte'en
warmte, de ontelbare stalletjes, het
krioelende verkeer, de mensenmassa's
van Indonesië's tweede grootste stad,
is het een klein eindje naar .de door
armoedige huisjes omgeven oude,
Europese begraafplaats. Wie de ooit
Treurnis over hagelwit gepleisterde graven nadert,
zoveel vergan- kan z'n ogen niet geloven. Van het wit
kelijkheid. Op dat op oude luchtfoto's oogverblindend
de achtergrond schitterde, is weinig meer over.
het graf van Het prikkeldraad-hek staat amper nog
.G. Merkus. recht, de muren eromheen zijn afge
brokkeld, aan de rand van de begraaf
plaats bevinden zich openbare vuilnis
hopen. Her en der smeulende hopen
Begin vorig jaar bezocht ik Surabaya, om nog eenmaal op de
oude, Europese begraafplaats Peneleh, gelegen vlakbij het cen
trum van Surabaya, de graven van mijn voorouders te bezoe
ken en die van anderen wat uitvoeriger te bekijken, voordat
deze begraafplaats volgens de planning rond 2000 geruimd zal
gaan worden.
>y3,£i&-SlAir-£.S5AWJ a
kïclsrj- vj.» 3s«J vw. a,.;
vi^ '-' rj^'-.
,>7 nrj&Zi£3iZ.jL.'iK'iviï:.
-'WÜy
ffls&'p. »ÏÏ55 «'-t2 «n.*:z.
Graf van de gouverneur-generaal Merkus.
Tekst: Rob van de Ven Renardel de Lavalette
