Oma
li T«
Op 8 mei aanstaande hoopt
onze moeder, oma en over
grootmoeder 95 jaar te wor
den. Vandaar deze ode aan
haar. Haar leven is een boek
waard, maar mij ontbreekt
daarvoor de capaciteit, dus
probeer ik op deze manier de
hoogtepunten uit haar leven
te noemen. In deze korte
beschrijving wil ik vertellen
hoe dapper zij zich door de
soms moeilijke jaren heen
heeft geslagen.
Ze is geboren in
Madioen op 8 mei
1904 en kreeg de voor
namen Caroline Emelie en de
achternaam Van der Vooren.
Ze kwam uit een gezin van v
drie jongens en drie meisjes.
Vijf kinderen zijn overleden.
Ze heeft een paar jaar bij
Pa en Moe van der Steur in
Magelang gewoond en die
hebben haar aan werk gehol
pen op een lagere school.
Zij gaf daar les aan de eerste
en tweede klas.
Wandluis
In de periode dat zij bij Pa en Moe van
der Steur woonde, was er een plaag van
wandluis (koetoe boesoek) in de slaap
vertrekken en dus ook in de matrassen.
De oplossing was om met het matras
op je hoofd buiten in de zon te gaan
staan, zodat de wandluis dood zou
gaan. Als de jongens, die ook bij pa en
moe woonden voorbij kwamen, riepen
ze: 'Carolien piesbed!'
Dan riep ze terug: 'hou je smoel!' En
dat mocht niet van moe, want dat zegt
een meisje niet!
Op haar negentiende jaar leerde ze
mijn vader kennen, ze is met hem
getrouwd en uit dat huwelijk zijn tien
kinderen geboren: negen meisjes en
een jongen. Mijn vader werkte bij de
spoorwegen en dat hield in,- om de twee
jaar een andere standplaats, dus steeds
verhuizen. Niets was mijn moeder te
veel.
In 1945 is mijn vader overleden, ze
bleef achter met tien kinderen en was
pas 39 jaar. In dat jaar gingen we ook
het kamp in, we woonden toen in
Lawang. Ik herinner mij dat mijn
oudste zus met de kolf van een geweer
werd geslagen, omdat ze met mensen
sprak aan de andere kant van de afras
tering. Mijn moeder was van streek,
maar ook woedend, omdat dezelfde
avond de militair die mijn zus sloeg,
aan mijn moeder vroeg of hij met mijn
zus omgang mocht hebben. Als een
moederkloek verdedigde ze mijn zus
met gevaar voor eigen leven. We hadden
twee honden meegenomen in het
kamp en die begonnen te blaffen.
Die militair ging weg met de woorden:
'Die moeder is even vals als de honden.'
l\*
Sibajak
Na de bevrijding kwamen wij in Soera-
baja terecht. Die stad was niet vreemd
voor ons. Mijn moeder had daar, toen
mijn vader nog leefde, al eerder ge
woond.
Wij kozen om naar Nederland te gaan,
omdat wij lastig gevallen werden.
Ze wisten dat wij voor de Nederlanders
kozen en probeerden ons het leven
zuur te maken. Mijn moeder werd nog
bedreigd met een klewang, omdat wij
dochters geen aandacht schonken aan
avances van jonge Indonesiërs.
Op aanraden van mijn oudste zus die
al in Den Haag woonde en een andere
zus die in Den Helder woonde, zijn wij
in 1956 met de Sibajak naar Nederland
gegaan. Verdriet had mijn moeder, om
dat haar moeder in Soerabaja achter
bleef, en zij is in Madioen overleden.
Mijn moeder was 52 jaar toen ze met
drie dochters in Nederland kwam,
eerst in Arnhem en daarna in Hengelo,
waar ze nog steeds woont.
Verdriet kwam toen ze haar oudste
dochter verloor op 37-jarige leeftijd en
haar zoon op 54-jarige leeftijd. Vooral
de dood van haar enige zoon heeft ze
moeilijk kunnen verwerken.
Reizen
Drie dochters wonen in het buiten
land, een in Amerika - daar is ze drie
maanden geweest. Een in Australië -
daar is ze twee keer geweest en een in
Zweden en daar is ze ook twee keer
geweest.
Reizen vind ze heerlijk, ze was dan ook
in Spanje, Italië, Portugal en in Indo
nesië is ze ook terug geweest.
Ik bewonder haar, omdat ze
alles zo gelaten over zich heen
laat gaan. Toen ik haar vroeg
of ze geen angst heeft voor de
toekomst, gaf ze als antwoord:
'Onze Lieve Heer zorgt voor
ons.'
Op haar 89ste jaar hebben
wij haar meegenomen naar
Valkenburg, daar heeft ze ook
in de kabelbaan gezeten.
Zelf vond ik het eng, maar zij
genoot ervan en dat doet ze
ook bij veel momenten van
bruiloften en verjaardagen.
Ze heeft een paar keer de
ringen mogen geven bij huwelijkscere
monies in het stadhuis bij haar klein
kinderen. Op haar negentigste verjaar
dag heeft ze bloemen gekregen van de
'Bond van oud-Steurtjes' en als ik goed
geïnformeerd ben, is zij nu het oudste
Steurtje in Nederland.
Tot 1998 heeft ze zelfstandig in 't
Swafert in Hengelo gewoond en sinds
een half jaar woont ze in het verzor
gingshuis Hoog Hagen, waar ze het
naar haar zin heeft. 'Net een hotel,
alles wordt geregeld,' is haar commen
taar.
Lieve moeder, ik wil u verrassen met
deze ode aan u, wij zijn allemaal
geweldig trots op u en hopen met Gods
wil u op 8 mei te feliciteren met de
woorden: Mam, oma, overgrootmoeder
Carolien, hiep, hiep hoera!
33
Tekst: M. Dane-Lauterbach
r:
FJuAfwnr.N
De vrouw onder naambord
F.J. v.d. Vooren is mijn moeder.
43ste jaargang - nummer 10 - april I 999