Franse voorouders
moessOn
Ik moest me er even toe zetten om een poging te wagen mijn
onderhuidse mengelmoes aan gedachten en gevoelens op
papier te zetten. Ik veronderstel namelijk dat ik niet de enige
ben met dit verhaal. Maar ik heb nog niet eerder iets van
anderen daarover gehoord of iets daarover gelezen. Wie weet
komt er respons?
Het gaat over Indisch-zijn en
Indisch-voelen, maar daar
geen goede manier voor kun
nen bedenken, omdat mijn ouders daar
vroeger niet in het minst aandacht aan
hebben willen besteden. Dat Indisch-
zijn en -voelen werd als ongewenst
gezien.
Ik ben geboren in Soerabaja in 1938.
Na Japanse interneringskampen en
bersiap kwam ik op mijn veertiende
jaar naar Nederland. Voor de opvoeding,
heette het, en om naar een Neder
landse middelbare school te kunnen,
vanwege de onduidelijke periode in de
politiek en het onderwijs in die jaren.
Onze familie was al even eerder in
Holland geweest, pal na het laatste
kamp. Maar meer dan dat het er koud
en raar en onvriendelijk was, herinner
ik mij niet meer. Dus dat jaar kan weg
gestreept worden, wat mij betreft.
Donker van uiterlijk
Het probleem dat ik wil aankaarten is,
dat mijn ouders absoluut niet wilden
doen voorkomen dat mijn broertje en
ik, vanwege mijn Indo-vader, van
gemengd bloed waren. Mijn moeder
was puur Nederlands. Weliswaar daar
geboren, maar uit Nederlandse ouders.
Mijn vader daarentegen, was als het
ware opgeklommen in ras.
Het gebeurde, zoals iedereen weet, eer
der dat een Indische of Indonesische
vrouw met een Nederlandse man
trouwde, dan omgekeerd.
Mijn vader heb ik nooit als een Indisch
man gezien, maar eerder als een (lach
niet...) Fransman, want
er gingen verhalen rond,
dat mijn vader wellicht
Fransen, Portugezen en
wat al niet meer, in zijn
familie had. Vandaar het
donkere uiterlijk, werd
er dan gezegd.
Maar waar het op neer
kwam, was dat het Indo- of Indisch-
zijn van mijn vader volledig werd
ontkend.
Het huwelijk tussen mijn ouders,
schijnt ook in het begin voor proble
men te hebben gezorgd, ook al omdat
mijn opa (van moeders kant) een hoge
regeringsfunctie bekleedde. En dan
zo'n niet echt blanke bruidegom in de
familie, was toch niet zo gemakkelijk,
vond men.
Mijn vader had gestudeerd en werkte
bij diverse Nederlandse bedrijven.
Gedurende mijn hele jeugd heb ik
vooral van mijn moeder moeten aan
horen dat ik mij niet gedroeg 'zoals het
een Hollandse jongedame betaamde...'
Ik mocht nooit Indisch praten. Altijd
A.B.N. en als ik met Indische of Indo
nesische kinderen speelde en optrok,
kreeg ik altijd te horen dat ze geen
goede manieren hadden en werd de
vraag gesteld, of ik misschien een
gendoh en of mijn broertje een katjong
wilde worden.
Hollandser dan Hollands
Mijn allereerste vriendje Walter, was
zo'n mooie, Indische jongen met lichte
ogen en zo'n mooie lichtbruine huid.
Met grote fronsen werd deze jongen
door mijn ouders bekeken en ik denk
omdat hij ook op de middelbare school
Tekst: Madeleine van Dijck
De familie, vermoedelijk
met Europees verlof, ik
schat circa 1920.
36