Vuurtorenwachter op
Onrust
moessQn
Zo, net het februarinummer
van Moesson gelezen. Heerlijk!
Daarin het artikel over het
eiland Onrust en dat heeft
helemaal mijn interesse.
Mijn schoonvader, A.L.W.
Brantz, heeft namelijk als
vuurtorenwachter onder meer
op Onrust gewerkt en heeft
daar later gewoond met zijn
vrouw. Ik herinner me enkele
verhalen die hij uit die tijd
vertelde. De vuurtoren moest
hij beklimmen en het licht
aansteken. Hoe? Ik weet het
niet, het is wel negentig jaar
geleden!
Er stond één stoel in de toren en
eens was hij daar net uit opge
staan toen de bliksem insloeg en
alleen de stoel verbrandde!
Verder waren op het eiland zogenaam
de kettinggangers, die konden niet
weglopen omdat ze een ijzeren ketting
waaraan een ijzeren kogel zat, aan een
been vast geklonken kregen. Pa had
ook toezicht op het werk dat ze moes
ten doen. Wat voor werk?
Vragen, die Moesson-lezers kunnen
beantwoorden?
Nog een verhaal van pa en ma uit die
periode. Bewoners van Onrust scheur
den bladeren van een bepaalde plant
in stukken en gooiden die in zee bij
vloed. Als het eb werd lag het strand
bezaaid met verdoofde vissen.
Die werden in manden gedaan en ver
kocht aan bewoners van de eilanden er
om heen. Ik ben zeer benieuwd naar
het leven van toen!
Om de drie maanden mocht mijn
schoonvader naar huis, werd hij afge
lost. Hij trouwde in Bandoeng, meen ik
te weten, en ma ging mee naar Onrust.
Zij had altijd last van zeeziekte.
Hun eerste kind, een jongen, werd in
Bandoeng geboren en kreeg een darm
stoornis, maar ja, het werk riep!
Het kindje is gestorven en pa maakte
zelf een kistje om het op het eiland te
begraven. Wat een verdriet!
Na de geboorte van een dochter kreeg
hij een baan op Java, als pandhuis
beheerder. en nu met vrouw en kind
op de boot.
Zo ongelooflijk spannend: ze moesten
's nachts vertrekken, lopend door de
bossen. Geflankeerd door Indonesiërs,
die flambouwen droegen om de weg te
verlichten, gingen ze naar het strand.
Daar zou de grote boot op hen wach
ten, maar ze moesten met een kleine
boot of prauw naar de grote varen,
want het water was niet diep genoeg.
Het ergste was dat de golven erg hoog
gingen. Toen ze binnen gehoorsafstand
waren van de bemanning van de grote
boot, schreeuwde de kapitein dat ze
het kindje naar hen moesten gooien!
Op hoop van zegen. Toen de golf ter
hoogte van de reling was, riep de
kapitein: 'Gooi!'
Pa gooide en de kapitein ving het
bundeltje baby op! Toen mama nog.
Weer op een gelegenheid wachten
opdat zij de touwladder kon pakken.
In ieder geval, zij hebben het overleefd
en nog tien kinderen erbij gekregen.
We kunnen niet meer vragen hoe dat
allemaal ging en die tijd ligt niet eens
zover achter ons
Vervolg Peneleh (pagina 28)
Het verkrijgen van een nieuw graf op
Kembang Kuning was het grootste pro
bleem, want ook daar was reeds ruim
tegebrek, nog afgezien van de kosten.
Mijn vraag aan Verstegen was, of ik als
nazaat van mijn overgrootmoeder niet
het recht kon laten gelden op een
nieuw graf, aangezien het oude mij
was ontnomen, omdat er een Chinees
graf overheen was gebouwd. Hij zou
proberen mij te helpen met de foto's
als bewijs, maar kon vanzelfsprekend
niets beloven. De vergunningen bij de
gemeente Surabaya zou hij eventueel
wel kunnen verzorgen en hij gaf mij de
verzoelctekst in het Indonesisch (Surat
Kuasa) mee. De burgemeester van
mijn woonplaats Helmond moest deze
eerst ondertekenen.
Een tweede rustplaats
Ruim twee maanden later zouden op
Peneleh de graven van mijn voorouders
geopend worden en de stoffelijke resten
van hen en de andere familieleden en
hekenden in een compleet nieuw graf
op Kembang Kuning worden bijgezet.
Het was de heer Verstegen gelukt om
een nieuw graf toegewezen te krijgen,
het verkrijgen van de benodigde ver
gunningen was geen probleem.
De oorspronkelijke stenen met teksten,
van redelijk groot formaat, werden uit
de oude graven gebikt en opnieuw in
het nieuwe graf ingemetseld.
Dankzij de medewerking van de heer
en mevrouw Verstegen, thuis in Sura
baya en de ambtelijke wereld aldaar,
was dit zo snel en netjes mogelijk
gemaakt. Dankzij de extreem lage
koers van de Rupiah bleken de kosten
hiervoor mee te vallen, vooral naar
Nederlandse maatstaven.
Wie weet zal dit nieuwe graf nog tot
ver in de 21ste eeuw blijven bestaan en
kan ik ooit nog eens met mijn eigen
kinderen het graf bezoeken van hun
verre Indische voorouders uit de 19de
en 20ste eeuw. Belangstellenden voor
Peneleh dienen zich te haasten. De
begraafplaats is nu min of meer over
geleverd aan wie er nog iets wenst te
halen. Ruiming is aangekondigd, voor
alsnog is nog niet met de werkzaamhe
den begonnen. Peneleh zal de 21ste
eeuw nog net halen,- wie had dat 150
jaar geleden gedacht?
Diagnostische Handanalyse
Ken Uzelf
40
Tekst: A.L. Brantz-Souweine
(Advertentie)
Hebt u problemen, bent u angstig,
neerslachtig, stressgevoelig, twijfelachtig,
hebt u een minderwaardigheidscomplex,
kortom, zit u niet lekker in uw vel?
Neem dan contact op met:
C. Bronkhorst, tel. 010 - 458 54 19
of fax 010 - 442 11 19.
Consult op afspraak.
Door de combinatie van Diagnostische
Handlijnkunde (gedachte) met Grafologie
(dynamiek/ambitie/heden/verleden/
toekomst) en Kleurdiagnostiek (gevoel),
kunnen al deze geheimenissen tot
klaarheid komen en krijgt u meer
eigenwaarde en een beter zelfbeeld.
