m
Joto uit liet ^9iïJiscli ^Jatni lie-lir
Kurappusukaatsu
IFA
moessQn
L-hu,
éM lL i
Politievaartuigen op de rede van Soerabaja (foto: Arie Hoorweg).
Stichting Indisch Familie Archief, Stadhouderslaan 2, 2517 HW Den Haag, tel. 070 - 365 09 09,
fax 070 - 365 01 93.
II poldermodello (poldermodel) en kurappusukaatsu (klapschaats)
zijn eigentijdse woorden die het Nederlands heeft uitgeleend
aan respectievelijk het Italiaans en het Japans, lees ik in de
krant. Ook dat het woord dollar gewoon onze daalder is en
Yankee afkomstig is van Jan-Kees. De Hollandse jenever in het
Frans genièure heet of gewoon Schiedam en in het Indonesisch
gewoon jénéver.
In het Indonesisch zijn veel woorden
opgenomen die oorspronkelijk uit
het Nederlands stammen. U hebt
bijvoorbeeld een abonemen (abonne
ment) op het Indisch tijdschrift Moes
son en dat is absolut (absoluut, totaal)
niet abnormal (abnormaal) als u een
Indische achtergrond heeft, nietwaar?
In een baskom (waskom) wast u de
handen, anders moet u door de basil
(bacil) akut (acuut) naar de kakus (wc)
en dan kunt u niet gaan dansa-dansi
(dansen). En het is toch absurd (absurd)
dat u naar de bankir bekak (bekakte
bankier) moet om uw alimentasi
(alimentatie) efisien (efficiënt) te rege
len. Noteer het op een bloknot (blok
noot) tot de cijfers achter de koma
(komma) en ga daarmee naar uw
advokat (advokaat).
Door de verschillende talen in Indië,
en om toch met elkaar te kunnen
communiceren, is bijvoorbeeld het
Petjoh ontstaan. Ik lees in het boekje
Petjoh, Indisch woordenboek van Fred
Loen, dat Maleise woorden werden
vernederlandst. In het Maleis wordt
voor enkel- en meervoud hetzelfde
woord gebruikt of een woord tweemaal
achter elkaar uitgesproken, zoals anak-
anak. Maar in het Petjoh kon je ook
een andere meervoudsvorm krijgen,
zoals bij het woord sobats.
Petjoh was een taal die door Indische
Nederlanders in Indië werd gesproken.
Petjoh is eigenlijk een Javaans woord
dat bedoeld is om mensen te kleineren
of te beledigen: 'Je bent petjoh' (je bent
niks, je stelt niets voor). 'Hé petjoh'
(hé vlegel, nietsnut). Dit stempel heeft
de taal eigenlijk nooit van zich af
weten te schudden.
Gelukkig wist in Indië een anak niks
van al die soesah. Die ging liever met
een bolle hand onder de oksel al pom
pend kentoetgeluiden maken. Je lah je
kripoet!
Tekst: M. Schoen
18
