Angst voor onrust
Met openbaar vervoer van
fakarta naar Bali
26 moessOn
Eddy, die half Chinees en Indonesisch
is, heeft gelukkig geen schade gehad,
maar zegt dat zijn paspoort, geld en
papieren gereed liggen om snel te kun
nen vertrekken bij nieuwe onlusten.
Op het laatste moment besloot Eddy
om met mij mee te gaan. Hij moest
voor zaken per auto toch mijn kant op
en vond het gezellig om samen te
reizen.
Eddy stopte bij een relatie van hem in
het stadje Cisarua. Hij stelde mij voor
aan een lange man en diens dochter,
een heel mooi meisje van 25 jaar oud.
Eddy vertelde dat ze mij graag wilde
begeleiden op mijn reis naar Bali en
terug. Dan hoefde ik niet alleen te
zijn. Ik weet niet of Eddy het serieus
bedoelde of dat het een van zijn grapjes
was, want Indonesiërs en Chinezen
hebben soms een manier van doen die
voor mij moeilijk de doorgronden blijft.
Met zijn tweeën zijn we nog doorgere
den naar Garut, Tasikmalaya, Purwo-
kerto en Wonosobo. Hier scheidden
onze wegen. Eddy ging terug naar huis
en ik ging door naar Dieng om te
wandelen op grote hoogte.
Mijn wandeling daarboven was prach
tig en de uit voorzorg meegenomen
dikke trui was die dag niet nodig.
Daarna, nu geheel alleen, ging ik ver
der naar Semarang om foto's te maken
van het voormalige weeshuis van de
broeders van Don Bosco. Bij Toko Oen
hadden ze een
lekker koud
pilsje; het is
een dependance
van de bekende
zaak in Malang.
In Semarang heb ik een stadswande
ling gemaakt, want er staan nog
veel fraaie, oude handelsgebouwen
uit de Hollandse periode.
Vervolgens wilde ik Surabaya bezoeken
om foto's te maken van enige reliëfs
die door W.O.J. Nieuwenkamp zijn
ontworpen.
Angst
Wachtend op het terras op het perron
met een colaatje komt een Chinees
meisje naar mij toe dat vraagt of ze bij
me mag komen zitten. Nou dat kan,
maar ze ziet er angstig uit.
Ze is bang vanwege de situatie in
Indonesië.
De Chinezen zijn lastig gevallen en
hun zaken zijn verbrand of beschadigd
te gaan, ondanks de slechte vooruit
zichten. Mijn vrouw Elvire bleef in
Nederland achter.
De middag van de opening barstte een
groot onweer los boven de stad en het
werd mij duidelijk dat er niet veel be
zoekers zouden kunnen komen.
Ik vreesde om er alleen, of samen met
het ambassadepersoneel te staan.
Op een of andere manier doken er toch
nog een dertigtal mensen op. Gelukkig
maar, want de tentoonstelling zag er
best goed uit.
Eddy
In Jakarta bezocht ik mijn vriend Eddy
en bleef een paar nachten bij hem
slapen. Mijn plan was om na de ope
ning van mijn tentoonstelling met
openbaar vervoer naar Bali te reizen en
weer terug. Ik ben nog even in Jakarta
gebleven om een paar plekken te be
zoeken die ik wilde zien, zoals bijvoor
beeld het Wayang Museum.
De stad toonde nog duidelijk de sporen
van brand en de ingegooide ruiten.
Honderden gebouwen waren beschadigd.
Augustus 1998. Tijdens mijn
bezoek aan Jakarta maak ik
een afspraak met David Kort
hals Altes om te gaan expose
ren in het Erasmushuis, het
Culturele Centrum van de
Nederlandse Ambassade.
Ik voel me erg vereerd om
daar te zijn, maar gedurende
het laatste jaar heb ik me
regelmatig op mijn achter
hoofd gekrabd of het wel zin
nig is om nu in Indonesië te
exposeren.
Na de rellen en de daling van de
rupiah tot ongeveer twintig
procent van de oude koers,
kon ik ruime aandacht of hoge ver
koopcijfers wel vergeten.
Ik besloot om toch
Jakarta - Clodok (1999).
Tekst: Cary Venselaar
