De Indische eeuw (III)
1920-1930
Moeder, hier ben ik'.
Een Fokker F-VIIA, opgestegen in
Amsterdam, landt eind november
1924 bij Batavia. Met een maximum
snelheid van 130 kilometer per uur
duurt deze eerste vlucht vanuit Neder
land bijna twee keer zolang dan die per
schip - toch worden de luchtvaartpio
niers A.N.J. Thomassen a Thuessink
van der Hoop, H. van Weerden Poel
man en P.A. van den Broeke als helden
binnengehaald.
Binnen afzienbare tijd begint de
Koninklijke Nederlands Indische
Luchtvaart Maatschappij (KNILM)
lijndiensten te onder
houden, reistijd:
twaalf dagen. In 1935
duurt de reis nog
maar vijf en een halve
dag.
Nog zeven maanden en dan is
het alweer zover: een nieuwe
eeuw, een nieuw millennium.
In Moesson blikken we nog
even in vogelvlucht terug op
de afgelopen eeuw. Deze
maand enkele Indische
gebeurtenissen uit de periode
1920 tot 1930.
Op onderwijsgebied begint Indië
in de jaren twintig eindelijk
mee te tellen. GG graaf van
Limburg Stirum opent op 3 juli 1920
de Technische Hogeschool in Ban
doeng, de eerste hogeschool van Indië.
Vier jaar later wordt in Batavia de
Rechtshogeschool opgericht en daar is
vanaf 16 augustus 1927 ook de Medi
sche Hogeschool, min of meer een
voortzetting van de STOVIA.
Aardig detail is dat de ingenieur die de
lijn Batavia-Priok elektrificeert, de
zoon is van hoofdingenieur De Gelder
die een halve eeuw eerder de lijn als
havenlijn bouwde voor de B.O.W.
Er is voor het eerst radioverbinding
met Nederland: koningin Wilhelmina
en prinses Juliana houden op 1 juni
1927 een toespraak vanuit Eindhoven.
Maar voor velen zal de telefoonverbin
ding met Nederland, eind jaren twin
tig, een veel belangrijker gebeurtenis
geweest zijn: 'Hallo Bandoeng! Ja
onrust
Er zijn echter ook minder goede
momenten. In 1926 wordt Indië opge
schrikt door communistische opstan
den op West-Java en een jaar later op
Sumatra. Het midden van de jaren
twintig kenmerkt zich überhaupt door
veel politieke activiteiten en bijeen
komsten van jonge Indonesiërs. In
oktober 1928 wordt een Indonesisch
jeugdcongres gehouden in Batavia.
Daar legt men de zogenaamde jonge
ren eed of sumpah pemuda vast, dat
wil zeggen: een vaderland (Indonesië),
een taal (het Indonesisch), een vlag en
een volkslied. Het begin van een nieu
we natie? (MvA)
Indonesische
Vooruitgang van de techniek
De periode 1920-1930 is er een van
ongekende bloei, economisch, maar
ook technisch. De wereld wordt ineens
een stuk kleiner.
De drukbezochte opening van de
elektrische spoorlijn tussen Tandjong
Priok en Meester Cornelis, valt samen
met het vijftigjarige bestaan van de
Staatsspoorwegen op 6 april 1925.
29
43ste jaargang - nummer I I - mei I 999
