From Bogor geulis with love
Sepandjang djalan kenangan
Elk verhaal over good old Bui
tenzorg wordt niet alleen
door mijn mata maling gele
zen, maar ook mijn hidoeng
pesek en koeping kamprèt
ngintipen mee. Bij het lezen
ervan denk ik terug aan mijn
jeugd.
Als kleine katjoeng van vier jaar
kwam ik in Buitenzorg en als
grote katjoeng van zeventien
jaar verhuisde ik naar Mester, mijn
geboorteplaats. Dertien onvergetelijke
jaren mocht ik in het schone - letter
lijk en figuurlijk - bergs tad je Buiten
zorg doorbrengen.
Tranendal
Op de achtergrond de majestueuze
bergen Salalc en Gede, en op de voor
grond de mooiste en lieflijkste kali van
de Pacific; de Tjiliwoeng, die door
Gedoeng Halang, ook wel Tranendal
genoemd, stroomt.
Soedah deh, eventjes maar jouw hart
blijft stil, bij het zien van dit landschap.
Zo mooi als een magnifiek schilderij
Memang betoel, Onze Lieve Heer is de
grootste schilder van alle schilders,
laat maar naamnja: Michelangelo,
Rembrandt, Velazquez of Raden Saleh.
Met het verhaal 'Ons leven na de
oorlog' van mevrouw Renée Scholten-
Fisher, compleet met nostalgische foto
van J.F. Boon, dringen zich niet alleen
beelden op, maar ook geuren en gelui
den Moesson januari 1999, pagina 42).
Op de foto staat de Bataviascheweg
met links en rechts de statige en gulle
lcenariebomen en zowaar twee déle-
mans rijdend in noordelijke richting
(helling af) naar Djembatan Satoe
Doewit (ja hoor, de doewit van duit of
omgekeerd) - de brug aan het einde
van de Bataviascheweg, Tjibinong en
Betawi.
Allochtone bomen
Helaas de mooie, groene lommerrijke
kenariebomen enteu aja deui (Soenda-
nees: isser niet meer metchèm) vervan
gen door koningspalmen en andere,
voor ons oud-Bogorianen, allochtone
bomen. Njaah pisan atoeh! (Soenda-
nees: heel jammer toch!) Maar wat wil
je, bijna alles verandert. Ja of niet?
Luid het Indonesisch gezegde niet:
'Lain dahulu, lain selcarang; Lain
lumbung, lain belalang'? Vroeger was
het anders, nu is het anders.
Jammer genoeg is het oude Buitenzorg
niet in haar voordeel veranderd, in
tegenstelling tot het nieuwe gedeelte,
waar ze voorlopig nog geen make-up
nodig hebben.
In de omgeving van Pasar Anjar, zoals
de Park-, Hospitaal-, Station- en Gasfa-
briekweg, is het huilen met de pet op.
Na een brand, die een gedeelte van het
pasarcomplex in de as legde, zijn de
bovengenoemde wegen een grote, wilde
pasar geworden. Op sommige plekken
loop je op een verend oppervlak en is
het gebruik van dure, uitgebalanceerde
air-cushion-Nilce-shoes overbodig. Dit
oppervlak bestaat uit platgetrapt vuil,
veroorzaakt door de afwezigheid van de
toekang sarnpah, die op wintersportva
kantie zijn op Goenoeng Mas. Heloof je?
Het zal me niet verbazen als er vandaag
of morgen een kompenie dari Djaoe,
misschien wel een achter-achterklein
kind van de VOC op de proppen komt,
ter ontginning van turf en bruinkool.
Siapa tahoe?
Fiat Kodok
Als je de Bataviascheweg zuidwaarts
volgde richting het oude paleis van de
41
Tekst: Bert Simon
Bridge on the river Tjiliwoeng, met de oud-katjoeng Bert
43ste jaargang - nummer I I - mei I 999
