De grote exodus uit Indonesië
f
Zo ook voor Louis Pauselius en
zijn gezin, op suikeronderneming
Merit jan in Kediri.
Deze maand de afloop.
moessQn
Tekst: Louis Pauselius
Vorige maand vertelde
Louis Pauselius over de Irian
Parat Aksi in I Qö 7.
Indonesië eiste Nieuw-Guinea
op en Nederland weigerde.
Lr brak een spannende tijd aan
voor de in Indonesië woonachti
ge Nederlanders.
s Avonds om een uur of tien hoorde
ik mensen door de straat hardlopen
en toen ik naar buiten gluurde, zag
ik drommen oudere en jongere mannen
met blikken verf en een kwast in de hand
leuzen schilderen op de muren van de
huizen van de onderneming. Zij die niet
konden schrijven doopten hun hand in
een verfblik en plaatsten hun hand
afdrukken op de muren. Het leek alsof
de bersiap opnieuw aangebroken was.
Chinees restaurant
Het deed me denken aan die tijd dat zij
tijdens de strijd tegen de Engelse troepen
in Soerabaja met honderden al gillend
en merdeka schreeuwend gewapend met
bamboes en kapmessen door de straten
in onze buurt renden. Je voelde je
machteloos en wij hoopten alleen dat zij
niet onze huizen in zouden gaan om te
rampokken en te moorden.
Dit leek erop, en daar onze suikerfabriek
volkomen ingesloten lag, was er van
vluchten geen sprake. Het bleef gelukkig
echter bij een verfactie en een voedsel-
boycot. De Nederlandse employés van
een nabije suikerfabriek mochten,
begeleid door TNI soldaten, in auto's
naar een Chinees restaurant gaan om te
eten. Zij waren volkomen geïsoleerd en
daar de bedienden niet binnen mochten
komen, kon er geen voedsel binnen
gesmokkeld worden. Na een week werd
de boycot plotseling opgeheven,
waarschijnlijk om uitspattingen en een
bloedbad te voorkomen.
Alle stafemployés. Het afscheidsfeest in de woning van de administrateur, de heer
Doyer. Hij staat met zijn vrouw temidden van de Nederlandse en Indonesische sta
femployés: Joep Schreurs, Prast, de Van Ceylons, de familie Anthonijsz,
Van Oorts, Lefebres, Paatje Weifenbach, Hansers, de familie Groen, Adnan Tohir,
Pak Mustakim, Pak Sastro, Verkouterns, Leysius, Poel Anthonijsz, de familie
De Bats, de familie Linklaen Westenberg, Evers, de familie Van der Geugten,
Mullers, Halim, Sukur, Harsono, Buriks en anderen. Op de kast met schort en
helmhoed: Louis Pauselius.
Bahi pangang
De militairen kwamen officieel de fabriek
overnemen en plaatsten de onderneming
onder militair gezag. Later bleek dat een
zeer goede maatregel te zijn, daar de
communistische vakbond de fabriek wou
overmeesteren. De communisten
hadden een grote invloed in dit gedeelte
van Java.
Wij moesten opgeven hoeveel geld we
hadden, moesten onze bezittingen laten
registreren en opgeven aan wie wij
verkocht hadden en voor hoeveel.
De hoogste in rang zijnde Indonesische
employé werd administrateur en kreeg
de leiding over het bedrijf.
In ons geval kwam het goed uit, want de
oom van de jongeman was een generaal
in Kediri. Wij waren verzekerd van een
goede bescherming.
Op de muur van het kantoor waar de
campagnefuif zou worden gehouden en
ik als de feestorganisator de muren in
verschillende kleuren had laten verven,
om het op een Amerikaans rijkemans
huis te laten lijken, was geschilderd:
Djangan dansa dansa sadja,
kasi kembali Irian Barat.
Ik moest wel hierom lachen; gelijk hadden
24
