Those
were the
ays
Gel
ezen
Dempo en Baloeran, de mooiste schepen
van het Oosten,
een waardevol boek voor zowel stuurlieden
als walslurpen
Tekst: kapt. Lucas Lindeboomalias Pohon Linde
elf heb ik bijna veertig jaar geva
ren waarvan 36 jaar als Schipper
naast God, maar ik heb nooit
ook maar enige ambitie gehad om op
een passagiersschip het commando te
mogen voeren. Dat neemt echter niet
weg dat dit qua vorm van de romp en
opbouw, bepaald schitterende schepen
waren met vooral voor de eersteklas pas
sagiers bijzondere comfortabele verblij
ven, die een nostalgische en gezellige
luxe uitstraalden.
Prachtige, oude zwart-wit foto's bevesti
gen: 'Those were the days'.
Het lian dlood
De auteur gaat met betrekking tot deze
schepen op talrijke aspecten in en nam
tal van interessante citaten op. Te veel
om hier op te noemen, maar niet te veel
om kennis van te nemen. Integendeel!
Na een kort 'ten geleide' en een korte
'proloog', wordt in deel I 'De bouw'
beschreven. De zeven hoofdstukken
gaan over: een beknopt historisch kader,
het ontwerp, de bouw, het interieur, de
installaties, de scheepsdiensten en de
passagiersaccommodatie.
Een enkele keer kwam ik ook weer in dit
boek het woord 'stuurlui' tegen, geef zelf
echter de voorkeur aan het veel wellui-
dender 'stuurlieden', maar een kniesoor
die daar op let.
In hoofdstuk 6 komen de installaties aan
bod en worden verschillende nou
veautés, zoals nieuwe navigatie-instru-
menten en de radiozendinstallaties
n.v. ROTTERDAMSCHE LLOYD
INSCHEPINGSBEWIJS
boord, is in wezen helemaal niet onbe
trouwbaar, vooral indien 'met de hand
gelooid' wordt bij gestopt liggend schip
of bij een geringe vaart over de voorste
ven. Hoe dieper het water, des te kleiner
diende tijdens het loden de vaart over de
voorsteven te zijn. Het 'looien met het
handje' was, tenminste als het goed
gedaan werd, het perfecte samenspel
tussen een wijze gezagvoerder op de
brug die op de juiste wijze zijn telegraaf
bespeelde en een bekwame bootsman,
baas-timmerman of kabelgast op het
loodbordes.
Er wordt in dit hoofdstuk ook uitleg
gegeven omtrent de verouderde metho
de van het meten van de vaart van een
schip door het water, met het handlog.
De 'walslurp', zoals een landrot aan
boord genoemd wordt, komt er nu ach-
omschreven. In dit hoofdstuk vergelijkt
de auteur het onbetrouwbare handlood
met het moderne echolood waarmede
deze schepen waren uitgerust.
Het handlood, nog steeds verplicht aan
ter waar het woord 'knoop' in dit ver
band vandaan komt. Een knoop is
inderdaad een vaart door het water van
één mijl per uur en derhalve bestaan per
definitie, knopen per uur niet.
Maar een kniesoor die daar op let.
In hoofdstuk 7 worden de
'Scheepsdiensten' onder de loupe geno
men en krijgt men een indruk hoe zo'n
ingewikkelde leefgemeenschap op zee,
perfect en bijna foutloos kon blijven
draaien.
Dan volgen in deel II de details en de
beschrijving van de 'Passage', iets wat
oud-kolonialen bepaald zal aanspreken.
Ook hier weer geïllustreerd met een
schat aan fraaie foto's.
In Deel III komt het oorlogsverleden van
deze schepen aan de beurt; een triest
onderwerp voor shiplovers, want beide
mooie schepen gingen ten onder.
Uit historisch oogpunt evenwel, interes
sant voor hen die hier belangstelling
voor hebben.
Résumerend: Dempo en Baloerande
mooiste schepen van het Oosten is een
prachtig en waardevol boek waar we
Guns dankbaar voor moeten zijn en dat
in geen enkele boekenkast van de mari
tieme historicus, de indoloog en de oud
koloniaal zou mogen ontbreken.
Dempo en Baloeran
De mooiste schepen van het Oosten
door Nico Guns
Van Soeren Co: 478 pag. (gebon
den)
prijs f 95,00
44 ste jaargang - nummer 2 - augustus 1999
35
d
Onlangs verscheen het 475 pagina's tellende boehwerk Dempo en Baloeran, de
mooiste schepen van het Oosten, van de hand van dr. Nico Guns.
Een werkelijk schitterend boek, rijkelijk geïllustreerd met authentieke foto's en teke
ningen betreffende de bouw, de tewaterlating, de afbouw en van het interieur.
20
19
18
17
16
15
21
22
23
24
25
26
27
28
HUT:
PERSONEN
met het aantal colli HUT-
bagage dat door perforatie in
deze kaart aangegeven is.
14
13
12
11
10
9
8
Knopen
