[iet Dirk Vlasklom
ent in Indonesië
Leu
tie waarheid door te veroordel
It
instantie heeft Nederland, om het maar
even ouderwets uit te drukken, het een
en ander aan groots verricht. En dat nu,
vijftig jaar later, oprakelen van excessen
vind ik niet interessant.
Ik vind bijvoorbeeld Van Doorn interes
sant met zijn boek De laatste eeuw van
Indië. Dat is niet dat gemakzuchtige,
politiek-correcte van: wat waren we toch
fout, weg met ons. Maar je stelt jezelf
een veel interessantere vraag: wat hebben
we eigenlijk betekend voor dat land? En
die vraag is tot op de dag van vandaag
niet goed beantwoord.
Ik denk dat de koloniale geschiedschrij
ving in Nederland langzamerhand vol
wassen begint te worden. Dat die zich
heeft ontdaan van een, ik zal maar zeg
gen kinderziekte, als je uit alle macht wil
len verdedigen. Een andere kinderziekte
is je uit alle macht willen distantiëren.
Dat zijn twee uitersten, waartussen lange
jaren in Nederland met het koloniale ver
leden werd geschommeld. Het evenwicht
wordt nu langzamerhand een beetje
gevonden.
Hoe ben je verslaggever geworden in
Indonesië?
In 1989 heb ik er anderhalve maand
doorgebracht, omdat ik er nog nooit
geweest was. Dat heeft me bij de keel
gegrepen, en ik ben niet de enige die dat
is overkomen.
Wat me toen echter ook bij de keel
greep, was dat er geen Nederlandse cor
respondent werkte. Ik vond dat verbijste
rend. Omdat ik toen toch al ruim tien
jaar in de journalistiek actief was, dacht
ik: waarom ga ik niet? Ik zag, om het
maar eens banaal en eigentijds uit te
drukken, een gat in de markt. Want er
zijn ongetwijfeld heel veel Nederlanders
die erover willen lezen, niet alleen over
hoe het vroeger was, maar vooral over
hoe het nu is, zonder dat ze weten wat er
in de tussentijd gebeurd is.
Ik vond het heel opmerkelijk dat er al
jaren lang geen Nederlandse correspon
dent in Jakarta zat en ik heb me altijd
den die wij als dominees en onderwijzers
niet correct vonden. Van de grote pers-
bureau's waren er ook altijd correspon
denten in Jakarta. Die zijn nooit
weggeweest. De enigen die zijn wegge
weest, waren wij.
Dus de 'incorrectheid' van dat land kon
geen argument zijn - voor zover het
noodzakelijk is om je over de correctheid
van een land een oordeel aan te matigen,
maar dat is een andere Nederlandse
eigenschap, hè, die predikantenneiging.
Afgezien daarvan was het natuurlijk ver
weg en duur. Ook een typisch
Nederlands argument.
In de Baliemvallei.
afgevraagd waarom dat zo was. Waarom
een land zo lang geen correspondent had
in een voormalige kolonie, een kolonie
waarmee één op de zeven mensen nog
een band heeft?
Nederlandse media waren er tot ver in
de jaren tachtig van overtuigd dat je in
een land als Indonesië geen journalistiek
kon bedrijven. Want dat mag niet, dat is
een generaalsbewind en als je maar één
keer iets fouts schrijft, zit je op het vlieg
tuig naar huis... simplistische redenering.
We hadden natuurlijk ook corresponden
ten in Moskou in 1960 en in tal van lan-
In gesprek met Gns Dur.
44 ste jaargang - nummer 4 - oktober 1999 27
