Au son du gamelan
Moesson is ook te koop bij
Franstalig boek over oorlog
en bersiap in Semarang
Guntur Holland
Toko Mampir
Boekhandel
Van Stockum
Merapi
Tijdschrift
Hter at uur
Het enige wat voor velen bekend
klinkt, is misschien het woord
gamelan in de titel. Mede daar
om trok me deze in het Frans
geschreven pocket. De inhoud
boei de om meerdere redenen.
Allereerst was ik benieuwd naar de erva
ringen van de schrijfster van dit egodo
cument. Verder bleek een belangrijk deel
van de inhoud te gaan over haar ervarin
gen in Kamp Halmaheira te Semarang
en de direct daarop volgende bersiap-
periode. Zelf zat ik namelijk het laatste
jaar van de oorlog eveneens in kamp
Halmaheira vast en ook ik heb de vijf
daagse strijd van Semarang tussen de
pemoeda's en de Japanners na de capi
tulatie van nabij meegemaakt. De vijf
daagse strijd vond van 14 tot en met 19
oktober 1945 plaats.
vanuit de gevoelens van hen die voor de
zoveelste maal moesten indikken en hun
dagelijkse rantsoenen gehalveerd zagen
worden.
Tegelijk weet zij de wrijving die daar
door tussen de nieuwkomers en de oude
kampbewoners goed weer te geven. Oog
voor de gevoelens van beide groepen
blijkt uit het feit dat zij de gevoelens van
een oude vriendin beschrijft die met dat
transport arriveerde.
Ja, als geen ander weet ik van de contro
versen rond de keuken en het eten uitde
len. De strijd om de baantjes met
voordelen brandde los tussen oud en
nieuw. Het onderling wantrouwen en de
door de Hollandse kampleiding geno
men maatregelen. U kunt het allemaal
lezen in dit boekje.
Bersiap
Ook de woelige periode na de capitula
tie, het vertrek van diverse kampbewo
ners naar hun huizen in de omgeving
Nieuwkomers
Au son du gamelan is geschreven met
een opmerkelijk evaluatief vermogen. Zo
wordt de komst van het zoveelste trans
port vrouwen en kinderen in het reeds
meer dan overvolle kamp beschreven
met alle gevolgen van dien wordt er
goed in weer gegeven. Direct na de capi
tulatie scheidden haar en mijn wegen,
omdat de schrijfster bij een van de
kampverlaters hoorde en de bersiap in
de omgeving van Soerabaja mocht bele
ven, die mogelijk nog gruwelijker was
De Boekelier
Breestraat 107
2311 CL Leiden
Ceintuurbaan 67
1072 EV Amsterdam
Hobeinstraat 35
4381 PB Vlissingen
Venestraat 11
2511 AR Den Haag
Toko Ramee
Papsouwselaan 129
2624 AK Delft
Toko Istimewa Baru
Laarstraat 57
7201 GB Zutphen
Plein 1944 no. 4
6511 JB Nijmegen
De Kamp 16
3811 AR Amersfoort
Hoogstraat 13
6611 BV Overasselt
dan die in het Semarangse. Uiteindelijk
belandt zij in Singapore.
Het verhaal dat begint in de goede en
rijke oude tijd, voert de lezer via de tota
le ontreddering en armoede in de
Japanse kampen, naar de totale chaos in
de bersiap, om te eindigen in Singapore
waar voor het eerst het gevoel van
bevrijding boven komt.
Velen zullen hetzelfde gevoel gehad heb
ben. In Nederland zijn reeds diverse van
deze egodocumenten verschenen, voor
Frankrijk is dit volgens mij een novum.
Een goed leesbaar boek en zeker een
aanwinst, omdat het ook het Franstalig
publiek bereikt. Verkrijgbaar bij boek
handel Van Stockum in Den Haag.
(Ernst Kollmann)
Au son du gamelan
door Augusta Volz
Editions Kergour: 218 pag. (paperback)
ISBN 2 912 891 39 6
prijs 51,50
Het laatste nummer van Literatuur
tweemaandelijks tijdschrift over
Nederlandse letterkunde - heeft als
thema literatuur van 'allochtonen'.
Nederland is een multiculturele samenle
ving - ook al voor de twintigste en
eenentwintigste eeuw een bekend ver
schijnsel - en dat merk je ook aan de
boeken die verschijnen. Natuurlijk wordt
er in het themanummer van Literatuur
ook aandacht besteed aan de Indische
letterkunde. Te bestellen in de
boekhandel (niet bij Moesson
Literatuur (99-6)
Tijdschrift over Nederlandse letterkunde
(november/december)
Amsterdam University Press: 68 pag.
ISBN 90 5356 418 7
prijs f 15,00
44 ste jaargang - nummer 7 - januari 2000
47
