Met
e
pootjes
hangend
Tekst: A. Kansen
De foto van twee varkens hi] 'Een
klein jachtverhaal' van Je heer J.L.
Rudelsheim maakte een deurtje in
mijn herinnering open. Na Je
Japanse tijd waren wij gelegerd in
Zuid-Celehes en lagen in kamp
ergens tussen Paré-Paré en
Watemponé. Van de kampcom
mandant kregen wij - een sergeant
wiens naam ik kwijt hen en ik - de
opdracht om een varkentje te halen
uit de hushwant hij was dat vlees
uit blik (spam) spuugzat en had zin
in weer eens vers vlees.
Dus wij met een van de jeeps erop uit.
Die sergeant wist wel een gebied waar ze
te vinden waren. Hij kon goed schieten
tot op honderd a honderd vijftig meter
en ik tot op dertig, veertig meter met
een Lee Enfield. De jeep geparkeerd
achter in de bush en verder lopen, uren
lang gezocht maar geen varken te vin
den. We gaven het op en gingen terug
naar de jeep. We hadden onze geweren
al op slot en ik de mijne al geschouderd.
Op weg naar de jeep kwamen we langs
een grote kei, die half in de grond stak.
Mijn maat leunde met zijn voet en de
geweerkolf op de zwaar bestofte kei om
wat te rusten. Maar toen begon de kei
ineens te bewegen, stond op en zette het
op een rennen. We keken elkaar stom
•verbaasd aan. Hij begon te schreeuwen:
'Loh, varken deze, ajoh schieten.'
Hij richtte en trok de haan over, maar
vergat in de commotie om de pal om te
zetten. Nog een keer richten, maar...
varken al weg in de alang-alang. Na nog
een uurtje voor niets zoeken, gingen we
terug naar het kamp. Wel op vier wielen,
maar toch met hangende pootjes. Toen
we dit verhaal in het kamp vertelden,
werden wij hartelijk uitgelachen. En een
paar uur later nog een keer door de twee
secties die terug kwamen van patrouille.
Het vakantieoord Wendit met zijn
meer is mij als Malanger wel
hekend. Voor de oorlog was het
een kleine gemeenschap, bestaan
de uit een hotel en restaurant met
zwembad van een Chinees, de
huizen van de families Gallert,
Burghardt, Kalkoen, van de
weduwe Van Veen, die de meeste
bootjes bezat, en mijn grootou
ders, het ec htp aar Merghart.
Het was voor ons altijd leuk om in de
weekends van het landgoed van mijn
grootouders te genieten: eigen zwembad,
boot, vlot en vele vruchtbomen. Het was
er altijd gezellig en soms kampeerden er
padvinders van het I.E.V. uit Soerabaja of
brachten wij onze schoolvrienden mee
voor een dagje uit.
Wendit was makkelijk te bereiken met de
Malang-stoomtram. Eens was er zelfs een
tuinfeest gehouden op het meer, met een
lange bamboebrug naar beide oevers met
vele lichtjes en bloemen.
Weduwe Van Veen
Dit alles werd verstoord door de komst
van de Japanners, die de huizen van de
families Burghardt en Merghart opeisten
voor vakantieverblijven van hun piloten
van het nabijgelegen vliegveld. Dit vlieg
veld werd voordien gebruikt door
Amerikaanse bommenwerpers en hun
bemanningen.
In juli 1998, na meer dan 55 jaar, bracht
ik een bezoek aan Wendit en informeerde
bij de kaartjes-verkoper bij de ingang of
er nog mensen leefden uit die tijd.
Foto: archief Moesson.
Hij vertelde me dat er nog een zekere ibu
Moer woonde en dat bleek in het oude
huis van de weduwe Van Veen te zijn.
Het meer is helemaal veranderd. Met
twee dammen hebben ze in het begin van
het meer het waterpeil proberen hoog te
houden, maar na de laatste dam is het
water op sommige plaatsen maar twintig
centimeter diep. De kanten volledig
begroeid met kankoeng en slada-air
planten.
Ik huurde een bootje om ibu Moer te
ontmoeten, want die woonde aan de
overkant en de bootbestuurder was haar
kleinzoon. Toen ik bij haar thuis gebracht
was, bleken ibu Moer en de weduwe Van
Veen een en dezelfde persoon te zijn. Ze
was inmiddels 74 jaar en vertelde mij het
verhaal van haarzelf en Wendit.
Gangenstelsel
Zij was inlandse, Europees opgevoed en
op school geweest bij de katholieken in
Tjilaket. Ze trouwde met de heer Van
Veen, maar die overleed na drie jaar.
Kinderen had zij niet. In die tijd kwam ze
geregeld bij mijn grootouders van het
zwembad genieten. Later hertrouwde ze
met een Indonesiër, die Joko heette en bij
wie ze vele kinderen kreeg. Zij vertelde
mij dat in de bersiaptijd de huizen van de
Europeanen en die van de Chinees zijn
platgebrand. Zijzelf bleef ongedeerd
dankzij haar nationaliteit.
Nu zijn op Wendit allemaal kampongs
gebouwd en je herkent het niet meer
terug. De apen en het oude zwembad
zijn er nog en er is een kleine Hindoe
Candi gebouwd. Volgens haar kleinzoon
moet er een gangenstelsel lopen naar de
Candi van Singosari en Tumpang, maar
dat zal wel niet begaanbaar zijn.
Dit was dan mijn laatste ontmoeting met
het meer van Wendit.
44 ste jaargang - nummer 7 - januari 2000
9
