i neming Tj*
van de Goenoeng Salak
Tekst: F. Henner
Omstreeks lQ2o en '20 woonden mijn oudste zuster en ik bij onze grootouders in
Bandjanegara. Mijn moeder en jongste zus zaten in Davos, Zwitseland, waar mijn
zus moest buren. Yader bon ons dus nietbebben op de onderneming tot bij in
aanmerking zou bomen voor Europees verlof.
Wee rzien
Wij woonden in het landhuis op de thee
onderneming Tjiomas tussen 1928 en
1940. Het huis heeft een zekere geschie
denis die wel interessant is. Eind negen
tiende eeuw vatten drie Italiaanse broers
op initiatief van de jongste het plan op
om hier een huis te bouwen.
Veel materialen, zoals de marmeren
vloertegels, werden uit Italië gehaald.
De hal, voorgalerij en eetkamer zijn
belegd met tegels van één vierkante
meter. De overige kamers hebben mooie
mozaïektegels. De zuilen in de hal zijn
van marmer. Maar toen men aan het dak
wilde beginnen, was het geld op. Vandaar
een afschuwelijk zinken dale.
Een grote tuin van enkele hectares
omsloot het huis dat zeer gerieflijk en
koel was. De fabriek lag er tegenover. In
1940 verhuisden wij naar de hoogvlakte
ten zuiden van Bandoeng.
Pas in 1995 zagen we het huis weer terug
toen wij met onze kinderen een tocht
door Indonesië maakten. Het hele com
plex was omringd door hoge muren en
ijzeren toegangshekken. Op ons aanklop
pen en roepen werden we binnen gelaten.
Toen de vrouw des huizes hoorde dat ik
Het landhuis van Tjiomas in 1995.
hier voor de oorlog had gewoond, werden
we allerhartelijkst ontvangen en door het
hele huis rondgeleid. We konden onze
ogen niet geloven. Het huis had een
schitterende metamorfose ondergaan.
Alles was in zijn oude glorie hersteld en
met prachtige meubels ingericht.
Onze gastvrouw was een Indische,
getrouwd met een Filippijn die gepensio
neerd was als accountant bij de Verenigde
Naties. Ze sprak uitstekend Nederlands;
hij alleen Engels en Maleis. Van haar
hoorden wij het vervolg van de geschie
denis van dit huis.
Gerenoveerd
In de bezettingstijd hadden de Japanners
de hele fabriek gesloopt en alle theetuinen
laten rooien. De bevolking moest op de
vrij gekomen grond ananas en muskaat
bomen planten en de opbrengst afdragen
aan de bezetter. Het huis werd omgeto
verd tot een tangsi voor de veldpolitie, die
er met dertig gezinnen in trok.
De grote kamers werden met bamboe
wanden opgedeeld in kamertjes en de
mooie vloeren belegd met een dikke laag
grond. Ook de plafonds werden verlaagd.
Nadat de republiek was geformeerd, zijn
het huis en de tuin door een hoge politie
functionaris in beslag genomen, het ter
rein in drie gedeelten opgesplitst en zo
verkocht aan liefhebbers. Een aardig zak
centje voor de kolonel.
De huidige eigenaren van het huis heb
ben het schitterend gerenoveerd. Ook het
dak is prachtig om te zien en ik ben blij
dat het huis een juiste bestemming heeft
gevonden en niet als zoveel anderen is
vernietigd.
Toen ik in 1995
terug was in
Bogor, heb ik
ook een foto van
het oude
HBS-gebouw
genomen.
Het is nu het
hoofdkwartier
van de Badak
Brigade van de
Siliwangi-
divisie.
44 ste jaargang - nummer 8 - februari 2000
17
