op tournee. Ons gebied was uitgebreid
en schaars bevolkt. In omvang stond het
gelijk aan dat van het hedendaagse
Frankrijk. Zo'n twintig Indiaanse reser
vaten verspreid in een uitgestrekt bos-,
moeras- en merengebied. Alleen sommi
ge van de zuidelijk gelegen gemeen
schappen waren met de auto bereikbaar,
de rest alleen vanuit de lucht.
We gingen eens in het jaar op groot
tournee en bij die gelegenheid reisden
we met een hele kliek. De Indian agent
was hier de centrale figuur en we kun
nen hem misschien het beste vergelijken
met de controleur BB in het oude Indië.
Daarnaast was er vanzelfsprekend de
mountie, uitgedost in zijn beste pakkie,
net als in Hollywood.
Er werd census genomen en iedere man,
vrouw en kind ontving een toelage. Dit
laatste dateert nog uit de treaty van 1760
tussen Brit en Indiaan. Het deed me een
beetje denken aan een kassian-fooi, een
begrip dat Moesson-lezers niet vreemd is.
Ondanks alle poppenkasterij had het
evenement zijn plaats in het vaak moei
lijke leven van deze mensen. Ze keken er
naar uit, het brak hun vaak monotone
leven.
De dokter werd tijdens de tournee ver
gezeld door twee scholieren met hun X-
ray machine en portable generator. Deze
twee hadden hun opleiding gekregen in
ons ziekenhuis en hun bijzondere en
onder primitieve omstandigheden tot
stand gekomen werk heeft veel bijgedra
gen aan de TBC-controle in dat land.
Op de foto zien we de aankomst bij de
nederzetting met de welluidende naam
van Big Beaver House, een kleine
Swampy Cree-gemeenschap in het
noorden. De twee scholieren staan op de
voorgrond en we zien de mountie hel
pen het vliegtuig aan wal vlast te leggen.
Het doet een mens altijd goed om een
politieman de handen uit de mouwen te
zien steken!
De dokter was er bij voor alles en nog
wat, medisch gesproken tenminste.
Uiteindelijk kwam het er vaak op neer
dat hij tanden en kiezen moest trekken.
Dit is nooit mijn meest geliefde bezig
heid geweest, maar we weten allen hoe
erg kiespijn kan zijn.
Ioko tandarts
De dokter werd geïnstalleerd in de win
kel van de Hudson Bay Company ter
plaatse. Ik kreeg een tafel ergens in een
hoek van de toko en daar kon ik mijn
spulletjes kwijt.
En wanneer je daar zo op klanten zit te
wachten, dan moet je denken aan die
mevrouw bij ons in de supermarkt. Ze
geeft als reclame allerlei lekkernijen weg:
'Wilt u niet eventjes een van onze spe
ciale koekjes proeven meneer? Ze zijn zo
lekker!'
Dan begint een mens respect te krijgen
voor iemand die op die wijze zijn brood
moet verdienen.
Ik zat er nog maar net toen een wat
schuwe Indiaanse knul naar me toe
kwam en met gebaren legde hij uit dat er
iets loos was in zijn mond. Hij was klein-
maar-dapper zeggen we dan in Holland.
Ik naam een kijkje met mijn flashlight en
zijn vinger bleef rusten op een kies of
een tand, zo goed weet ik het ook niet
meer. Het zag er gammel uit, nogmaals
meer wijzen en vragen. Ja, die moest er
uit!
Ik gaf hem een prikje voor de verdoving
en toen ging hij van zijn stokje. Zoiets
was me nog niet eerder overkomen en ik
voelde zijn pols... geen pols! Een beetje
paniek bij mij! Ik pakte de goeie jongen
op, droeg hem door de toko naar de
voordeur en in de frisse lucht. Dat moet
ie hebben, dacht ik, maar ik had niet de
minste notie wat de situatie buiten zou
zijn. Daar vond ik mezelf met mijn
patiënt in de armen op de stoep in het
openbaar voor de hele gemeenschap
van Big Beaver House, allen gezeten in
het gras. Ogen waren gericht, geen
woord werd gezegd en daar stond ik
voor Piet Snot! In het gras kwam onze
patiënt spoedig bij en alles was als voor
heen. Maar, voor mijn tandheelkundig
beleid heb ik daar geen patiënten meer
gehad.
Taxi
In latere jaren kwam
ik uiteindelijk in
bezit van een klein
hospitaal in
Manitoba. Het was
niet groter dan een
oud herenhuis met
een verdieping en
omgebouwd tot een
functioneel geheel,
met twee kleine zie
kenzalen,
operatie/verloska
mer, X-ray en poli
kliniek. Ik was daar
alleen en er waren
geen officiële werku
ren. Maar ons ver
plegend personeel
was het allerbeste en
het zijn deze mensen die tellen.
We ontvingen de meeste van onze
patiënten daar uit het naburige grote
reservaat Fort Alexander. Van daar kwa
men ze binnen met het enige taxi
bedrijfje in de buurt. Deze bezat maar
één auto en droeg de originele naam:
'Patrick's Taxi'.
Op een koude winternacht bedacht een
jonge Indiaanse vrouw dat het toch wel
de hoogste tijd was om naar ons hospi
taal te gaan. Ze was in verwachting, zeg
gen ze zo heel netjes in Holland. Het
was niet haar eerste baby, maar deze was
onrustig. De taxi werd geroepen en het
stel was spoedig op weg. De wegen
waren bevroren en glad, de sneeuw die
winter kwam zo'n beetje je oren uit... en
de baby had haast! Ik geloof niet dat de
lezer van dit alles de hersencapaciteit
van een meneer Einstein nodig heeft,
om te begrijpen wat er nu eigenlijk ging
gebeuren daar in die koude taxi van
meneer Patrick.
Moeder en baby, beiden alsnog intiem
verbonden met de navelstreng, arriveer
den bij ons in het pikkedonker. Na een
korte commotie werden de twee geschei
den en ieder belandde in hun eigen tam-
pat senang. Onze taxichauffeur, hoewel
wat grijzer na dit alles, was blij toen hij
weer naar huis mocht. Hij had zijn best
gedaan.
Na een dag of wat in observatie werden
moeder en kind in prima staat uit het
ziekenhuisje ontslagen en toen ik ma
vroeg of ze al een naam voor haar baby
had, zei ze met een twinkel in haar ogen:
Yes, doctor, his name is Patrick
moessQn
32
