Brieven
rasa
<1M
mr*
Da inhoud van de ingezonden brieven
valt buiten de verantwoordelijkheid van
de redactie.
Eerste allochtone burgemeester?
Dick de Hoog, IEV-voorzitter van 1929
tot '39, zal wel nooit gedroomd hebben dat
er in Nederland een straat naar hem ver
noemd zou worden. De Dick de
Hoogstraat is een van de vele straatnamen
in Rijswijk die herinneren aan persoonlijk
heden uit onze recente koloniale geschie
denis, zoals de Pa van der Steurlaan, de
Generaal Berenschotlaan, de dr. H.J. van
Mooklaan, de Karei Doormanlaan, de
Junghuhnstra.at, de Snouck
Hurgronjestraat, de Van Stein
Callenfelsstraat, enzovoort.
Drs. A.Th. Boogaardt, die in het naoor
logse Rijswijk lange jaren burgervader was,
heeft duidelijk zijn Indische tjap op deze
gemeente gedrukt. Hij was niet alleen
loco-burgemeester van Batavia in 1942 en
1943 en lid van het IEV-hoofdbestuur,
maar ook burgemeester van Batavia na de
Japanse capitulatie. Dat de Rijswijkers hem
hebben weten te waarderen, bewijst het
winkelcentrum In de Boogaard.
Han Veldhuijzen, Den Haag
Villa Mei Ling'
Villa Mei Ling aan de Dr. De Grootweg,
boven de Gouvernements-Viskwekerij,
domineerde door zijn hoge ligging over
grote stukken van Bandoeng. De
opdrachtgever tot de bouw ervan was de
zeer rijke Chinese rijsthandelaar Han.
Zoals de prachtige foto in Moesson van
januari 2000 (bladzijde 34) goed laat zien,
werd deze villa gebouwd in de hoogtijda
gen van het art déco-bouwen in Indië.
Dat was een schitterende stijl, waarvan
vooral in Bandoeng heel veel voorbeelden
bestaan. Men denkt dan in eerste instantie
aan Villa Isola uit 1932 van C.P Wolff
Schoemaker en aan Hotel Savoy Homann
uit 1939 van A.E Aalbers, maar overal in
die stad staan nog vele villa's gebouwd in
deze stijl, die zich bijzonder goed leende
voor woningen in de tropen. Gelukkig
bestaat bij de huidige gemeente Bandung
het besef dat men hiermee een unieke cul
turele nalatenschap te beheren heeft.
Opvallend is dat in het genoemde artikel
over Mei Ling, met geen woord gerept
wordt over de zeer bijzondere plaats die
deze villa inneemt in de Nederlands-
Indische geschiedenis. In maart 1942 had
de bestuurlijk top van Indië zich na de val
van Batavia teruggetrokken op de 'vesting'
Bandoeng. De gouverneur-generaal Van
Starkenborgh werd met een groot gezel
schap ondergebracht in de ruime resi
dentswoning.
Op 7 maart viel hierop echter een bom en
op de schuilkelder zelfs een voltreffer.
Diezelfde dag vertrok het hele gezelschap
naar de veiliger geachte Villa Mei Ling.
Daar voegde toen ook luitenant-generaal
H. ter Poorten zich bij hen. Andere hoge
militairen verbleven in het hoofdkwartier,
in de nabijgelegen Villa Isola op de weg
naar Lembang.
De volgende dag - zondag 8 maart 1942 -
bleek de slag om de Tjiater-stelling verlo
ren en lag de weg naar Bandoeng voor de
Japanners open. Luitenant-generaal
Hitoshi Imamura sommeerde de autori
teiten naar Soebang te komen. De GG
verliet met een gezelschap - waarbij zich
ook Ter Poorten bevond - Villa Mei Ling
en reed via Lembang en Tjiater naar
Soebang. Daar aangekomen werden zij
naar het - al kort na de Japanse landingen
bezette - vliegveld Kalidjati gestuurd.
De besprekingen daar, op die dag, leid
den niet tot resultaten. Dat kwam voorna
melijk omdat de GG zich halsstarrig,
formalistisch en legalistisch opstelde.
Deze rechtszinnige, uit Groningen afkom
stige jurist miste het historische besef dat
op zulke momenten in de wereldgeschie
denis, van hoge bestuurders iets anders
verwacht wordt dan het zich sü'ikt en for
meel opstellen. In de avond van 8 maart
keerde het gezelschap terug in de Villa
Mei Ling, waar toen tussen Ter Poorten
en Van Starkenborgh woorden vielen en
een ijzige sfeer heerste.
In die laatste nacht werd tenslotte besloten
tot een capitulatie van alle strijdkrachten
in Indië. De capitulatie werd maandag 9
maart, om half zeven 's ochtends over de
Nirom bekend gemaakt. Ter Poorten
mocht toen op Kalidjati de kooltjes uit het
vuur gaan halen, terwijl Van Starkenborgh
- de hoogste bestuurder in Indië - op Mei
Ling bleef en zich afzijdig hield.
Mei Ling blijft belangrijk in onze kolonia
le geschiedenis, omdat daar het gouverne
ment van Indië zijn laatste dagen beleefde.
Men kan dit alles zeer gedetailleerd nale
zen in de voortreffelijke studie van J.C.
Bijkerk: Vaarwel tot betere tijden uit 1974.
Van de tweede dag van de onderhandelin
gen bestaan vele foto's en er is toen ook
gefilmd. Naar een foto gemaakt op de
eerste dag - toen de GG erbij was - heeft
Bijkerk jarenlang gezocht, maar niet
gevonden. Moesson had de primeur deze -
later alsnog boven water gebrachte - foto
te publiceren in het septembernummer
van 1995 op pagina 17, bij het artikel
'Kalidjati, 8 en 9 maart 1942'.
W. Buijze, Den Haag
De Heer is mijn Herder.
Psalm 23
Rustig en vredig is van ons heenge
gaan onze lieve mams, schoonmama,
oma en overgrootmoeder
Lotje Geertruida
Verdooren-Greefkes
sinds 20 juni 1994 weduwe van
Cornelis Willem Frederik Verdooren
18 oktober 1906 1" 7 januari 2000
Samarinda (Ned.-Indië) Wageningen
Kinderen
kleinkinderen
en
achterkleinkinderen
Wageningen,
Huize 'Dennenrust'
De crematie heeft dd. 11 januari jl.
plaatsgevonden.
moessQn
4
