Vijf minuten
moessQn
It was very much the start of the space
program that gave us the opportunity to
miniaturize.
This reduction in size gave us the PC,
the personal computer. We use them in
offices and at home and IT1 never forget
when I came home with the first
Macintosh (Apple) in 1984, I believe. It
was unbelievable what you could do
with a computer then and even more so
now. Its applications are manifold, in
businesses, schools, banks, at home.
Just to mention a few, there is networ
king, e-mail, games and let's not forget
all the scientific applications. We
wouldn't know what to do without com
puters. We have opened a Pandora box
with the invention of the abacus!
I )inosaurs
Remember the little wind-up phono
graph? The 78rpm records followed by
the vinyl 33rpm long-playing ones? You
had to be so careful with them, the 78's
would break, the LP's would scratch
easily, the stylus could damage the
grooves and horrible hiss would be the
result, plus the ticks, clicks and pops.
Remember? The 78's disappeared in the
Fifties or thereabouts, when the LP's
took over and those are still around,
mostly in the homes of collectors, who
have the equipment to plav these 'dinos
aurs'.
Now we have the CD, the compact disc.
It is small, light, shiny, and a laser reads
all the pits, the data pressed into its
metallic surface. You pop it into a small
machine and it will play the music with
utmost fidelity. It is durable, it doesn't
break, it can scratch, but the laser will
read through a lot of scratches.
Nevertheless, I shall save my 'vinyls' just
for old times' sake.
There is no stopping technology, or his
tory, or anything else.
Even the Berlin Wall-man - symbol of
the separation of the German people
into East and West Germans - had to
fall. East Germans were protesting its
existence having lived behind that Wall
since 1961. They could travel to
Communist bloc nations but not to the
West until, after protests and demonstra
tions, the East German government lif
ted travel restrictions and het hek was
van de dam. People started to demolish
the Wall by chipping away at it. By mid-
December 1989 about 325 thousand
East Germans had come to the West.
The Cold War had finally come to an
end.
Tekst: Henk Vermeiden
Het is oktober Q IÖ. Twee maanden na de Japanse capitulatie.
Nee, niet na de 'bevrijding', want vrijwel niemand in Azie is op
5 augustus bevrijd en ook niet later. Wan t bet is geen bevrijding
als je van de ene levensgevaarlijke situatie in de andere komt.
De plaats van het moment is de
Moesiweg in het Tjidengkamp in
Batavia, 's avonds tussen tien en elf uur.
Dit vrouwenkamp, was weliswaar open -
men kon er uit - maar was gelukkig nog
omheind. Er waren al honderden vrou
wen en kinderen op eigen risico vertrok
ken. Veel plaatsen waren ingenomen
door mannen, die op eigen gelegenheid
uit andere kampen waren gevlucht op
zoek naar hun naasten. Daar behoorde
ook ik toe.
Boycot
Er was genoeg te doen. Het land was in
een bestuurlijke chaos. Ik was toen bijna
20 jaar en ik bestuurde een van de drie
trucks die het kamp rijk was. Ik had mid-
dagdienst gehad tot de avondklok van
tien uur, dus de volgende ochtend had ik
weer dienst. Ik moest dan om zes uur
met tien zwaar bewapende Ambonezen
en een sergeant drie ritten maken naar
markten aan de rand van de stad om het
dagelijks voedsel voor het kamp te kopen.
De boycot van groepen gewapende jon
gelingen van de bevolking maakte dat
gevaarlijke ritten, waarbij al verscheidene
doden en gewonden waren gevallen. Ik
liep van de poort naar m'n hok, waar ik
sliep: een stenen kamer met een gat als
raam en deur. Ik had een riem om, waar
drie handgranaten aan geklemd zaten en
een patroontas met vijftig kogels. In m'n
riem gestoken een Mauserpistool en over
m'n rug had ik een karabijn. Dit was mijn
uitrusting voor de voedselritten: op ande
re ritten had ik meestal alleen een kara
bijn. Ik liep wel in uniform omdat het
Engelse oppercommando had bepaald,
dat de doodstraf stond op burgers die
gewapend rondliepen. Ik was echter niet
in militaire dienst, maar er was een tekort
aan chauffeurs, die de weg goed kenden
en de taal spraken. Op deze manier was
er, tot ieders tevredenheid, wat op gevon
den.
Dwarsfluit
Die dag was het kamp weer eens aange
vallen. Hier en daar viel nog een schot,
maar het was donker, geen straatverlich
ting, dus had schieten weinig zin. Het
verraadde alleen je positie.
Terwijl ik over de straat liep - de bermen
konden in het donker niet gebruikt wor
den, want alle rioolputten waren open
omdat de beerputten van de huizen al
lang vol waren - met alle besognes van
het overleven en niet wetende of je mor
genavond hier weer zou lopen, hoorde ik
ineens het wondermooie geluid van een
dwarsfluit, die de solopartij van een
fluitconcert speelde. Toen zag ik ook
waar het vandaan kwam. Er was een
verlicht open raam in een overigens
donker huis en in het midden van de
kamer stond een man met zilvergrijs
haar te spelen.
Ik stond stil en de absurditeit verbijster
de mij aanvankelijk. Je staat in een bele
gerd kamp met mensen, die allen nog
lijden aan de fysieke en psychische
gevolgen van de internering. En daar
staat een man in de stille, tropische
nacht wonderschone geluiden aan een
fluit te onttrekken.
Relativiteit
Ik kreeg tranen in mijn ogen en kippen
vel. Ik had al jaren geen muziek meer
gehoord.
Veel later, wanneer alle beleefde momen
ten pas hun belang krijgen, realiseerde ik
mij dat die paar minuten mij de relativi
teit van alles liet zien. Dat er ook nog
andere zaken waren dan alleen maar
bezig te zijn met je eigen overleven en
dat van de groep. Dat het einde van de
oorlog toch veranderingen kon brengen.
Dat er zaken waren, die niet met eten,
slapen en ziektes te maken hadden en
toch waard waren te verwezenlijken en te
beleven. Om verder te gaan, om de
zaken in het gareel te Hijgen, om weer
een toekomst te zien, om te zorgen dat
die er was.
Dank onbekende man, met uw onbeken
de, prachtige, romantische muziek, voor
die paar belangwekkende momenten. Ik
zie het nog voor me, alsof het gisteren
was, zeker als ik een fluitconcert hoor.
20
