«V
JIs».
geroosterd rattenvlees gegeten. Smaakt
als kippenboutjes. Een bekende anekdo
te luidt: 'Als Eva een Minahasische
vrouw was geweest, leefden we nog in
het paradijs. Waarom? Als er een slang
voor haar verschenen was, had ze die
voordat die een woord had kunnen zeg
gen, al beetgepakt en in een bamboe
gestopt om te roosteren.'
I oar en Luminuut
We maken een tochtje naar Pinah
Betengan, dat is een grote steen met ver
schillende teksten erop die men tot nu
toe niet heeft kunnen ontcijferen.
Volgens de legende ontmoetten Toar en
Luminuut elkaar hier na lang rondzwer
ven, zonder te weten dat ze moeder en
zoon waren en het Minahasische volk
zou hun nageslacht vormen.
Wij brengen ook een bezoek aan de
campus van de universiteit van Manado.
Wij zijn namelijk lid van de vereniging
die veelbelovende, maar behoeftige stu
denten financieel steunt en iedere keer
als een van de leden van deze vereniging
de Minahasa bezoekt, wordt hem door
het bestuur verzocht zich op de hoogte
te stellen van de stand van zaken. Wij
hebben een gesprek met professor
Rondoh en mevrouw Mangindaan, die
een project begeleiden met de door ons
gesteunde studenten. Ze bieden ons een
uitstapje aan op een nader door ons te
bepalen dag. Wij maken ook kennis met
professor Moningka, de vice-rector van
de medische faculteit, die ons uitnodigt
voor een dagje in Bitung, de havenstad
aan de oostkust van de Minahasa.
Bitung
Dit stuk Minahasa is mij volkomen
onbekend, het is tijdens de Eerste
Wereldoorlog korte tijd in het nieuws
geweest, omdat hier de Duitse kruiser
Emden 24 uur gelegen heeft om water en
voedsel in te nemen. Nederland was in
de Eerste Wereldoorlog neutraal en de
toenmalige resident van Noord-Celebes
ging aan boord om de kapitein mede te
delen dat hij, overeenkomstig de conven
tie van Genève, 24 uur mocht blijven.
Als hij langer zou blijven zou zijn schip
door de Nederlandse regering in beslag
worden genomen. Intussen lag voor de
kust, even buiten de territoriale grens,
een zware Britse kruiser de Emden op te
wachten. De Duitse kapitein liet toen in
het holst van de nacht het anker lichten
en manoeuvreerde zijn schip met
gedoofde lichten door de nauwe vaar
geul naar buiten, een knap staaltje van
zeemanschap!
Toen het daglicht aanbrak, zagen de
Britten alleen in de verte nog een rook
pluim en de Emden zette zij rooftocht
door de Indische Oceaan voort en
bracht nog verschillende koopvaardij
schepen tot zinken, echter pas nadat de
kapitein de opvarenden gelegenheid had
gegeven om in hun reddingsboten het
schip te verlaten.
Voor de laatste oorlog was Bitoeng een
klein, onbeduidend vissersplaatsje. Toen
werd wegens de gunstige ligging aan een
baai - door een eiland voor de kust tegen
stormen beschermd - begonnen met de
aanleg van een diepzeehaven. Naast de
haven staat nu een fabriek, waar palm
olie wordt bereid uit copra, onder ande
re voor zeepfabricage. Deze palmolie
wordt met tankers vanuit Bitung ver
scheept naar de rest van de wereld. Toen
wij er waren, lag er een tanker palmolie
te laden.
Lampoe templet?
Sulawesi heeft een zeer bijzondere
fauna, die nergens anders ter wereld
voorkomt. Onder andere de anoa, een
kleine buffel, niet groter dan een grote
hond. De maleo, een kleine loopvogel,
ter grootte van een grote haan, de tang-
kasi, een aapje ter grootte van een forse
vuist, de babi oetaa, een zeer agressief
wild zwijn met de slagtanden door de
bovenlip en nog een paar meer. Er is
hier een kleine dierentuin waar al deze
dieren te zien zijn.
Interessant is ook een oude begraafplaats
bij Sawangan, tussen Tondano en
Airmadidi. Hier kan men graven zien uit
de voor-christelijke tijd. Op vele grafste
nen is het beroep van de overledene uit
gebeeld, bijvoorbeeld timmerman,
vroedvrouw, landbouwer. Deze weg
loopt langs de Tondano-rivier, die uit
Met een groep stu
denten bij de
standbeelden van
Toar en
Luminuutde oer
ouders van het
Minahasische
volk.
moessQn
24
