Brieven
De voorlaatste Moesson van het afge
lopen millennium komt in november
1999 binnen. Je hebt geen tijd om hem
te lezen, want het onderzoek naar
Indische voorouders heeft een wel erg
fascinerende wending genomen: onder
hen hoge VOC-dienaren. Hun familie
was al een eeuw in Ceylon woonachtig,
maar moest in de Napoleontische tijd
(ook toen al!) voorgoed uit hun moe
derland vertrekken en via Palembang
naar Java emigreren.
In de warme sfeer van het Indisch
Familie Archief ontstaat langzaam hun
beeld alsof je een zwart/wit foto uit
tempo doeloe ontwikkelt. De eerste
lezing van Moesson gaat snel en vol
gens vast recept: eerst de rubriek Wie,
ivat, ivaar, wanneer (wie zoekt nu weer
in de herfst van zijn leven naar die Hei
ne hartebreekster uit de Blimbingstraat
in 1946, et cetera).
Dan de vergeelde foto's. Deze maand
vier dames in een in de fotostudio
opgetuigde, houten auto. De oudste is
het type van de zo ontroerend door
Yvonne Keuls beschreven Mevrouw
mijn moeder, ze kijkt afwerend en een
beetje zuur ('Ach jij, je kunt toch geen
foto's maken zoals je vader deed toen
die nog leefde').
Naast haar een wereldwijze middelbare
dame die de gouvernante zou kunnen
zijn van de twee jongedames voorin.
Die laatsten zenden zwijgend een ande
re boodschap uit naar de fotograaf
('Wij doen ingetogen, maar zijn jong,
hebben koelit langsep en willen zo mooi
mogelijk op de foto'). Tot slot lees je
het onderschrift: de mevrouw uiterst
rechts is Nellie (Petronella) Raket,
onderwijzeres in Indië.
En dan blijkt die foto uit 1917 ineens
een onderdeel te zijn van het stam
boomonderzoek. Je vliegt de trap op
naar de computer en typt ademloos:
Achternaam: Raket. Voornaam bevat
Petro en ja hoor, daar komt ze op het
scherm: onderwijzeres Europeesche
Lagere School, geboren Batavia 12
april 1873, overleden aldaar op 7 juli
1944, ongehuwd. Small world! De fami
lie Raket mag dan helaas in mannelijke
lijn zijn uitgestorven, maar voornamen
van Petronella's tante Ottolona Johanna
Henriette Raket (Palembang, 1840 -
Kediri, 1872) hebben ononderbroken
tot nu toe vijf generaties nakomelingen
gesierd!
J.H. Palm, Biltlioven
Indische gewoonten
Onze Australische kat heeft sinds hij bij
ons woont diverse Indische gewoonten
meteen aangenomen:
1Hij slaapt met een goeling.
2. Hij is vaak Oostindisch doof.
3. Hij is, als hij aangehaald wordt, soms
maloe koetjing.
4. Als je vraagt of hij eten wil, zegt hij
meteen: 'Maoe'.
Gerda en Lanka Katz,
Nerang QldAustralië
My name is John Kook (born as Jan
Jelle Kok in Sneek, 1944) and we live in
Kingscliff, 130 kilometers south of
Brisbane, Australia. I have an old friend
called Ron Dark, who was in the Royal
Australian Army Engineers in
Balikpapan, Borneo in 1945. He has a
photo of a young girl, called Thea
Hower or Houwer, approximately four
teen, fifteen years old in 1945 or '46.
He first met her in Borneo, where she
was an ex-Japanese prisoner of war,
sent from Java. She travelled to
Brisbane, Australia, to a school to learn
English. Ron and his wife Merle met
her again later in Melbourne, Australia,
and took her on Ron's motorbike sight
seeing when a photo was taken: her
holding two koalas.
At that time her father was a policeman
in Amsterdam and in the Dutch East-
Indies. Nothing is known of her mot
her, died a prisoner? Ron and Merle
said of this girl, she was so happy and
looked towards the future with such a
smile, after what she had gone through,
that it made a strong impression on
everyone she met in Australia.
Thea departed Melbourne in the mid
dle of 1946, leaving by ship the New
Amsterdam or the New Hollandfor
Holland. They lost contact over the
years, but Ron, 79 now, often wonde
red what happened to her, so he asked
me for help.
The only Hower in the Dutch phone
book are German family. They wrote
me a letter saying just that. We assume
she married - and might have changed
her name - or emigrated. If her father
was a police inspector in the Dutch
East-Indies, he would have been
employed and surely have records in
the Dutch department of the Interior,
Colonies or Foreign Affairs? We have
written and asked everywhere but
always receive a negative answer.
I know this may not be enough infor
mation about her, but it is all we have.
If she was, say, sixteen she would still
be classed as a minor, where would she
go when she arrived in Holland? All
very intriguing and everyone we know
would like to see a happy ending to this
story. Any information would be greatly
appreciated by us all.
John Kook, Kingscliff (NSW), Australia
Nederland en Indonesië anno 2000
Er zijn vele Indische Nederlanders -
nazaten van het koloniale verleden van
Nederland en verwant met zowel
moessQn
De inhoud van de ingezonden hrieven
valt huiten de verantwoordelijkheid van
de redactie.
Vergeelde foto's
I Ilea 1 louwer
4
