Bezoek aan Java Hill:
een speurtocht naar de Afribaar
van het KNIL
Tekst en foto 's: Ineke van Kessel
Kasteel St. George. Hiervandaan ver
trokken de soldaten naar Java.
Nederland, waar de onderlinge contacten
levendig zijn gebleven, onder meer dank
zij een tweejaarlijkse reünie.
Java Hill
Maar hoe is het verder gegaan met de
ex-soldaten die in de vorige eeuw kozen
voor terugkeer naar Afrika? Ik weet niet
eens of ze na terugkeer de hun toebe
deelde Nederlandse namen zijn blijven
gebruiken. De meesten vestigden zich in
Elmina, waar hun legerpensioenen wer
den uitbetaald in het kasteel van St.
George d'Elmina, het hoofdkwartier van
de Nederlandsche Bezittingen ter Kuste
van Guinea. De heuvel waar ze hun hui
zen bouwden, staat nog steeds bekend
als Java Hill.
Het lijkt een speld in de hooiberg, maar
binnen een uur ben ik volop 'in busi
ness'. Ik ben te vroeg uit de bus gestapt,
en loop bovendien de verkeerde kant op.
Zodoende ontmoet ik een jongen in
schooluniform, die zich voortvarend
ontfermt over mij en mijn koffer. Ernest
Boham levert mij af bij het Oyster Beach
Hotel en besluit dan dat ik nu kennis
moet maken met zijn moeder. Ik ken
geen mens in Elmina, dus alle nieuwe
kennissen zijn meegenomen.
'O, maar dan moeten we naar mijn
oom', besluit moeder Georgina na het
Als ik aan Je ranJ van Elmina uit Je bus stap,
heb ik niet vee! meer Jan een briefje met twee
namen. Hart Ulzen, ouJ-Java-strijJer, in 1880 als
koster in Jienst getreJen bij Je rooms-katholieke
parochie van ljlmina. En Jan Wit, zoon van
Kwaku Fetty en hkua Esson, geboren in 1848 in
Accra, in 18Ó8 in Elmina m Jienst getreJen van het Koninklijk
NeJerlanJsck-1nJisck Eeger en na afloop van een twaalfjarig con
tract gerepatrieerJ naar Je GouJkust (liet InuJige Ghana), waar
hij op 12 september 1880 werJ ontscheept, ik ben op zoek naar
afstammelingen van Afri kaanse so/Jaten Jie na hun JiensttijJ
kozen voor terugkeer naar Afrika.
In de negentiende eeuw heeft
Nederland zo'n drieduizend West-
Afrikaanse soldaten gerekruteerd
voor het KNIL. Na afloop van hun con
tract hadden ze de keus tussen repatrië
ring of bijtekenen. De soldaten die een
nieuw contract aangingen, werden de
stamvaders van een ldeine, maar hechte
gemeenschap Indo-Afrikanen. Met hun
inheemse vrouwen woonden ze bij
Poerworedjo in een 'Afrikaanse kam
pong' op Midden-Java, waar ze al spoe
dig bekend stonden als 'Belanda Hitam'.
Militaire dienst bij het KNIL werd een
familietraditie, die overging van vader op
zoon, tot aan de soevereiniteitsoverdracht
aan Indonesië. De meeste afstammelin
gen kozen toen voor repatriëring naar
Het familiekuis van Jan Wit
op Java Hill, Elmina.
moessQn
30
