Moesson is ook te koop bij:
L^asaz
Middelburg
De Boekelier
Toko Ramee
Guntur Holland
Toko Istimewa Baru
Toko Mampir
Merapi
Boekhandel
Van Stockum
Vervolg van pagina 13
geacht hen zo snel mogelijk uit Singapore
te krijgen. Op 12 december maakte een
IvLM-vliegtuig op weg naar Nederland
een speciale tussenlanding in Singapore
om hen mee te nemen. Zij lieten een
Singapore in chaos achter. De trieste
balans was achttien doden, waaronder
enkele Europeanen, ruim 170 gewonden
en meer dan vijfhonderd arrestanten.
Een uitzinnige ontvangst wachtte Bertha
en haar moeder op Schiphol op 15
december. Honderden journalisten en
fotografen en duizenden andere belang
stellenden wilden getuige zijn van het
moment waarop Bertha en haar vader
herenigd werden. Het polygoonjournaal
vertoonde de beelden van een door emo
ties overmande vader en een weinig toe
schietelijke, totaal overdonderde Bertha.
Ook de gezamenlijke aankomst in Bergen
op Zoom in het ouderlijk huis leverde vele
gevoelige plaatjes op, waarbij Bertha gela
ten poseerde temidden van haar broertjes
en zusjes.
Nachtkaars
Eenmaal thuis, volgde de terugslag. Vanuit
een islamitische wereld werd Bertha
ondergedompeld in een haar volledig
vreemde westerse, streng katholieke omge
ving. In mei 1951 al ging zij ter eerste
communie. Elk contact tussen Bertha en
Che Aminah en Adabi werd afgehouden.
Brieven van Che Amina en Abadi werden
onderschept op het postkantoor en achter
gehouden. Ook publicitair werd het
bewust stil gehouden rondom Bertha en
de belangstelling verslapte. Che Aminah
was juridisch uitgerangeerd omdat zij als
verliezende partij niet in staat was de
proceskosten te betalen. Het Nadra-fonds
was uitgeput. Weliswaar zette Adabi de
strijd voort, maar het had geen zin meer.
In augustus 1951 werd het laatste hoger
beroep verworpen en daarmee was het
gevecht feitelijk beslecht. Bertha verdween
uit het nieuws. Een laatste poging om de
zaak nog aanhangig te maken bij het Hof
van Appèl bij de kroonraad in Londen
werd in februari 1952 afgewezen en de
gehele affaire ging daarmee als een nacht
kaars uit. Een voorpagina-artikel in de
New York Herald Tribune begin mei 1952
Breestraat 107
Papsouwselaan 129
2311 CL Leiden
2624 AK Delft
Ceinaiurbaan 67
Laarstraat 57
1072 EV Amsterdam
7201 GB Zutphen
Hobeinstraat 35
Plein 1944 no. 4
4381 PB Vlissingen
6511 JB Nijmegen
Kamp 16
3811 AR Amersfoort
Venestraat 11
2511 AR Den Haag
Hoogstraat 13
6611 BV Overasselt
met een interview met Adabi was een laat
ste stuiptrekking om nog nieuwe publici
teit te genereren. Tevergeefs. Dit tot grote
opluchting van de Britse autoriteiten die er
alles aan hadden gedaan om de affaire te
depolitiseren.
Het spreekt vanzelf dat de gehele affaire
diepe emotionele sporen op Bertha naliet.
Het aanpassings- en hechtingsproces ver
liep uiterst moeizaam en de gezinsverhou
dingen waren niet bepaald ideaal. Vader
Hertogh moest van een karig pensioen
rondkomen en de huiselijke omstandighe
den waren armelijk. De relatie met de
moeder was ronduit slecht. Om het ouder
lijk huis te kunnen ontvluchten, huwde
Bertha in april 1956. De rest van haar
leven zouden de turbulente gebeurtenissen
rondom haar persoon, waarop zij nooit
enig vat heeft gehad en waarin haar stem
er niet toe deed, hun stempel op haar
drukken. Che Aminah heeft zij nooit meer
gezien. Die overleed eind jaren vijftig. Ook
Adabi - die in 1954 hertrouwde - heeft zij
nooit meer ontmoet, hoewel er veel later
wel weer briefcontact is geweest. Adabi
overleed in 1988. Bertha woont tegen
woordig in een klein plaatsje in Oost-
Nederland.
Reacties aan:
dr. Hans Meijer, Parallelweg 37-a,
9717 KS Groningen.
Telefoon: 050 - 517 24 71.
7, 8 en 9 juli 2000
moessQn
ADVERTENTIE
42
Dit artikel verscheen eerder in een iets andere
vorm in het NRC Handelsblad van 8 april
2000.
ADVERTENTIE
Oosterse Openluchtmarkt met
optredens van bekende artiesten.
Aanmelding standplaatsen en
deelname talentenjacht mogelijk.
Inlichtingen: 06 - 50 27 16 48
