Goena-goena op
Nova Zembla
400 jaar oud mysterie opgelost
s
I
N
S
I
N
8
8
Diagnostische Handanalyse
Ken Uzelf
Taman Griya
I>usa Dua
Bali
U wilt overwinteren op BALI of op
vakantie in een 4-persoonsbungalow?
Stand 409
moessQn
Tekst: Geert Onno Prins
In de winter van 15QÓ bleef de expeditie van Willem Harentsz op zoek naar
een noordoostelijke route naar het Verre Oosten steken in het ijs hij Nova
Zembla. De mannen moesten in the middle of nowhere de lange poolnacht
noodgedwongen met elkaar doorbrengen. Scheepsjournalist Gerrit de Veer
maakte een verslag van de overwintering. Prachtig verhaalmaar daar gaat
het nu niet om.
Gerrit de Veer overkwam iets
vreemds toen hij op 24 januari
1597 's middags om een uur of
twaalf het Behouden Huijs verliet om een
luchtje te scheppen: de zon was opgeko
men. Dat kon eigenlijk niet, want de zon
zou volgens de berekeningen pas twee
weken later achter de horizon vandaan
moeten komen. Hoe dese?, zullen de jon
gens zich afgevraagd hebben. Hebben we
de dagen wel goed geteld? Maar de vol
gende dag bleek uit de samenstand van
Jupiter en de maan dat ze wat betreft de
datum geen vergissing hadden gemaakt.
Drie dagen later kwam de zon echter
alweer te voorschijn, ditmaal 'in zijn volle
rondicheyt'.
Kalender
Na terugkeer in Amsterdam was men
ervan overtuigd dat de expeditieleden zich
toch vergist hadden en achterliepen in hun
telling. Het kon niet 24 januari geweest
zijn toen De Veer de zon voor het eerst
had gezien en ook de waarneming van
Jupiter de dag daarop was niet mogelijk.
Ook Jupiter bevond zich op dat moment
namelijk nog onder de horizon en dus uit
zicht.
Hebt u problemen, bent u angstig, neerslachtig,
stressgevoelig, twijfelachtig, hebt u een
minderwaardigheidscomplex, kortom,
zit u niet lekker in uw vel?
Neem dan contact op met
Carla Bronkhorst, tel. 010 - 458 54 19
n of fax 010-442 1119.
Consult op afspraak
(ook schriftelijk).
Door de combinatie van Diagnostische
Handanalyse (gedachte) met Grafologie
(dynamiek/ ambitie/heden/verleden/toekomst)
en Kleurdiagnostiek (gevoel), kunnen al deze
geheimenissen tot klaarheid komen en krijgt u
meer eigenwaarde en een beter zelfbeeld.
De expeditie zou nog de Juliaanse kalen
der hebben gebruikt in plaats van de
Gregoriaanse, verklaarde men, de
Juliaanse kalender liep tien dagen achter
op de Gregoriaanse die sinds 1582
gehanteerd werd. Toen De Veer dacht
dat het 24 januari was, met andere woor-
natuurkundige natuurlijk ook niet en hij
heeft vier jaar lang dóórmaar gepiekerd
over wat er nu aan de hand was. Van der
Werf wist eerst te bewijzen dat De Veer
zich in zijn dagtelling niet vergist had, wat
toch knap is, want dat is toch alsof je een
vierhonderd jaar oude moord oplost.
Nu dan nog een verklaring vinden voor
het feit dat De Veer de zon en de planeet
Jupiter had gezien. De verklaring daarvoor
is het Nova Zembla-effect.
Als de lucht helder is, kan het aan de grond
een stuk kouder worden dan in de luchtla
gen daarboven. Dat noem je inversie. Door
zo'n temperatuurinversie zou er sprake zijn
geweest van een meervoudige reflectie van
licht toen De Veer de zon zag rond het mid
daguur van 24 januari 1597. Optisch
bedrog dus. Een fata morgana tussen de ijs-
schotsen. Wat je ziet, bevindt zich in feite
ergens anders, achter de horizon in dit
geval.
Bij bepaalde temperatuurverhoudingen in
de lucht is de kromming van een lichts-
den, was het in werkelijkheid al 3 febru
ari. Hoe kon hij dan de zon gezien
hebben? Want die was dan nog altijd vier
dagen te vroeg opgekomen? Door krom
ming van het licht had hij misschien net
zichtbaar kunnen zijn.
Maar rond 1900 overkwam enkele pool
reizigers hetzelfde. Ook zij zagen de zon
te vroeg terugkeren uit de lange winter
nacht. Goena-goena zou je onderhand
gaan denken.
Nova em Ixla-effect
De nuchtere Fries Siebren van der Werf
(zijn moeder, Cornelia Constance Poppe,
is geboren en getogen in Padang) moet
weinig hebben van mystiek. Dat past een
traal precies even groot als die van de
aarde. Ook dat De Veer een dag later
Jupiter kon zien, is verklaarbaar door dit
effect, het Nova Zembla-effect. De waar
nemingen van De Veer kloppen dan vrij
wel precies met de berekeningen.
Wie het niet gelooft, moet het maar nale
zen. Siebren van der Werf heeft het met
enkele anderen allemaal nagerekend en
uitgelegd in het Nederlands Tijdschrift voor
Natuurkunde van april 2000. Het artikel
heet: 'Waerachtighe Beschryvinghe van
het Nova-Zembla-effect'.
Bron: NRC Handelsblad8 april 2000. Met
dank aan Sybren van der Werf voor het nalezen
van het artikel.
ADVERTENTIE
Dat kan in Taman Griya, een klein dorpje op ta. 5 km van Kuta en
Nusa Dua en op ca. 3 km van het prachtige, rustige strand van
Jimbaran in het zuiden van Bali. Huur 900,- p.m. of 300,-
p.w., ind. transfer v/n het vliegveld. Warm/koud stromend water
aanwezig. Mogelijkheid tot gebruik van airco, tv, radio, telefoon,
fax en internet. Particuliere auto met chauffeur tegen geringe
vergoeding. Er is altijd personeel aanwezig.
Folder met uitvoerige informatie op verzoek.
Jacques van der Maale, lel. 078 - 642 60 15.
E-mail: J.vandermaale@inter.nl.net
Tent 4
Pasar Malam Besar
te Den Haag
Ha fijn, bij BAMI KWA eet ik
D uit porselein! D
Bami Goreng - Bami Kwa Basso -
Pangsit (garnaal) - Babi Pangang -
Nasi Rames - Gado Gado - Lontong -
Ajam Pedis - Rawon - Soto Ajam -
Gulai Kambing - Sate Ajam -
Sate Kambing Super (smelt op de tong)
- Pangsit Goreng - Loempia -
Spekkoek - Tjendol
5 BAMI KWA Catering Party Service, 5
Wilgstraat 112565 MB Den Haag,
tel. 070 - 364 65 23/06-51590274.
8
