Tante Dé
is niet meer
Schutter
Tekst: Rick van den Broeke
hen van mijn Indische tantes waar ih erg gesteld op was, was tante
Dé Berg, de zuster van mijn opa Gerrit van den Broeke. Zij is in
QQO overleden op QS-jarige leeftijd. Dat is al ruim tien jaar gele
den, maar ih moet nog vaak aan haar denken. Reden waarom het
mij leuk leek eens een stukje over haar te schrijven.
Tante Dé was al lang weduwe en
woonde in Den Haag in een
benedenwoning in de
Wormerveerstraat, niet ver van mijn
Indische opa en oma die in de
Maarsenbergenstraat woonden. Zowel
zij als mijn opa en oma waren in de
jaren vijftig vanuit Indië in Den Haag
beland. Tante Dé had tot die tijd met
haar man Joop Berg en hun zoon Willie
in Batavia gewoond. Als kleine jongen
van een jaar of acht ontmoette ik haar
voor het eerst in Den Haag, waar ik met
mijn ouders en zus Anneke in het defti
ge Statenkwartier woonde.
Kinaerfantasie
Tante Dé bleek een gezellige, wat molli
ge Indische dame. Goed verzorgd en
altijd vol verhalen! Die verhalen vertelde
ze zeer uitgebreid en dusdanig indrin
gend, dat ik als jongen altijd aan haar
lippen hing en ik in mijn kinderfantasie
alles precies voor me zag wat ze me ver
telde. Prachtige verhalen. Of alles precies
naar waarheid verteld werd, donderde
niet, ik genoot van wat zij vertelde.
Tante Dé werd, net als mijn opa Gerrit
van den Broeke, geboren op het eiland
Banda-Neira. Al vanaf 1621 waren de
eerste Van den Broeke's op Banda
beland als perkenicrs. Zowel mijn opa als
tante Dé en de andere zussen van mijn
opa konden vol geestdrift vertellen over
hun fantastische jeugd op Banda. Een
jeugd zonder problemen in een paradij
selijk eilandengebied.
Vroeger was tante Dé, die eigenlijk
Henriëtte heette, op Java onderwijzeres
geweest.
Zij was nogal een driftkop. Als ze ruzie
kreeg met haar man Joop kon 't gebeu
ren dat zij een bos sleutels naar z'n
hoofd gooide of dat zij hem met de
paraplu sloeg. Ze kon dan razen en tie
ren als het haar allemaal niet zinde en
die Joop liet dat alles maar amechtig over
zich heen komen. Toen zij een oude
dame werd, bleef dat temperament nog
steeds aanwezig, als bij een vulkaan die
elk moment opnieuw uit kon barsten. Ik
herinner me hoe zij op oudere leeftijd,
toen zij al in Den Haag woonde, te keer
ging tegen een meisje van de Thuiszorg
die zonder te vragen bij aankomst gelijk
de stofzuiger greep en zo haar eigen
plan trok om het huisje van tante Dé
schoon te maken. 'Zeg, jij', zei tante
dan, 'kom jij eens hier. Heeft tante jou
gevraagd het huis te stofzuigen? Ik
bepaal wat jij hier doet, niet jij zelf.'
Zo'n thuiszorgmeisje was dan geheel van
Hét vertrouwde adres voor een reis naar het verre oosten.
slag. Zo'n geëmancipeerde oudere dame
kwam je niet veel tegen!
Den IIaa£
Toen mijn eigen ouders en mijn
Indische oma en opa begin jaren tachtig
overleden waren, had ik altijd veel
behoefte haar op te zoeken. Zij verte
genwoordigde immers, tezamen met de
broer van mijn vader, Guus van den
Broeke, nog sterk het Indische element
van onze familie en dat element koester
ik graag, ook al ben ik zelf niet in Indië
geboren. Als ik haar opzocht in haar
kleine woning in de Wormerveerstraat in
Den Haag trof ik haar altijd aan op pan
toffels, schuifelend door haar huisje. Een
grote staande klok dreunde af en toe een
diepe slag en om mij heen keken houten
beelden uit Indonesië mij van alle kanten
aan. Schelpen, een schilderij met de
Goenoeng Api aan de muur en de
bekende doeken en snuisterijen die in elk
Indisch huis zijn te vinden. Bovendien
die specifieke geur in huis van de regel
matige Indische maaltijden die de lucht
bezwangerde met kruidenluchtjes. Net
als in het huis van mijn opa en oma.
Ook uiteraard het toilet met flessen
water ernaast en een door de tijd ver
bleekt vergezichtje ergens uit Oost-Java
aan de muur. Allemaal stille getuigen
van een Indisch huis in Nederland.
Tante zat op een grote stoel, met aan
beide armleuningen een plastic zak,
waarin haar bril, zakdoekje en andere
directe benodigdheden zaten. Naast de
stoel op een klein krukje de telefoon.
Achter haar de haard en tegenover haar
de tv. Die verschillende ornamenten
vormden het kleine territorium waarin
moessOn
vliegreizen
'assurantiën bv
Straat van Makassar 47 - 1183 GZ Amstelveen
Telefoon 020 640 58 51 - Fax 020 640 57 60
E-mail: info@schutter.nl
16
